اسکار مرده است

ارغوان اشتری: قبلا طرفداران سینما در سراسر جهان، با انتظارات فراوان، پیگیر مراسم اسکار می‌شدند. انتظار برای اینکه چه کسی برنده بهترین فیلم خواهد شد؛ فیلمی که از نظر فرهنگی و چه از نظر تاریخی معنایی داشت. اما دیگر آن دوران به سر آمده است. سیلی‌زدن ویل اسمیت به کریس راک تنها بخشی از ماجرای اسکار بود. حتی بدون حمله عجیب ویل اسمیت، نود‌و‌چهارمین مراسم اسکار شور و هیجانی نداشت. می‌شد مدام ساعت را چک کرد و منتظر ماند تا این نمایش تمام شود، نمایشی که برای جذب مخاطب از هیچ تمهیدی فروگذار نکرده بود. ابدا سرگرم‌کننده نبود و بهترین لحظاتش که تداعی‌کننده دوران اوج مراسم‌های اسکار می‌شد، به حضور فرانسیس فورد کاپولا، آل‌پاچینو و رابرت دنیرو برای 50‌سالگی «پدرخوانده» و لیدی گاگا و لایزا مینلی محدود شد که برای اعلام برنده بهترین فیلم روی صحنه آمدند. اسکاری که به «کودا» رسید. یکی از دلایل بی‌هیجان‌شدن مراسم اسکار را شاید باید در تولیدات سال‌های اخیر هالیوود جست؛ برندگانی که به لحاظ فرهنگی چندان ارتباطی با عامه مردم برقرار نمی‌کنند. می‌توان زمانی را به خاطر آورد که برندگان اسکار بهترین فیلم «گلادیاتور»، «تایتانیک»، «سکوت بره‌ها»، «فارست گامپ» و «ارباب حلقه‌ها» را در‌واقع میلیون‌ها آمریکایی دیده بودند‌ اما حالا «کودا» و «سرزمین خانه‌بدوشان» اسکار بهترین فیلم را می‌برند.

استانداردهای جدید  پاشنه آشیل اسکار

دلیل دیگر را می‌توان در تغییر قوانین اسکار در هم‌سویی با جامعه آمریکا و موج‌های سیاسی -اجتماعی دانست که سبب تغییر سیاست‌های اسکار شد. توجه به تنوع نژادی و جنسیتی از سیاست آکادمی علوم و هنرهای سینمایی، بانی جوایز اسکار در چند سال اخیر بوده است‌ که به دنبال اعتراض‌ها به نبود نامزدهای سیاهپوست و رنگین‌پوست در سال 2016 اتخاذ شد، در آن سال در شاخه بازیگری هیچ بازیگر آفریقایی_آمریکایی و رنگین‌پوستی نامزد نشده بود و دو سال پیاپی اسکار به آفریقایی_آمریکایی‌ها بی‌توجهی نشان داده بود، پس موجی در فضای مجازی به نام اسکار زیادی سفید راه افتاد که چهره‌های مختلفی از سینما به آن پیوستند و در‌نهایت رئیس وقت آکادمی، شریل بون آیزاکس قول تغییرات در قوانین اسکار را داد. بر اساس تحقیقی که روزنامه لس‌آنجلس‌تایمز در سال ۲۰۱۲ منتشر کرد، نزدیک به ۹۴ درصد از رأی‌دهندگان آکادمی اسکار سفیدپوست و مذکر بودند. آکادمی علوم و هنرهای سینمایی در راستای ایجاد تنوع نژادی و بالا‌بردن سهم زنان در میان اعضای آکادمی، ماه ژوئن 2016، 683 نفر را برای عضویت دعوت کرد که 46 درصد آنها زن و 41 درصدشان افراد رنگین‌پوست بودند. شریل بون آیزاکس متعهد شد تا سال 2020 تعداد اعضای زن و اعضای با نژادهای مختلف را دو‌برابر کند. سال 2020 که دیوید روبین ریاست آکادمی علوم و هنر سینمایی را بر عهده داشت، آکادمی استانداردهای جدیدی را برای انتخاب نامزدهای اسکار بهترین فیلم معرفی کرد. قرار شد برای نود‌و‌چهارمین و نود‌و‌پنجمین دوره جوایز اسکار که در 2022 و 2023 برگزار می‌شود، یک فیلم برای اینکه در شاخه اسکار بهترین فیلم واجد شرایط شناخته شود، باید فرم محرمانه استانداردهای آکادمی را ارائه بدهد. از سال 2024 برای جوایز اسکار 96، فیلم ارائه‌شده برای بخش اسکار بهترین فیلم باید حداقل دو مورد از چهار استاندارد اعلام‌شده را داشته باشد.

استاندارد الف شامل سرفصلی با عنوان ارائه روی پرده، مضامین و روایت‌ها بود که خود چند زیرمجموعه داشت. یکی از آنها حضور الزامی یک بازیگر (دست‌کم یکی از نقش‌های اصلی یا بازیگران مکمل) از نژاد یا قومیتی است که تاکنون کمتر روی پرده تصویر شده؛ شامل آسیایی، لاتین، سیاه‌پوست، بومی آمریکا، آلاسکا، خاورمیانه و... .

