مدیریت در جنگ

آیا جنگ هنوز ادامه دارد؟ پس از آنکه کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در سوریه مورد هجوم رژیم صهیونیستی قرار گرفت، ایران هم پس از چند روز به این حمله خارج از عرف بین‌الملل پاسخ داد و با تعداد درخورتوجهی پهپاد و موشک‌های دوربرد مراکز نظامی سرزمین اشغالی را هدف پرتابه‌های خود قرار داد. چند روز پس از این تبادل آتش، خبر رسید که در بامداد آخرین روز هفته گذشته هم گویا یک پایگاه هوایی در اصفهان در برابر اقدام ریزپرنده‌ها، دفاع استواری از خود نشان داده است. همه این نمونه‌ها حکایت می‌کند که میهن در وضعیت ویژه‌ای قرار گرفته و از جنگیدن در منطقه باکی ندارد؛ هرچند که در سر هوای هجوم ندارد؛ اما در قبال هر نوع تجاوزی، گزینه مخصوص نظامی روی میز است و تصمیم دارد به هرکدام از تعرضات، پاسخی جدی بدهد. این جنس پاسخ‌ها، از یک نظر موجه جلوه می‌کند؛ چون از جنس پدافندی است که اگر از آن سو تعرض تکرار شود، انعکاس‌هایی شنیدنی در فضای مجازی پیدا می‌کند. به طور مثال واکنش یکی از افراد سرشناس در حوزه اقتصاد و ارتباطات جهانی تأمل‌برانگیز است که پس از هجوم ریزپرنده‌ها به حریم اصفهان در شبکه X منتشر شده. ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و مالک شبکه اجتماعی «ایکس»، ساعاتی پس از حمله منتسب به رژیم اشغالگر قدس به اصفهان در حساب شخصی خود به انتقاد از این حمله پرداخت. او در توییتی نوشت: «موشک‌ها را باید به فضای ستاره‌ها پرتاب کنیم، نه به سوی یکدیگر».*

با این داده‌ها، نتیجه مهمی به ذهن می‌رسد که در کیان داخل مرزها باید مدنظر قرار گیرد؛ اینکه در یک وضعیت جنگی، شرایط حساس‌تر می‌شود و ضرورت دارد که وحدت و انسجام ملی روز‌به‌روز نیرومندتر از پیش شود، تا آنجا که موانع بر سر راه همدلی عمومی از سر راه برداشته شود. این دشمن است که طرف مقابل را تکه‌تکه‌شده می‌طلبد. صمیمانه باید خواست هر چیز و هر اقدامی که باعث دودستگی و دل‌زدگی اجتماعی شود، از آن کار به طور جدی و به صورت یک «وظیفه ملی» اجتناب کرد. شقاق میان یک جبهه واحد از طرف هر مقام و رتبه‌ای سبب خشنودی جبهه مقابل می‌شود. این درست است که در امر حراست از ارزش‌های اخلاقی در جامعه لازم می‌افتد که نهایت دقت در اجرای قوانین کشوری انجام شود؛ اما اکنون بی‌سامانی به سبب بی‌قانونی بیشتر حس می‌شود. بسیار دیده شده که برخوردهای نامناسب از سوی مأموران زن و مرد گشت ارشاد با دختران و زنان رخ می‌دهد که تحت عنوان تذکر حجاب انجام می‌شود؛ اما عنوان با عملکرد همخوانی ندارد. این دست اقدامات تند و خشن در سطح خیابان‌ها (به‌ویژه تهران) در این وضعیت خاص کشوری می‌تواند بارها و هزینه‌های سنگینی با خود به همراه آورد که از همه برجسته‌تر، دلسردشدن اکثر مردم است. شایسته آن است که همه قوای دولت در راستای تقویت عزم ملی در برابر هجوم خارجی بکوشند. هر نوع خروج از قواعد انسانی باعث واکنش افراد حاضر در صحنه می‌شود و چه‌بسا به هم‌شانه‌شدن مردم در برابر دشمن ضربه اساسی بزند. گزارش‌هایی از این برخوردهای افراطی منتشر شده که تأسف‌بار است؛ به طوری که حتی عضو دفتر حفظ و نشر رهبر انقلاب از تذکر‌گرفتن برخی مسئولان امر به دلیل «کار‌های بی‌قاعده» در برخورد با نوع پوشش‌های بانوان خبر داده‌اند. براساس‌این بنگاه خبری عصر ایران نوشت که مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبری، در توییتی در شبکه اجتماعی ایکس با ذکر عبارتی از رهبر انقلاب درباره کشف حجاب یادآور این مهم شده که «... دشمن با نقشه و برنامه وارد این کار شده. ما هم باید با برنامه و نقشه وارد شویم؛ کار‌های بی‌قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد».

اضافه بر آنچه گفته شد، این‌گونه رویداد‌های ناصواب، واکنش‌های منفی صاحب‌نظران و فعالان سیاسی و مدنی، رسانه‌ها، افکار عمومی و حتی اصولگرایان را در پی داشته که درباره طرح مجدد برپایی گشت ارشاد، انتقاد و اعتراض خود را در صحن عمومی اعلام کرده‌اند؛ زیرا پس از هزینه‌هایی که سال ۱۴۰۱ برای کشور به بار آورد و نوع رفتار مأموران رسمی یا لباس‌شخصی، تدبیر چنین می‌طلبید که این شیوه متوقف شود. این در حالی است که قانون عفاف و حجاب هنوز تا این لحظه به تأیید شورای نگهبان نرسیده و صورت اجرائی نیافته؛ اما شکلی از شتاب‌زدگی در این دسته اقدامات به چشم می‌خورد. در تأیید این کار عجولانه، به گزارش باشگاه خبرنگاران، سیدمحمد حسینی، معاون امور پارلمانی دولت، درباره آخرین وضعیت لایحه حجاب و عفاف بیان کرده که «در‌حال‌حاضر لایحه حجاب و عفاف بین مجلس و شورای نگهبان و مجمع تشخیص است که در حال اصلاحات است و امیدواریم به‌زودی نهایی شود». با این توضیحات، منطق حکم می‌کند که در برابر دشمن بی‌رحم، وجهه ملی دولتمردان خوب است به دست خودشان به طور جدی مدنظر قرار گیرد تا مدافعان حریم خاک با پشت‌گرمی مردمی به طراحی عملیات دفاع بپردازند. شکی نیست که استفاده از هر نوع سلاح جنگی در کارزار نبرد و تبلیغ درشت آنها در رسانه فراگیر به‌تنهایی نمی‌تواند کارساز دولت‌ها باشد؛ بلکه عامل مهم‌تری هم باید در صحنه حضور یابد تا سربلندی و عزت یک کشور را در قبال بیگانگان تضمین کند. آن مؤلفه، تحکیم همبستگی ملی است که می‌تواند کوبنده‌ترین سلاح در برابر جبهه دشمن باشد. این سلاح، اعتماد عمومی را دوچندان می‌کند و افزون بر پشتیبانی از حاکمان، می‌تواند نقشه‌های رسانه‌ای دشمن را نیز نقش بر آب کند.

*We should send rockets not at each other, but rather to the stars.