|

حسین شیخ‌الاسلام درگذشت

مرگ مردی که مسیر زندگی محمد‌جواد ظریف را تغییر داد

شرق: حسین شیخ‌الاسلام، دیپلمات باسابقه و از قدیمی‌های وزارت خارجه، اسیر کرونا شد و روز جمعه در 67‌سالگی درگذشت. او که متولد 1331 در اصفهان بود، فعالیت‌های سیاسی خود را پیش از انقلاب آغاز کرد. مرحوم شیخ‌الاسلام در سال‌های 57 و 58 دبیری انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا را بر عهده داشت و بعد از انقلاب نیز از دانشجویانی بود که در ماجرای اشغال سفارت آمریکا در تهران در سال 58 نقش داشت و اسناد باقی‌مانده در سفارت را ترجمه می‌کرد.
او از‌جمله افراد هسته اولیه وزارت امور خارجه بعد از پیروزی انقلاب بود که در سال 60 به‌عنوان اولین معاون سیاسی این وزارتخانه منصوب شد و تا سال 1376 در این پست باقی ماند. محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه، در کتاب خاطرات خود با نام «آقای سفیر» از حسین شیخ‌الاسلام به‌عنوان فردی نام می‌برد که مسیر زندگی او را تغییر داده است. ظریف در این کتاب نوشته است: «پس از پیروزی انقلاب، روزی آقای شیخ‌الاسلام با بنده صحبت کردند و گفتند همه می‌توانند متخصص کامپیوتر شوند اما هر‌کسی نمی‌تواند برای جمهوری اسلامی یک سیاست‌مدار خوب باشد. تغییر رشته و در نتیجه تغییر مسیر زندگی و تقدیر بنده به خاطر فرمایشات و اصرار ایشان بر این امر اتفاق افتاد». ظریف در پیام تسلیت خود نیز از او به‌عنوان دوست قدیمی، برادر صادق و دلسوز و همکار ارزشمند و پیش‌کسوت نام برده و نوشته است: «نام حسین شیخ‌الاسلام برای بنده همواره با دیانت، صداقت، صراحت و رفاقت همراه بوده است. مجاهدت‌ها و خدمات صادقانه حسین عزیز هیچ‌گاه فراموش نخواهد شد».
مرحوم شیخ‌الاسلام در سال 77 و در دولت اصلاحات به‌عنوان سفیر ایران در سوریه انتخاب شد و تا سال 82 در دمشق ماند. او در گفت‌وگو با «انتخاب»، خاطره‌ای از دوران سفارت خود درباره دیدار حافظ اسد و بیل کلینتون، رؤسای جمهور وقت سوریه و آمریکا، در رابطه با صلح با اسرائیل را این‌گونه نقل می‌کند: «کلینتون در سال ۱۹۹۹ خواست با اسد دیدار داشته باشد؛ اسد در کل سه بار با رؤسای جمهور آمریکا ملاقات کرده بود که هیچ‌کدام در آمریکا نبود؛ اسد هیچ‌گاه به آمریکا و حتی سازمان ملل نرفت. او آدم خاص و مستقلی بود؛ برای ملاقات با کلینتون به ژنو رفت و در آنجا کلینتون درباره دریاچه طبریا اصرار می‌کند و اسد می‌گوید من در سال ۶۷ در جولان افسر بوده‌ام و ما کنار دریاچه بودیم؛ کلینتون می‌گوید می‌دانیم شما کنار دریاچه بوده‌اید، اما صلح مهم است و اسرائیل نمی‌تواند بدون داشتن قطعی این آب صلح کند. شما از این آب گذشت کنید، من در عوض آن، آبی از فرات به شما می‌دهم که در طول سوریه استفاده کنید؛ یعنی به نظامیان ترک دستور می‌دهیم حقابه شما را در فرات مطابق آب دریاچه طبریا افزایش دهند. اسد نمی‌پذیرد. کلینتون می‌گوید ما از نظر اقتصادی کشور قدرتمندی هستیم و به شما در ساخت اقتصاد سوریه کمک می‌کنیم؛ اسد می‌گوید: خاک یک کشور برای خرید‌و‌فروش نیست. وقتی کلینتون اصرار بیشتر می‌کند، اسد به کلینتون می‌گوید سنی از من گذشته، خرفت شده‌ام و از الان کر هم شدم و در نهایت به تعامل نمی‌رسند و اسد به سوریه باز‌می‌گردد». مرحوم شیخ‌الاسلام بعد از سفارت در انتخابات مجلس هفتم شرکت کرد و به مدت چهار سال نماینده مردم تهران بود. او در سال 87 و 88، در دولت احمدی‌نژاد، قائم‌مقام وزیر خارجه بود. شیخ‌الاسلام در سال ۸۹ تا ۹۵ نیز دبیرکلی دبیرخانه دائمی کنفرانس بین‌المللی حمایت از انتفاضه ملت فلسطین را عهده‌دار بود.
