به بهانه روز جهانی گردشگری
گردشگری سبز، محبوب گردشگران و سرمایهگذاران
پس از همهگیری کووید، گردشگری جهانی سرعت خود را افزایش داده و پیوسته به سطح قبل از همهگیری در حال بازگشت است. سرمایهگذاریهای سبز در صنعت گردشگری بسیار با اهمیت است؛ چراکه ما هرچه از همهگیری دورتر میشویم، ترجیح و نوع تقاضای بسیاری از مصرفکنندگان به سمت سازگاری با محیط زیست تغییر میکند.
حسن تقیزاده انصاری *
پس از همهگیری کووید، گردشگری جهانی سرعت خود را افزایش داده و پیوسته به سطح قبل از همهگیری در حال بازگشت است. سرمایهگذاریهای سبز در صنعت گردشگری بسیار با اهمیت است؛ چراکه ما هرچه از همهگیری دورتر میشویم، ترجیح و نوع تقاضای بسیاری از مصرفکنندگان به سمت سازگاری با محیط زیست تغییر میکند.
سرمایهگذاریهای سازگار با محیط زیست موضوع داغ و مورد بحث در سالهای اخیر بوده و اکنون بهعنوان شعار روز جهانی گردشگری در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۳ مطابق پنجم مهرماه در کانون توجه قرار گرفته است. سازمان جهانی گردشگری برای برجستهکردن موضوعات مهم، شعار امسال را «گردشگری و سرمایهگذاری سبز» (Tourism and Green Investment) اعلام و بر سرمایهگذاری بیشتر و هدفمندتر در سه حوزه افراد، سیاره زمین و رفاه تأکید کرده است. این سازمان با تأکید بر سرمایهگذاری بهعنوان یکی از اولویتهای بهبود گردشگری و توسعه آینده این صنعت، فراخوانی برای سرمایهگذاری و اقدام همهجانبه جامعه بینالملل حول یک استراتژی جدید اعلام کرده است که این استراتژی بر اهمیت و نیاز حیاتی سرمایهگذاری در پروژههای آموزشی و ارتقای مهارتهای افراد، سرمایهگذاری در زیرساختهای پایدار و تحول سبز سیاره زمین و نوآوری و فناوری تأکید میکند. بدون شک تحقق گردشگری پایدار در گرو سرمایهگذاری پایدار است و صدالبته اهمیت روزافزون گردشگری برای توسعه اقتصادی در سراسر جهان بیش از پیش مشخص است. در سالهای اخیر بسیاری از شرکتها و نهادها در همه صنایع، از نفت گرفته تا مسافرت، به دنبال جایگزینهای پایدار دیگری هستند. این جایگزینها برای هر شرکت و صنعتی متفاوت به نظر میرسد و اهمیت آن اکنون بیش از گذشته است. گردشگری سبز، مفهومی محبوب در میان گردشگران، سرمایهگذاران و سایر ذینفعان در کشورهای درحالتوسعه و توسعهیافته است که بهسرعت در حال افزایش است.
گردشگری سبز در واقع خدمات گردشگری پایدار، سازگار با محیط زیست و مسئولیت اجتماعی را ارائه میدهد. گردشگری سبز بهعنوان فعالیتهای گردشگری دوستدار محیط زیست با محورها و معانی مختلف تعریف میشود. در یک اصطلاح کلی، گردشگری سبز به معنای یک گردشگر دوستدار محیط زیست یا ارائه خدمات گردشگری دوستدار محیط زیست است. مفهوم گردشگری سبز به دلیل افزایش فشار دولتها برای بهبود عملکرد زیستمحیطی با اتخاذ تکنیکهای مدیریت زیستمحیطی مؤثر و ملموس، برای شرکتها و اپراتورهای گردشگری بسیار جذاب خواهد بود. علاوه بر این، دستیابی و ارتقای جوایز زیستمحیطی شناختهشده بینالمللی میتواند برای شرکتهای گردشگری در بازاریابی خدمات مفید باشد. در نتیجه بسیاری از بخشهای ذیربط و مسئول، توصیههایی را برای محصولات گردشگری سبز برای تنظیم اثرات منفی گردشگری ارائه میکنند. سرمایهگذاری و تأمین مالی نقش مهمی در حمایت از گذار به توسعه گردشگری با کربن کم، منابع کارآمد و فراگیر اجتماعی دارد. گردشگری یک صنعت فرابخشی است که تأثیرات گستردهای بر بخشهایی ازجمله حملونقل، ساختمان، کشاورزی، مشاغل مختلف و تجارت دارد. طیف گستردهای از فرصتهای سرمایهگذاری سبز برای رسیدن به پایداری بیشتر در گردشگری، ازجمله تأمین مالی پروژهها برای ساختمانهای سبز (بهویژه در بهرهوری انرژی)، مدیریت آب، مدیریت پسماند، انتقال بهرهوری انرژی، تنوع زیستی و میراث فرهنگی در دسترس است. به گفته OECD، در حالی که برای گردشگری پایدار نیازی به ایجاد ابزارهای سرمایهگذاری و تأمین مالی جدید نیست، پروژههای گردشگری باید با ابزارهای تأمین مالی سبز موجود ارتباط بهتری داشته باشند. با نگاهی به آینده، نیاز به کاهش انتشار گازهای گلخانهای که حدودا هشت درصد تولید آن به گردشگری اختصاص دارد، فرصت سرمایهگذاری درخور توجهی در افزایش خطوط هوایی سبز، ساختمانهای سبز برای هتلها، استراحتگاهها، رستورانها و مهماننوازی زیستمحیطی و محصولات محلی فراهم میکند. علاوه بر این، گردشگری فرصتهای سرمایهگذاری مرتبط با راهحلها و فناوریهای جدید را برای کربنزدایی و تضمین زیرساختهای مقاوم در برابر آبوهوا از طریق راهحلهای سازگاری ارائه میدهد. مقابله با همه این فرصتها، به پرکردن شکاف سرمایهگذاری سالانه چهار تریلیون دلاری برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار در کشورهای درحالتوسعه کمک میکند. سوئد، یکی از کشورهایی است که همواره در مسیر استفاده از سوختهای طبیعی پیشگام بوده و فاصله چشمگیری را با سایر کشورها حفظ کرده است. سوئد هزینههای هنگفتی را در حوزههای مختلفی ازجمله انرژی پاک، محیط زیست، انرژیهای تجدیدپذیر و فناوریهای جدید صرف کرده است. دانمارک با امتیاز کلی 77.9 بهعنوان سبزترین کشور جهان در سال 2022 رتبهبندی شد. دانمارک قبلا به خاطر سیاستهای کارآمد در حوزه انتشار گازهای گلخانهای و تلاشهایش برای جلوگیری از تغییرات آبوهوایی شناختهشده بود، اما EPI در سال۲۰۲۰ به این کشور برای عملکرد عالی در زمینههای انرژی پاک، کشاورزی پایدار و به اشتراک گذاشتن موفقیتها و بینشهایش با 19 شریک انرژی جهانی خود، ازجمله ایالات متحده، چین، هند و ژاپن تمجید کرد.
ادامه در صفحه 11