عروس مدفون

شرق، گروه جامعه:‌ امروز چهارشنبه در آبادان عزای عمومی اعلام شده. این خبر را دیروز حجت‌الاسلام موسوی‌فرد، در نمازی که در حسینیه ثارالله آبادان اقامه کرد، اعلام کرد. تا لحظه نگارش این گزارش، 11 کشته و 68 مجروح آمار اعلام‌شده درباره فاجعه فرو‌ریختن ساختمان نوساز متروپل در آبادان است. مردم آبادان که به وسیله ریزگردها محاصره شده‌اند و آلودگی هوای شهرشان از حد مجاز بالاتر رفته، با نوای عزا عزاست امروز، در شهر به سینه‌زنی پرداخته‌اند. سال‌هاست که ساختمان‌ها از تهران تا آبادان فرو می‌ریزند. پلاسکو و سینا مهر در تهران و حالا متروپل در آبادان. اعطای مجوز به زمین‌خواران و فله‌ای‌سازها به چه قیمتی؟‌ به قیمت جان‌های زیر آوار و ضجه‌های مادرانی که بالای سر جنازه متروپل و پلاسکو در عزای عزیزانشان سینه می‌کوبند. به قیمت شوکه‌شدن مردمی که مدت‌هاست به شنیدن خبرهای بد عادت کرده‌اند. به قیمت روان درهم‌شکسته مردمی که نمی‌دانند غصه گرانی را بخورند یا ریزگردها را یا عزای عمومی در یک گوشه از ایران غمگین‌شان را. این قصه این روزهای ایران است.

‌از آبادان چه خبر؟

به گفته سید‌غدیر رمضانی، نماینده روزنامه «شرق» در آبادان، وزیر کشور، احمد وحیدی، با حضور در خیابان امیرکبیر آبادان و محل ریزش ساختمان متروپل در یک جلسه اضطراری که در ستاد بحران آبدان بود شرکت کرد. او دکتر کولیوند، رئیس جمعیت هلال‌احمر را به‌عنوان مدیریت میدانی امدادرسانی معرفی کرد. در این جلسه محسن رضایی، معاون رئیس‌جمهور، مهدی ولی‌پور، رئیس سازمان امداد و نجات سازمان هلال‌احمر، جعفر میعادفر، رئیس سازمان اورژانس کشور، دکتر کولیوند و همچنین دکتر دهقانی، رئیس دادگستری استان خوزستان و سردار صالحی، فرمانده انتظامی استان حضور داشتند. مسئولان محلی مانند فرماندار و دادستان هم در این جلسه حاضر شدند.

بنا بر اطلاعات گزارش‌شده 36 نفر از مصدومان حادثه متروپل به صورت سرپایی مداوا شده و 32 نفر نیز به بیمارستان‌های چهارگانه شهر آبادان اعزام شده‌اند. احتمالا عملیات آواربرداری تا ساعاتی دیگر به پایان می‌رسد و ادامه جست‌وجو در طبقه منفی یک انجام خواهد شد؛ چرا‌که به نظر می‌رسد در این بخش افرادی پیدا شوند. سگ‌ها و دستگاه‌های زنده‌یاب تا امروز شش نفر را پیدا کرده‌اند و در نتیجه عملیات جست‌وجو احتمالا تا پایان امروز تمام خواهد شد.

همچنین حوالی ظهر دیروز تیم آتش‌نشانی تهران که قرار بود با پرواز هواپیمایی C130 به آبادان برود؛ اما به خاطر گرد‌وغبار موفق به پرواز نشدند و در نتیجه به صورت زمینی به آبادان رسیدند. قدرت‌الله محمدی که رهبری این گروه را بر‌عهده داشت گفت: تیم ما تجربیات بی‌نظیری در مهار پلاسکو داشتند و تجهیزات و امکاناتی با خود آوردند.

همچنین دکتر دهقانی، رئیس دادگستری استان خوزستان، اعلام کرد برای 10 نفر از مقصران این پروژه حکم جلب صادر شده است و دستگیر شده‌اند. ناظران پروژه هم بازداشت شدند. تعدادی از آنها از شهرداری آبادان بودند و عده‌ای دیگر از مالکان و ناظران. به گفته او تیم متخصص تجسس از شیراز وارد آبادان شدند تا به درخواست فرمانداری آبادان به جست‌وجو و کشف اجساد و مصدومان بپردازند.

حسین کایدخورده، رئیس روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی آبادان، هم اعلام کرد که شهروندان آبادانی می‌توانند برای بررسی وضعیت بستگان خود با تلفن‌های 06153324626 مرکز مانیتورینگ مراقبت‌های ویژه آبادان تماس بگیرند.

حسام مدنی، معاون پایگاه انتقال خون آبادان، ضمن قدردانی از حضور مردم آبادان برای اهدای خون اعلام کرد که دیگر نیاز خونی در هیچ‌کدام از گروه‌های خونی وجود ندارد.

