بحران شکاف طبقاتی در ایران؛ بخشی از مردم «مادون طبقه» شده‌اند

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق ؛ حسین راغفر، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا، در گفت‌وگویی با فرارو به بررسی وضعیت شکاف طبقاتی در ایران پرداخته و تأکید کرده است که اختلاف اقتصادی در جامعه نه‌تنها افزایش یافته، بلکه به مرحله‌ای رسیده که بخشی از مردم را می‌توان «مادون طبقه» دانست. این افراد فاقد فرصت‌های شغلی و به‌اصطلاح «اشتغال‌ناپذیر» شده‌اند، درحالی‌که مشکلات روحی، روانی و اجتماعی آن‌ها نیز به شکل فزاینده‌ای در حال افزایش است.

شکاف طبقاتی؛ تهدیدی جدی برای نظام اجتماعی

راغفر با اشاره به نشانه‌های مشهود افزایش نابرابری در جامعه، بیان کرد که این شکاف نه‌تنها ملموس شده، بلکه به یکی از اصلی‌ترین تهدیدها علیه نظام اجتماعی کشور تبدیل شده است. او افزایش سرقت‌ها، خفت‌گیری در اتوبان‌ها و حتی قتل‌های اخیر، از جمله قتل دانشجوی دانشگاه تهران، را از نشانه‌های آشکار افزایش این شکاف اقتصادی دانست.

وی محرک اصلی تورم و افزایش قیمت‌ها را شوک‌های ارزی دانست و تأکید کرد که دولت‌ها در ایران همواره از افزایش نرخ ارز برای جبران کسری بودجه خود استفاده کرده‌اند. به گفته وی، همین مسئله موجب شده است که بار اصلی مشکلات اقتصادی بر دوش مردم، به‌ویژه اقشار کم‌درآمد، قرار گیرد.

اختلاف طبقاتی در ویدئوهای فضای مجازی؛ از هدیه‌های ولنتاین تا محرومیت‌های اساسی

راغفر به یک ویدئوی پربازدید در شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد که در آن، تفاوت چشمگیر سطح زندگی مردم در روز ولنتاین به تصویر کشیده شده است. در این ویدئو، برخی افراد برای معشوق خود گوشی آیفون، موتور و حتی خودرو هدیه می‌خرند، درحالی‌که پدری اظهار می‌کند که سه سال است توانایی خرید دوچرخه برای فرزندش را ندارد و از این بابت احساس شرمندگی می‌کند.

وی خاطرنشان کرد که مشکلات اساسی به حوزه‌های حیاتی‌تر مانند اقلام خوراکی و دارویی نیز کشیده شده است. در این زمینه، افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک، اعلام کرده که قیمت لاشه گوسفند درب کشتارگاه ۵۷۰ هزار تومان است، اما در برخی خرده‌فروشی‌ها این قیمت به ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان رسیده که از نظر کارشناسی غیرمنطقی است.

علاوه بر این، تنش‌های اخیر میان داروخانه‌ها و شرکت‌های بیمه و افزایش قیمت برخی اقلام دارویی، فشار مضاعفی بر قشر کم‌درآمد جامعه وارد کرده است.

راهکارهای پیشنهادی برای کاهش شکاف طبقاتی

راغفر چندین اقدام اساسی برای کنترل شکاف طبقاتی و کاهش تبعات آن پیشنهاد می‌دهد:

مهار تورم: کنترل قیمت‌ها و جلوگیری از افزایش ناگهانی نرخ ارز که عامل اصلی تورم در کشور است.

اصلاح شیوه جبران کسری بودجه: به‌جای افزایش نرخ ارز، دولت باید از روش‌های پایدارتر مانند مالیات‌ستانی از ثروتمندان و بخش‌های خاص اقتصادی استفاده کند.

کاهش مخارج دولتی و مدیریت هزینه‌ها: استفاده از روش‌های نوین تأمین مالی به‌جای سیاست‌های سنتی که تاکنون باعث فشار اقتصادی بر مردم شده است.

افزایش فرصت‌های شغلی و جلوگیری از گسترش «مادون طبقه»: فراهم کردن زمینه‌های اشتغال و حمایت از افراد در معرض حذف از بازار کار.

افزایش فقر و پیامدهای آن بر اقتصاد و جامعه

راغفر تأکید کرد که افزایش تعداد افراد فقیر باعث کاهش تقاضا در بازار شده و این خود زمینه‌ساز تشدید رکود در کشور می‌شود. به گفته وی، اقشار کم‌درآمد تنها نیازهای اساسی خود را تأمین می‌کنند و قدرت خرید آن‌ها برای سایر کالاها کاهش یافته است، که این موضوع به رکود اقتصادی دامن می‌زند.

وی همچنین نابرابری آموزشی را یکی از پیامدهای خطرناک شکاف طبقاتی دانست و اعلام کرد که این شرایط باعث شده است که بسیاری از دانش‌آموزان از ادامه تحصیل باز بمانند. طبق آمارهای رسمی، ۲۶ درصد از جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله کشور، نه شاغل هستند، نه تحصیل می‌کنند و نه مهارتی می‌آموزند، که این آمار یک زنگ خطر جدی برای آینده کشور محسوب می‌شود.