معاونت امور بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و همچنین معاونت سیاسی و معاونت عربی و آفریقا، معاونت خاورمیانه و کشورهای مشترک‌المنافع وزیر خارجه از سمت‌های او بوده است. او مشاور علی لاریجانی و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی نیز بود که در سال 95 جای خود را به حسین امیرعبداللهیان داد. بعد از آن محمدجواد ظریف او را به‌عنوان مشاور وزیر امور خارجه انتخاب کرد. مرحوم شیخ‌الاسلام از خرداد سال پیش نیز به سمت معاونت امور بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منصوب شده بود.
تعویق مراسم بزرگداشت شیخ‌الاسلام
علی لاریجانی، رئیس مجلس، علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل، حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در لندن، حسین امیرعبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل، سردار باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، ستاد انتفاضه و قدس، جنبش نجبا و حزب‌الله لبنان در پیام‌های جداگانه‌ای درگذشت حسین شیخ‌الاسلام را تسلیت گفتند. همچنین خانواده این مرحوم در بیانیه‌‌ای خبر دادند با وجود برنامه‌ریزی اولیه برای برگزاری مراسم ترحیم، با توجه به شرایط ویژه ایران و جهان در رویارویی با ویروس کرونا، مراسم بزرگداشت و قبول تعازی را به تعویق انداخته و این مراسم پس از فروکش بحران جاری در آینده برگزار خواهد شد.

شرق: حسین شیخ‌الاسلام، دیپلمات باسابقه و از قدیمی‌های وزارت خارجه، اسیر کرونا شد و روز جمعه در 67‌سالگی درگذشت. او که متولد 1331 در اصفهان بود، فعالیت‌های سیاسی خود را پیش از انقلاب آغاز کرد. مرحوم شیخ‌الاسلام در سال‌های 57 و 58 دبیری انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا را بر عهده داشت و بعد از انقلاب نیز از دانشجویانی بود که در ماجرای اشغال سفارت آمریکا در تهران در سال 58 نقش داشت و اسناد باقی‌مانده در سفارت را ترجمه می‌کرد.
او از‌جمله افراد هسته اولیه وزارت امور خارجه بعد از پیروزی انقلاب بود که در سال 60 به‌عنوان اولین معاون سیاسی این وزارتخانه منصوب شد و تا سال 1376 در این پست باقی ماند. محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه، در کتاب خاطرات خود با نام «آقای سفیر» از حسین شیخ‌الاسلام به‌عنوان فردی نام می‌برد که مسیر زندگی او را تغییر داده است. ظریف در این کتاب نوشته است: «پس از پیروزی انقلاب، روزی آقای شیخ‌الاسلام با بنده صحبت کردند و گفتند همه می‌توانند متخصص کامپیوتر شوند اما هر‌کسی نمی‌تواند برای جمهوری اسلامی یک سیاست‌مدار خوب باشد. تغییر رشته و در نتیجه تغییر مسیر زندگی و تقدیر بنده به خاطر فرمایشات و اصرار ایشان بر این امر اتفاق افتاد». ظریف در پیام تسلیت خود نیز از او به‌عنوان دوست قدیمی، برادر صادق و دلسوز و همکار ارزشمند و پیش‌کسوت نام برده و نوشته است: «نام حسین شیخ‌الاسلام برای بنده همواره با دیانت، صداقت، صراحت و رفاقت همراه بوده است. مجاهدت‌ها و خدمات صادقانه حسین عزیز هیچ‌گاه فراموش نخواهد شد».
مرحوم شیخ‌الاسلام در سال 77 و در دولت اصلاحات به‌عنوان سفیر ایران در سوریه انتخاب شد و تا سال 82 در دمشق ماند. او در گفت‌وگو با «انتخاب»، خاطره‌ای از دوران سفارت خود درباره دیدار حافظ اسد و بیل کلینتون، رؤسای جمهور وقت سوریه و آمریکا، در رابطه با صلح با اسرائیل را این‌گونه نقل می‌کند: «کلینتون در سال ۱۹۹۹ خواست با اسد دیدار داشته باشد؛ اسد در کل سه بار با رؤسای جمهور آمریکا ملاقات کرده بود که هیچ‌کدام در آمریکا نبود؛ اسد هیچ‌گاه به آمریکا و حتی سازمان ملل نرفت. او آدم خاص و مستقلی بود؛ برای ملاقات با کلینتون به ژنو رفت و در آنجا کلینتون درباره دریاچه طبریا اصرار می‌کند و اسد می‌گوید من در سال ۶۷ در جولان افسر بوده‌ام و ما کنار دریاچه بودیم؛ کلینتون می‌گوید می‌دانیم شما کنار دریاچه بوده‌اید، اما صلح مهم است و اسرائیل نمی‌تواند بدون داشتن قطعی این آب صلح کند. شما از این آب گذشت کنید، من در عوض آن، آبی از فرات به شما می‌دهم که در طول سوریه استفاده کنید؛ یعنی به نظامیان ترک دستور می‌دهیم حقابه شما را در فرات مطابق آب دریاچه طبریا افزایش دهند. اسد نمی‌پذیرد. کلینتون می‌گوید ما از نظر اقتصادی کشور قدرتمندی هستیم و به شما در ساخت اقتصاد سوریه کمک می‌کنیم؛ اسد می‌گوید: خاک یک کشور برای خرید‌و‌فروش نیست. وقتی کلینتون اصرار بیشتر می‌کند، اسد به کلینتون می‌گوید سنی از من گذشته، خرفت شده‌ام و از الان کر هم شدم و در نهایت به تعامل نمی‌رسند و اسد به سوریه باز‌می‌گردد». مرحوم شیخ‌الاسلام بعد از سفارت در انتخابات مجلس هفتم شرکت کرد و به مدت چهار سال نماینده مردم تهران بود. او در سال 87 و 88، در دولت احمدی‌نژاد، قائم‌مقام وزیر خارجه بود. شیخ‌الاسلام در سال ۸۹ تا ۹۵ نیز دبیرکلی دبیرخانه دائمی کنفرانس بین‌المللی حمایت از انتفاضه ملت فلسطین را عهده‌دار بود.
معاونت امور بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و همچنین معاونت سیاسی و معاونت عربی و آفریقا، معاونت خاورمیانه و کشورهای مشترک‌المنافع وزیر خارجه از سمت‌های او بوده است. او مشاور علی لاریجانی و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی نیز بود که در سال 95 جای خود را به حسین امیرعبداللهیان داد. بعد از آن محمدجواد ظریف او را به‌عنوان مشاور وزیر امور خارجه انتخاب کرد. مرحوم شیخ‌الاسلام از خرداد سال پیش نیز به سمت معاونت امور بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منصوب شده بود.
تعویق مراسم بزرگداشت شیخ‌الاسلام
علی لاریجانی، رئیس مجلس، علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل، حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در لندن، حسین امیرعبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل، سردار باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، ستاد انتفاضه و قدس، جنبش نجبا و حزب‌الله لبنان در پیام‌های جداگانه‌ای درگذشت حسین شیخ‌الاسلام را تسلیت گفتند. همچنین خانواده این مرحوم در بیانیه‌‌ای خبر دادند با وجود برنامه‌ریزی اولیه برای برگزاری مراسم ترحیم، با توجه به شرایط ویژه ایران و جهان در رویارویی با ویروس کرونا، مراسم بزرگداشت و قبول تعازی را به تعویق انداخته و این مراسم پس از فروکش بحران جاری در آینده برگزار خواهد شد.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها