«شرق» از سفر وزیر امور خارجه روسیه به ترکیه و ایران گزارش می‌دهد
هم‌راستا‌کردن تهران و آنکارا در راستای منافع مسکو
در حالی از روز شنبه اخباری دال بر سفر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در هفته جاری به ایران منتشر شد که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همان روز (شنبه) با تأیید این موضوع، رسما اعلام کرد «لاوروف در روزهای آینده برای دیدار با همتای ایرانی خود و گفت‌وگو درباره روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به تهران سفر خواهد کرد».
موسی موحد: در حالی از روز شنبه اخباری دال بر سفر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در هفته جاری به ایران منتشر شد که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همان روز (شنبه) با تأیید این موضوع، رسما اعلام کرد «لاوروف در روزهای آینده برای دیدار با همتای ایرانی خود و گفت‌وگو درباره روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به تهران سفر خواهد کرد». اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، هم در اظهاراتی عنوان کرد: «این سفر در چارچوب رایزنی‌های مستمر بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه درباره روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی انجام خواهد شد».
به گفته او: «لاوروف در این سفر علاوه‌بر دیدار با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، با برخی دیگر از مقامات بلندپایه کشور نیز ملاقات خواهد کرد». در پی انتشار اخباری مبنی بر سفر وزیر خارجه روسیه به ایران، کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، دیروز دوشنبه در حساب رسمی خود در ایکس نوشت: «سفر وزیر خارجه روسیه به تهران در ادامه مسیر توسعه همکاری‌های نزدیک دو کشور با محوریت تعمیق گفت‌وگوها و رایزنی‌های سطح عالی درباره طیف متنوعی از موضوعات در روابط دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی انجام می‌شود که در برهه کنونی بیش از همیشه ضروری است». او افزود: «عمق روابط تاریخی دو کشور، به‌ویژه پس از امضای اخیر معاهده راهبردی از طرف رؤسای جمهور، مانع از آن است که رویدادهای زودگذر ثالث بر مناسبات دیرینه ما اثر بگذارد». سفیر ایران خاطرنشان کرد: «این روابط مستقل از عوامل خارجی و مبتنی بر منافع ملی هر دو کشور در مسیر صلح و توسعه قرار دارد».
حضور در آنکارا پیش از سفر به تهران
در حالی لاوروف عازم تهران است که وزارت خارجه روسیه دیروز (دوشنبه) از دیدار هاکان فیدان و سرگئی لاوروف در آنکارا خبر داد. وزیر خارجه روسیه پس از گفت‌وگوهای قبلی با هاکان فیدان، همتای ترکیه‌ای خود که در آن دو طرف به نتایج رایزنی‌های اخیر آمریکا و روسیه، روند صلح اوکراین و وضعیت سوریه پرداختند، وارد آنکارا شد. به نقل از خبرگزاری ریانووستی، این مذاکرات در حالی برگزار شد که موضع ترکیه به عنوان میزبان احتمالی برای نشست عالی درباره درگیری اوکراین با حضور مسکو، کی‌یف و واشنگتن مطرح شده است. همچنین این سفر در میانه تلاش‌های مسکو برای مذاکره با دولت جدید سوریه انجام شده است. هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در نشست مطبوعاتی با سرگئی لاوروف، همتای روس خود، در آنکارا عنوان کرد: «ضمانت‌های امنیتی موضوعی است که از نزدیک دنبال می‌کنیم. ترکیه از نظر اصولی برای کمک به برقراری صلح بین اوکراین و روسیه آماده است». فیدان تصریح کرد: «ما به ابتکار جدید آمریکا (درباره روسیه - اوکراین) به عنوان یک رویکرد نتیجه‌گرا اهمیت زیادی قائل هستیم».
وزیر امور خارجه ترکیه درباره تحولات سوریه تأکید داشت که درباره جلوگیری از تحرکات جدایی‌طلبانه در سوریه دیدگاه‌های مشابهی (با روسیه) داریم. این گفته‌ها نشان می‌دهد که ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو امیدوار است نقش مهمی در پایان‌دادن به درگیری بین «مسکو» و «کی‌یف» ایفا کند، همان‌گونه که در مارس ۲۰۲۲ تلاش کرد دو بار میزبان مذاکرات مستقیم بین مسکو و کی‌یف باشد. سفر وزیر امور خارجه روسیه به آنکار در حالی انجام می‌شود که «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه، در جریان دیدار روز سه‌شنبه خود با «ولودیمیر زلنسکی»، همتای اوکراینی خود، بار دیگر تأکید کرد که آنکارا میزبان مناسبی برای مذاکرات جنگ اوکراین با مشارکت مسکو، کی‌یف و واشنگتن خواهد بود.
اگرچه در گزارش روز یکشنبه «شرق» به جنبه‌هایی از مأموریت لاوروف در سفر به تهران اشاره شد، اما در واکاوی ابعاد دیگر این حضور باید گفت سفرهای وزیر امور خارجه روسیه به ترکیه و ایران در چارچوب تلاش‌های کرملین برای تقویت روابط خود با دو کشور کلیدی در منطقه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های آنها در راستای منافع روسیه در بحران‌های مختلف است. از یک سو، ترکیه می‌تواند به عنوان یک میانجی مؤثر در بحران اوکراین عمل کند و از سوی دیگر، ایران و روسیه به عنوان دو متحد نزدیک درباره مسائل منطقه‌ای می‌توانند همکاری‌های خود را در راستای منافع مشترک تقویت کنند.
