فیلتر بودن یا نبودن مسئله این نیست

پذیرش واقعیت گاه سخت است و سخن‌گفتن از آن سخت‌تر. کتمان آن نه درد را درمان می‌کند، نه مشکل را مرتفع. اوضاع اقتصادی در بدترین وضعیت خود در دوران معاصر قرار دارد؛ اگرچه یک‌شبه به وجود نیامده و تیزی آن بر گرده دولت پزشکیان نیست، اما مسئولیت بهبود آن بر دوش دولت اوست. چشم‌انداز سیاست خارجی نیز در هاله‌ای از غبار است. غباری بس تیره چون هوای این روزهای تهران.

دولت نتوانسته است در این عرصه‌ها تغییرات ملموسی ایجاد کند، تنها ابزاری که می‌تواند نگاه مردم را به او و کلیت نظام بهبود ببخشد، تحقق وعده‌های اجتماعی است و گشایش روزنه‌هایی که احساس «مردم بودن» را به جامعه بازگرداند. رفع فیلترینگ و موضوع حجاب از جمله وعده‌هایی بود که آقای پزشکیان در روزهای انتخابات برای کسب اعتماد و رأی مردم به آن متمسک شدند. این مسائل نه به ارتباط ما با دنیا گرده خورده است و نه به ناترازی انرژی و دخل و خرج دولت. اما بی‌تردید رابطه تنگاتنگی با امید مردم و تعلق خاطرشان به مفهوم وطن دارد.

با وجود وعده‌های متعدد مبنی بر رفع فیلترینگ، این موضوع همچنان مانند کلافی سردرگم رها شده است. هیچ خبر دندان‌گیری نیز از گشایش آن به بیرون درز نمی‌کند؛ با تابلوی «صدا ندهید! کارشناسان مشغول کارشناسی هستند». وزیر ارتباطات در آخرین اظهار نظر خود گفته‌اند: «شاید ‎فیلترینگ به‌صورت‌ ‎گام به گام برداشته شود». به قول آقای کرباسچی «شاید هم نشود!» شما کجای این بازی هستید؟

ستار هاشمی پیش‌تر در واکنشی به اعتراضات مردمی، اظهار کرده بود که «مشکلات با کار کارشناسی حل می‌شود و نه غوغاسالاری». مردم چقدر سکوت کنند که کار کارشناسی رفع فیلترینگ تمام شود؟ چند جوان دیگر باید ناامید شود و عزم هجرت کند تا بالاخره کار کارشناسی شما به نتیجه برسد؟ اصولا در این میان، سخن کدام کارشناس برای شما موثق است؟

به گفته بهزاد اکبری، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، «بیش از ۵۰ درصد ترافیک اینترنت در ایران از مسیر VPN عبور می‌کند. این مسئله نه‌تنها باعث کندی سرعت دسترسی کاربران شده، بلکه به افزایش آلودگی‌های سایبری و ایجاد مشکلات امنیتی منجر شده است». مجله فوربس نیز در گزارشی گفته است: «بیش از ۲۰ هزار ایرانی به اینترنت پرسرعت استارلینک دسترسی دارند» که با توجه به غیرقانونی‌بودن آن در ایران، رقم قابل توجهی است. در نظام‌های دموکراتیک، تعامل مثبت میان دولت و مردم نه‌تنها یک ضرورت است، بلکه عاملی است برای تسهیل در فرایند تصمیم‌گیری‌های کلیدی. سیاست‌مداران باسیاست با سمبه همراهی مردم کارشان را پیش می‌برند، نه آنکه آن را غوغاساری بنامند و لشکرکشی خیابانی بخوانند.

مسئله حجاب هم همین است. ناتوانی خود در اقناع جناح مخالف را به جایی دیگر حواله می‌کنیم. حتی اگر بخواهیم با نگاه آقای فؤاد ایزدی مردم را گوشت دم توپ ببینیم، خوب است یادمان باشد، جوانانی که در هشت سال جنگ با عراق جانشان را در کف دست گرفته بودند نسلی بودند که کاباره و مسجد را با هم دیده بودند. چیزی که آنها را در مسیر دفاع از ایران قرار داد، همان مفهوم «مردم بودن» بود و تعلق به وطن، نه چیز دیگری. البته کسانی که در آن روزها در آمریکا زندگی می‌کردند، اگر اطلاعات کافی ندارند، می‌توانند مثل من دهه شصتی از آنها که در جنگ بوده‌اند بپرسند.

امروز که هر ایرانی بیش از یک فیلترشکن روی تلفن همراه خود دارد و به هر صورت راهش را به دنیای آزاد باز می‌کند، فیلتر بودن یا نبودن، مسئله نیست، مسئله احساس «مردم بودن» است، احساس با هم بودن. چشم‌انداز منطقه و سیاست خارجی بیش از پیش به ما نشان می‌دهد که ما سرزمینی دور و تنها در جهانیم، احساس با هم بودن مردم را از آنان نگیرید.