مورد عجیب دیگر این سرفصل، گروه بازیگران یک فیلم است. حداقل 30 درصد تمام بازیگران نقش‌های دوم و فرعی باید حداقل دو گروه از این گروه‌ها باشند: زنان، گروه‌های نژادی یا قومی، ال‌جی‌بی‌تی‌ و افراد با ناتوانی‌های فیزیکی یا شناختی، یا ناشنوا یا کم‌شنوا. خط داستانی اصلی و موضوع است که بار دیگر مواردی چون زنان، گروه‌های نژادی یا قومی، ال‌جی‌بی‌تی‌ و آدم‌هایی با ناتوانی‌های فیزیکی یا شناختی، یا ناشنوا یا کم‌شنوا را در برمی‌گیرد.

دسته سوم از این استانداردها به فرصت‌های آموزشی و کارآموزی با حقوق برای دیگر عوامل است که نقش‌های کلیدی در فیلم بر عهده ندارند و دسته چهارم استانداردها نیز به تیم‌های بازاریابی، تبلیغات و توزیع آثار سینمایی مرتبط است. با این تفاصیل «کودا» (فارغ از بحث کیفی‌اش) برنده اسکار بهترین فیلم نود‌و‌چهارمین دوره اسکار کاملا منطبق با استانداردهای جدیدی است که سال 2020 تدوین شد. از میان چهار برنده اسکار بهترین بازیگری در رشته‌های مختلف یک بازیگر سفید‌پوست (جسیکا چستین)، یک بازیگر دارای ناشنوایی (تروی کاتسور)، یک بازیگر از اقلیت جنسی کوئیر (آریانا دبوز) و یک بازیگر سیاهپوست (ویل اسمیت) بودند.

اسکار 2022، مراسمی سردرگم!

تنها چند سال پس از جنبش و موج اسکار زیادی سفید، مراسم اسکار تبدیل به یک شوی بی‌منطق و بی‌معنی شده است که باوجود ظرافت‌های نمایشی‌ای که‌‌‌ دارد به مراسمی تبدیل می‌شود که دیگر اعتبار گذشته را ندارد. برخلاف نود‌و‌سومین دوره اسکار، برای امسال سه مجری انتخاب کردند؛ رجینا هال، ایمی شومر و واندا اسکایز که دو‌سوم این مجریان سیاهپوست انتخاب شدند. برای جلب تماشاگر از کاربران توییتر خواستند تا فیلم محبوب خود را از میان فیلم‌های 2021 انتخاب کنند و جایزه تماشاگران را اعلام کردند؛ جایزه‌ای که به‌طور کامل به آرای عمومی در شبکه‌های اجتماعی و سایت رسمی آکادمی اسکار بستگی داشت. برای سرعت‌بخشیدن به مراسم هشت جایزه پیش از شروع مراسم اهدا شد؛ این هشت رشته عبارت بودند از‌ تدوین، صدا، مستند کوتاه، موسیقی متن، چهره‌پردازی و مو، فیلم کوتاه انیمیشن، فیلم کوتاه لایو اکشن و طراحی صحنه. اما همین تغییر صدای انجمن‌های مرتبط با این رشته‌ها را در‌آورد و حتی گروهی از فیلم‌سازان و پیش‌کسوتان این رشته‌ها نامه‌ای به آکادمی نوشتند و خواستار بازگرداندن جوایزشان به مراسم اصلی شدند که این اتفاق نیفتاد‌ و در آغاز شروع مراسم اسکار صفحه توییتر آکادمی تمام این جوایز را اعلام کرد و هیجان این جوایز را از بین برد.

با شروع مراسم و حضور چهره‌هایی مانند دی جی خالد برای اجرای ترانه روی سن اسکار خیلی ابهامات مشخص شد که اسکار امسال به دنبال چه چیزهایی است؛ جذب دو جمعیت جوان‌تر متفاوت - یکی با سلیقه‌های سینمایی عامه مردم، دیگری هیپ‌هاپ‌های سیاسی. روش‌ها نیز واضح بود؛ برندگان بیشتر سیاه‌پوست، رنگین‌پوست، زن و خارجی‌ها... باشند. این موارد اهداف بدی به خودی‌خود نیستند اما همه اینها حول یک ایده بزرگ ادغام شد؛ یک اسکار گنگ و شلم‌شوربا. در پایان مراسم تماشاگر از خودش می‌پرسید که چی؟ از این احمقانه‌تر هم ممکن بود؟ پس جای تعجب نیست که اسکار در دهه گذشته رتبه‌های ضعیفی داشته است. بله‌ پخش تلویزیونی مراسم اسکار 2022 در مقایسه با مراسم سال گذشته که بدون مجری بود و در اوج همه‌گیری برگزار شد، افزایش بیننده داشت‌ اما همچنان توانست دومین مراسم اسکار با کمترین بیننده در تاریخ آکادمی علوم و هنر سینمایی لقب بگیرد.