چرا تجارت با آفریقا مهم است؟
تجارت با آفریقا به علت وسعت آن و مشکلات زیرساختی در حمل‌ونقل و همین‌طور فقدان شناخت کافی از بازار کشورهای آفریقایی آن‌طورکه باید توسعه نیافته است. متأسفانه نگاه ما به همه ۵۵ کشور آفریقایی یکسان است و همه این کشورها را آفریقا می‌دانیم؛ درصورتی‌که هر کشور این قاره فرهنگ خاص خود را دارد و برای شناخت این فرهنگ نیاز به مطالعه میدانی داریم؛ اتفاقی که تاکنون به سبب مشکلات موجود تاکنون رخ نداده است.
سیداحمدرضا علائی‌طباطبایی*: تجارت با آفریقا به علت وسعت آن و مشکلات زیرساختی در حمل‌ونقل و همین‌طور فقدان شناخت کافی از بازار کشورهای آفریقایی آن‌طورکه باید توسعه نیافته است. متأسفانه نگاه ما به همه ۵۵ کشور آفریقایی یکسان است و همه این کشورها را آفریقا می‌دانیم؛ درصورتی‌که هر کشور این قاره فرهنگ خاص خود را دارد و برای شناخت این فرهنگ نیاز به مطالعه میدانی داریم؛ اتفاقی که تاکنون به سبب مشکلات موجود تاکنون رخ نداده است.
برای حل مشکلات زیرساختی در موضوع حمل‌ونقل تصمیم گرفته شد تا در چهار نقطه شرق، غرب، شمال و جنوب این قاره کشورهایی انتخاب و با مرکزیت آنها به تجارت با سایر کشورها بپردازیم. در این راستا کنیا در شرق، الجزایر در شمال، آفریقای جنوبی در جنوب و نیجریه در غرب انتخاب شدند و سفر هیئت نیجریه‌ای به تهران نیز در جهت توسعه روابط تجاری با این کشور و کشورهای غرب آفریقا صورت می‌گیرد.
در هفته جاری هیئت نیجریه‌ای به ریاست وزیر امورخارجه به تهران سفر می‌کنند تا ششمین کمیسیون مشترک دو کشور بعد از وقفه طولانی برگزار شود. در جریان این نشست ۱۴ قرارداد و تفاهم‌نامه همکاری میان ایران و نیجریه امضا می‌رسد که مهم‌ترین آنها را می‌توان ایجاد خط هوایی مستقیم و خط کشتیرانی به نیجریه عنوان کرد. با راه‌اندازی این خطوط امید داریم که تجارت با کشورهای غرب آفریقا رونق پیدا کند. همسایگان نیجریه ظرفیت تجاری خوبی دارند که می‌توانند با مرکزیت این کشور به شرکای تجاری خوبی برای ما تبدیل شوند. در مورد تجارت با خود نیجریه نیز باید به این حقیقت اعتراف کنیم حجم مبادلات ما با این کشور ناچیز است. این کشور به علت داشتن منابع گازی و نفتی نمی‌تواند مقصدی برای ارسال این محصولات باشد اما در حوزه خدمات فنی و مهندسی این کشور مقصد خوبی محسوب می‌شود؛ به‌ویژه در حوزه تأسیسات نفتی و گازی و زیربنایی.
همچنین در حوزه کشت فراسرزمینی نیجریه به علت داشتن شرایط ایدئال آب‌وهوایی و داشتن زمین‌های حاصلخیز می‌تواند شریک مناسبی برای موضوع کشت فراسرزمینی برای ما محسوب شود.
در کنار همه این موارد نوع نگاه ما به تجارت با آفریقا در گذشته سبب شده بود تا آفریقا را فقط به‌عنوان مقصدی برای صادرات ببینیم؛ درحالی‌که نیمی از هزارو۱۰۰ میلیارد دلار حجم مبادلات جهان با کشورهای آفریقایی می‌شود. این نگاه در دوره جدید درحال بازنگری است و ما باید میزان صادرات و واردات خود با این کشورها را متوازن کنیم. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که بدانیم کشورهای آفریقایی، کشورهای ثروتمند اما فقیر از نظر منابع مالی و پولی هستند؛ بنابراین تجارت با این کشورها یک تجارت خاص محسوب می‌شود.
در سیاست‌های تعیین‌شده در دولت سیزدهم قرار نیست به علت این مشکل از تجارت با آفریقا صرف‌نظر کنیم. دولت به این منظور سیاست تهاتر را در پیش گرفته و مقرر است در ازای ارائه خدمات و صادرات به این کشورها، محصولات مورد نیاز را وارد کنیم. همین سیاست در قبال نیجریه نیز مانند سایر کشورها اجرا می‌شود.
همین موضوع اهمیت سفر هیئت نیجریه‌ای به تهران را دوچندان می‌کند؛ چراکه اکنون نیجریه دروازه ورود ایران به غرب آفریقا محسوب می‌شود.
*سرپرست معاونت بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران
