مطالعات مجلس و تأکید بر نقش ایمنی خودروها در تصادف

سرتیپ دکتر سیدتیمور حسینی

‌مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش مطالعات راهبردی خود تحت عنوان اثر ارتقای ایمنی خودروها بر کاهش تلفات ناشی از تصادفات جاده‌ای و هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی آن که از سال ۱۴۰۱ آغاز و اخیرا منتشر شده، اعلام کرده است تصادفات جاده‌ای شامل مرگ‌ومیر و جراحات وارده به مصدومان موجب خسارات جبران‌ناپذیر انسانی، اجتماعی و اقتصادی در جهان و ایران می‌شود و طبق آمارهای موجود کشورهای با درآمد کم و متوسط با وجود داشتن ۶۰ درصد از وسایل نقلیه جهان حدود ۹۳ درصد از کل مرگ‌ومیرهای جاده‌ای را به خود اختصاص داده‌اند که متأسفانه این آمار در بین کودکان و جوانان در رده سنی پنج تا ۲۴ سال فراوانی بیشتری را به خود اختصاص داده است. به نظر اینجانب که چهار دهه از عمر خود را در میدان و مدیریت ستادی برقراری نظم و امنیت عمومی در حوزه ترافیک سپری کرده‌ام، یکی از راه‌های بهبود کیفیت و تسهیل در دستیابی به اهداف خرد و کلان و کوتاه‌مدت تا بلندمدت آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی صادقانه به بافت اجتماعی و افکار عمومی جامعه است تا انسجام و هماهنگی در حرکت جمعی با بهره‌گیری از نظرات انتقادی و مطالبات عمومی و خرد جمعی در دستور کار قرار گیرد. به همین منظور یافته‌های این مطالعه فنی و غیرمحرمانه که با زندگی مردم سروکار دارد، به منظور بسط گفتمان‌های عمومی به استحضار ملت شریف ایران می‌رسد.

گزارش موصوف پس از ارائه مدارک و مستندات مفصل تحقیق که در این یادداشت نمی‌گنجد، در جمع‌بندی و توصیه‌های سیاستی به یکی از ابعاد مؤثر در مدیریت و کنترل حجم آسیب‌های جانی در تصادفات که مربوط به ایمنی خودروهاست پرداخته (قبلا درخصوص تأثیر کاهش سرعت در تقلیل تصادفات گزارش شده بود). پیشنهادات سیاستی این مطالعات راهبردی در دو بخش الف) راهکارهای ساختاری و نهادی شامل ۱- ضرورت تکمیل پایگاه داده‌های موجود به منظور ارزیابی دقیق هزینه‌های اجتماعی اقتصادی تصادفات جاده‌ای ۲- انجام اصلاحات لازم برای استانداردهای ۸۵گانه صنعت خودرو و حرکت به سمت تولید استانداردهای داخلی ۳- ارسال خودروهای تولید داخل به مراکز معتبر رتبه‌بندی ایمنی ۴- راه‌اندازی مراکز تست ایمنی حرفه‌ای در بخش خصوصی تحت نظارت شورایی از وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد و راهور فراجا و دربند و ب) راهکارهای بهبود جذابیت اقتصادی نیز به راهکارهایی مانند: ۱- ایجاد ارتباط بین سود خودروساز و سطح ایمنی خودروهای تولیدی ۲- دریافت مالیات کمتر از خودروهای با ایمنی بیشتر و ۳- تأثیر میزان ایمنی خودرو در حق بیمه آن اشاره شده است.

در خاتمه ضمن تأکید بر موظف‌بودن آحاد مردم و حاکمیت از دست‌اندرکاران تولید داخلی بر اساس منافع ملی بر ضرورت ارتقای کیفیت خصوصا در بخش ایمنی تأکید می‌شود نباید هیچ سیاستی حتی ایجاد اشتغال بر حفظ جان مصرف‌کنندگان برتری یابد و فصل‌الخطاب ما فرمایشات مقام معظم رهبری است که در تاریخ ۱۰ بهمن ‌۱۴۰۰ فرمودند: با وجود حمایت زیاد از صنعت خودرو در کشور کیفیت خودروها خوب نیستند، مردم ناراضی‌اند و درست می‌گویند و حق با مردم است.

البته این به معنای تأیید کیفیت هر خودرو تولیدشده در خارج از خط‌های تولید کارخانجات ایران نیست و مردم تولیدات کم‌کیفیت بعضی از کشورها را نیز با دیده انتقاد می‌نگرند زیرا آپشن‌های فانتزی و گاه غیرضروری را جایگزین استحکام بدنه و قدرت شایسته موتور کرده‌اند، ضمن اینکه این بحث متمرکز بر نقش ایمنی خودروها در تصادف بوده و این نافی نقش دو بعد اساسی دیگر یعنی جاده و انسان نیست.