گفت‌وگو با علیرضا رئیس‌دانا، در آستانه انتخابات اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران
به سوی اتحادیه‌ای پویاتر
پانزدهمین دوره انتخابات اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، روز یکشنبه ۲۸ خرداد ماه برگزار می‌شود. این دور از انتخابات اتحادیه ناشران، پیش‌تر در نهم اسفند سال گذشته برگزار شد؛ اما به دلیل نرسیدن به حد نصاب تعداد شرکت‌کنندگان به دوره دوم کشید.
شرق: پانزدهمین دوره انتخابات اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، روز یکشنبه ۲۸ خرداد ماه برگزار می‌شود. این دور از انتخابات اتحادیه ناشران، پیش‌تر در نهم اسفند سال گذشته برگزار شد؛ اما به دلیل نرسیدن به حد نصاب تعداد شرکت‌کنندگان به دوره دوم کشید. در دوره اول انتخابات، با وجود اعلام اتحادیه ناشران مبنی بر حضور صاحب جواز کسب، تعداد درخورتوجهی از اعضا به دلیل فرستادن مباشر و نماینده قادر به رأی‌دادن نبودند و انتخابات اتحادیه به علت کمبود ۶۳ رأی نهایی نشد. اینک بر مبنای اطلاعیه اتحادیه ناشران، انتخابات به‌این‌ترتیب برگزار می‌شود: «در اجرای ماده ۱۷ آیین‌نامه اجرائی انتخابات هیئت‌مدیره اتحادیه‌های صنفی، به این وسیله از همه اعضای دارای پروانه کسب اتحادیه صنف ناشران و کتاب‌فروشان تهران دعوت می‌شود از ساعت ۹:۳۰ الی ۱۴ روز یکشنبه مورخ ۲۸ خردادماه ۱۴۰۲ برای شرکت در دور دوم انتخابات اتحادیه، شخصا به نشانی خیابان انقلاب، خیابان فخررازی، کوچه مهر، پلاک ۶ (محل اتحادیه) مراجعه و کاندیداهای مدنظر خود را از بین این افراد در قالب هفت نفر اعضای هیئت‌مدیره و یک نفر بازرس انتخاب کنند». در این فراخوان همچنین اشاره شده است که بر‌اساس بند ۶ ماده ۱۵ آیین‌نامه انتخابات اتحادیه‌های صنفی، فقط صاحب پروانه کسب مجاز به شرکت در انتخابات بوده و شرکا، دارندگان وکالت محضری، مباشر و اعضای خانواده مجاز به شرکت در انتخابات نیستند و ارائه اصل کارت ملی یا پروانه کسب یا تصویر آن برای شرکت در انتخابات ضروری است.
علیرضا رئیس‌دانا، مدیر انتشارات نگاه، با اشاره به قریب به هفت دهه فعالیت اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران می‌گوید: «اتحادیه کتاب‌فروشان نزدیک به 70 سال است که تأسیس شده و در میان اصنافی که در صد سال اخیر شکل گرفته‌اند، اتحادیه ناشران از اصناف فعال و فرهنگی بوده که کارش تولید کتاب و به عبارتی تولید فرهنگ بوده است و رواج علم و دانش کرده است». رئیس‌دانا از 14 دوره انتخابات اتحادیه ناشران نیز می‌گوید و پانزدهمین دوره آن که در اسفند ماه انجام شد؛ اما به ثمر نرسید. مدیر انتشارات نگاه با اشاره به حدود هزار‌و 424 نفر اعضای اتحادیه می‌گوید: «از این تعداد حدود 200 نفر به رحمت خدا رفتند یا تغییر شغل دادند و دیگر جمع کردند؛ اما هنوز جوازشان باطل نشده است؛ بنابراین یک‌سوم اعضا در این دوره انتخابات واقعا باید کمتر از یک‌سومی باشد که در دوره اول انتخابات مبنا قرار گرفت و به حد نصاب نرسید». در دوره اول انتخابات دوره پانزدهم اتحادیه ناشران، ۳۸۲ نفر شرکت کردند؛ در‌حالی‌که این انتخابات برای رسمی‌شدن به ۶۲ رأی دیگر نیاز داشت. در نتیجه این انتخابات به دلیل به حد نصاب نرسیدن آرا به دور دوم موکول شد. بنا بر قانون اصناف برای هر دوره امکان برگزاری دو دوره انتخابات وجود دارد تا انتخابات با رسیدن به حد نصاب لازم به