16 خیابان فرعی از خیابان امیری که به خیابان امام خمینی متصل می‌شوند، مملو از جمعیت است و هیچ جایی برای پارک خودرو وجود ندارد. با اینکه مسئولان به مردم هشدار می‌دهند که اطراف حدود 10 ساختمان بلندمرتبه وجود دارد که امکان دارد ریزش کند؛ اما مردم به خاطر نگرانی از شرایط اقوام‌شان محیط را ترک نمی‌کنند.

مالک مترو پل کجاست؟

برج متروپل آبادان توسط هلدینگ عبدالباقی ساخته شده بود. با مراجعه به سایت هلدینگ عبدالباقی در معرفی این شرکت آمده که این هلدینگ از سال ۱۳۳۶ در شهرستان آبادان و در قالب گروه ساختمانی مسکن شروع به فعالیت کرده است.

این هلدینگ پروژه‌های مختلفی در حوزه طراحی و احداث ساختمان‌های مسکونی، مراکز اداری- تجاری- رفاهی، انبوه‌سازی، مراکز درمانی و شهرک‌سازی در کارنامه خود دارد. از سال ۷۱ به این سو، شرکت عبدالباقی توسعه پیدا کرد و وارد فعالیت در حوزه‌های مدیریت کارگاه‌ها و فروشگاه‌های تولید و توزیع آجیل و خشکبار و ایجاد رستوران‌های زنجیره‌ای شد و هلدینگ عبدالباقی شکل گرفت. بنا بر گزارش‌های رسیده سازه اصلی متروپل به قدری سست بود که ستون اصلی و حمال مجتمع‌ها نشست کرده و شکم داده بود. اعتراضات به ساخت این بنای ناایمن باعث شد که بهمن سال گذشته، کارشناسان نظام‌ مهندسی آبادان از این بنا بازدید و «‌‌‌‌‌‌درخصوص ایرادات موجود، به سازنده هشدار دهند. باوجود‌این در سال ۹۷ و در بحبوحه ساخت غیر‌اصولی برج متروپل، حسین عبدالباقی چهره ماندگار صنعت ساختمان شد. هرچند دادستان استان خوزستان روز گذشته اعلام کرد که جسد عبدالباقی، مالک ساختمان متروپل آبادان در زیر آوار این ساختمان پیدا شده‌ است‌. این در حالی بود که دوشنبه‌شب خبر دستگیری او در رسانه‌ها منتشر شد. اخبار ضد‌و‌نقیض درباره عبدالباقی در میان مردم دست‌به‌دست می‌شود و عده‌ای از شاهدان عینی مدعی هستند که او را بعد از حادثه سلامت در شهر مشاهده کرده‌اند. وجود اظهارات متناقض بین مسئولان، مردم را بیشتر نگران کرده است.

خیابان امیری یک خیابان حدودا 12‌متری است که وسعت چندانی ندارد؛ اما در همین محیط کوچک حالا حدود 50 خودروی اورژانس و همین تعداد جرثقیل و چندین دستگاه خودروی دیگر دیده می‌شود. نیروها بسیار پراکنده هستند و مدیریت منسجمی ندارند. بلبشو را به شکل دقیقی می‌توان در این محیط تماشا کرد و این نگرانی وجود دارد که در صورت بروز حادثه‌ای دیگر، شرایط وخیم‌تر شده و مصیبت بزرگ‌تری رخ دهد. واضح است که مدیریت نقص دارد. هر نیرویی انگار وظیفه منفکی برای خود تعیین کرده و هماهنگی و همراهی بین آنها دیده نمی‌شود. آن هم این حجم نیرو که از ابتدا تا خیابان امیری حدود دو کیلومتر طول حضور دارند.

همه‌ چیز درباره یک فاجعه

به گفته عباس مدحجی، خبرنگار اهل خرمشهر به «شرق» برج دوقلوی متروپل همان‌طور که حالا مردم ایران نامش را می‌شناسند و می‌دانند کجاست، متعلق به هلدینگ عبدالباقی بود که در سال‌های اخیر این خانواده به طرز عجیبی پیشرفت کردند. تا همین چند سال پیش آجیل‌فروشی داشتند؛ اما در عرض یک دهه وارد کار ساخت‌وساز شدند و پیشرفت عجیبی در تحویل پروژه‌های خصوصی و دولتی داشتند. هر پروژه ساخت‌وسازی در شهر آغاز می‌شد، نام این خانواده هم در آن وجود داشت. از برج‌های لوکسی مانند خیابان دبستان و همین متروپل و تا ساختمان‌های بیمارستان‌هایی که با بودجه‌های دولتی ساخته می‌شدند؛ اما متروپل از همه عجیب‌تر بود؛ چون نقطه پرتردد و خوب و گران شهر بود و هم به‌سرعت می‌‌رفت بالا و شهروندان عادی اتفاقات داخلی را می‌دیدند.