رسمیت شناخته شود. رئیس‌دانا می‌گوید اگر در دوره دوم نیز انتخابات رسمیت پیدا نکند، مشکلاتی مانند انتخاب سرپرست و از این دست پیش می‌آید که به کار اتحادیه ناشران خلل وارد می‌کند. مدیر انتشارات نگاه به فهرست «گروه وفاق» اشاره می‌کند که اغلب آنها از پیش‌کسوتان عرصه نشر و کتاب‌فروشان هستند و معتقد است اگر این افراد کاردان روی کار بیایند، تحولی در اتحادیه ایجاد خواهند کرد. «در دوره چهار سال اخیر اتحادیه هم با مدیریت هومان حسن‌پور، کارهای کارستانی انجام شد. از قبیل سر و سامان دادن بیمه و مالیات و تشکیل گروه صیانت برای جلوگیری از کتاب‌های قاچاق و تخصیص کاغذ دولتی به ناشران، که همه کارهای دشواری بود که در دوره چهاردهم تا حدی به ثمر رسید». از‌این‌رو و با توجه به تاریخچه فعالیت اتحادیه ناشران، رئیس‌دانا از هم‌صنفی‌ها و همکاران خود می‌خواهد که در این دوره انتخابات هم شرکت کنند و نسبت به سرنوشت اتحادیه بی‌تفاوت و منفعل نباشند و می‌گوید: «من باور دارم که اتحادیه ناشران در این سال‌ها عملکرد قابل دفاعی داشته و از‌این‌رو به نظرم شرکت در انتخابات حتما بهتر از نشستن در خانه است و در فعالیت نشر و تولید کتاب تأثیر قاطعی خواهد داشت». گروه وفاق از نظر علیرضا رئیس‌دانا ازجمله نامزدهای کاردان این دوره‌اند که برخی از آنان قریب 30، 40 سال در زمینه چاپ و پخش و نشر کتاب تجربه دارند. ازجمله این افراد، ابراهیم کریمی‌زنجانی اصل، مدیر پخش کتاب گزیده است که از سال 1363 در این کار تجربه اندوخته است و نیز کاظم علمی که از اوایل دهه 60 با تأسیس پخش گسترش به فعالیت در این حوزه پرداخته است. حفظ استقلال و ارتقای «نخستین و بزرگ‌ترین نهاد صنفی کتاب در ایران» از رسالت‌هایی است که نامزدهای این دوره ازجمله «گروه وفاق» برای خود قائل‌اند. علیرضا رئیس‌دانا ضمن تأکید بر گروه وفاق به‌عنوان شخصیت‌های کاردان عرصه نشر و کتاب‌فروشی، معتقد است مسئله اساسی شرکت در انتخابات و رأی‌دادن به نامزدهای مورد اعتماد است و می‌گوید: «من باور دارم اگر همه ناشران و اعضای اتحادیه با همدلی در این انتخابات شرکت کنند، در آینده می‌توانیم اتحادیه‌ای پویا داشته باشیم که بتواند به صنف ناشران و کتاب‌فروشان خدمت کند. این امر با همیاری همه اعضا و نه تک‌صدایی محقق خواهد شد».
اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در سال ۱۳۳۷، به ریاست نصرالله سُبوحی مدیر کتاب‌فروشی مرکزی و معاونت محمدعلی ترقی، مدیر کتاب‌فروشی خیام، فعالیت خود را آغاز کرده است. محمدعلی ترقی، در دوره‌های دوم و پنجم ریاست هیئت‌مدیره اتحادیه را برعهده داشت. محمد رمضانی، مدیر انتشارات کلاله‌خاور، رئیس دوره سوم، جواد اقبال در دوره ششم و علی‌محمد اردهالی در دوره‌های هفتم و هشتم رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه بودند. رمضان شیرزادی دوره‌های نهم و دهم ریاست اتحادیه را برعهده داشت. حسن کیائیان، مدیر نشر چشمه، نیز در دوره یازدهم اتحادیه رئیس هیئت‌مدیره بود و این سمت در دوره دوازدهم برعهده نادر قدیانی قرار گرفت. محمود آموزگار در دوره سیزدهم منتخب ناشران برای ریاست اتحادیه بود و در دوره اخیر نیز هومان حسن‌پور این سمت را در اختیار داشت و اینک در آستانه دوره پانزدهم ناشران در انتظار انتخابات دوره پانزدهم هستند و امید دارند اتحادیه فعال‌تر و پویاتر از گذشته به کار خود ادامه دهد.