به گفته این خبرنگار، نظارت راحت مردم به این ساختمان و اینکه می‌توانستند به‌راحتی آنچه را در این ساختمان می‌گذرد، ببینند، باعث شده بود تا رسانه‌ها هم دسترسی خوبی به آن داشته باشند. همین هم شد که چند تا خبرنگار درباره این ساختمان و مشکلاتش نوشتند. حتی شما می‌بینید که همین روزها نامه‌های نظام مهندسی ناظر از سال 99 منتشر شده که 13 ایراد از ساختمان گرفته بودند؛ اما هیچ‌کدام از این ایرادات باعث توقف ساخت و کنسل‌شدن پروژه نشد. از سوی دیگر شما رد حضور همه مسئولان را در این پروژه می‌بینید. مثلا بازار فی‌دوست هم که ساخته شد، همه مسئولان وقت از شریعتی که استاندار بود تا شهردار و فرماندار در افتتاحیه‌ حضور داشتند. نه‌فقط در این پروژه بلکه در همه افتتاحیه‌های عبدالباقی می‌شد حضور پررنگ مدیران را دید. این نشانه‌ای است که به‌خوبی می‌گوید ارتباطی بین این مدیر و مدیران بالادستی وجود داشت. تا اینکه ساعت 12 روز دوشنبه ساختمان فرو‌ریخت. فکر کردیم باز مثل قبل دیوار ریخته یا یک طبقه نشست کرده است؛ اما اینکه 10 طبقه یک ساختمان بریزد، نشان می‌دهد که چه وضعیتی در حال ساخت داشت. تنها شانسی که مردم آورده بودند، این بود که حادثه 12‌و‌نیم ظهر بود و مردم در شهر زیاد تردد نداشتند.

او در ادامه تصریح کرد: نوع خبررسانی در‌این‌باره هم با ایرادات زیادی روبه‌رو است که به ابهامات ذهنی مردم در این شرایط غم‌انگیز دامن می‌زند. اول گفتند مالک بازداشت شد. بعد گفتند زیر آوار است. حالا می‌گویند جزء متوفیان است. عکسی هم منتشر شد که چهره او را در حال فرار از آوار نشان می‌دهد؛ اما چندان دقیق و شفاف نیست. احساسات جریحه‌دارشده مردم با این وضعیت خبررسانی‌ها بیش از قبل تحت تأثیر قرار می‌گیرد و باعث ایجاد خشم می‌شود. تا به حال خبر فوت چند نفر از خرمشهر هم اعلام شده است. یک دانش‌آموز کلاس دومی، علی نیک‌پور‌ قنواتی که دانشجوی علوم و فنون خرمشهر بود و 24 سال بیشتر نداشت. پدر علی از آشنایان است و استاد دانشگاه. می‌گویند دیروز آن‌قدر حالش بد بوده که نتوانسته برای تشخیص فرزندش برود و در نتیجه خواهر را برای شناسایی جسد فرستاده‌اند. حالا هم از لحظه اطلاع‌رسانی حادثه، این مرد در اتاقش خود را حبس کرده است.

به نظرم در شرایط فعلی هیچ چیزی بیشتر از خبررسانی نامناسب و محفوظ نگه‌داشتن میزان تلفات به غم و خشم مردم نمی‌افزاید. مگر آن کشته‌شده‌ها خانواده نداشتند؟ عدم اطلاع‌رسانی کشته‌شده‌ها در این لحظه شک و تردید مردم را به حادثه افزایش می‌دهد.

خوزستان در یک دامنه دائمی بحران قرار دارد. یا اینترنت قطع است یا آب آلوده است یا هوا آلوده است. یک روز گرد‌و‌غبار اجازه نمی‌دهد نفس بکشیم و روز دیگر آب نداریم. قطعا هر چیزی که بر روان مردم تأثیر منفی بگذارد و زندگی روزانه آنها را مختل کند، طبیعی است که به‌مرور آنها را تبدیل به افرادی معترض می‌کند. مثلا در دو هفته قبل که حتی اعتراضی در خرمشهر و آبادان وجود نداشت، هم اینترنت اینجا قطع بود، بدون هیچ توضیح و اطلاعات قبلی. یعنی اگر کسی اعتراضی هم نداشت، با این قطعی اینترنت که کسب‌وکارش را مختل کرده بود، تبدیل به معترض می‌شد. همه سیستم‌های مدیریتی تلاش بر این دارند که بحران رخ‌داده را جمع کنند. به هر حال برخی از آنها شهروندان همین شهر هستند. در چنین شرایطی قطعا مردم به شیوه مدیریت‌ها اعتراض دارند و اتفاقا باید صدای این اعتراض‌ها را به‌خوبی شنید. مردم نمی‌خواهند که  مقصران و مسببان آن فراموش شوند و خون عزیزان‌شان پایمال شود.