بی‌آبی 8 روزه

 آب‌ها را بسته‌بندی کرده‌اند؛ در کیسه. بالای کیسه با فونت بزرگ و رنگ آبی نوشته شده است: وزارت نیرو. پایین‌تر نام شرکت آب و فاضلاب استان لرستان دیده می‌شود و چند عنوان هم از سازمان مدیریت بحران و پدافند غیرعامل. یک عبارت تأکیدی با رنگ قرمز هم در پایین کیسه درج شده است: غیرقابل فروش. این بسته‌ها هشت روز است آب ساکنان چندین شهر و روستای استان چهارمحال‌و‌بختیاری را تأمین می‌کنند؛ بی‌آبی‌ای که دقیقا از روز عاشورا برای مردم شهرهای چلگرد، دهنو، شهرک امام حسین، فارسان، فیل‌آباد، سورشجان، شهرکرد و روستاهایی مانند دشت‌زرین، میهه، باباحیدر و... آغاز شده است. بی‌آبی‌ای که حالا هشت روز است به طول انجامیده و زیست روزانه مردم را مختل کرده است.

تا دو روز پیش تانکرهای آب در سطح شهر می‌چرخیدند و تا اندازه‌ای آبرسانی به مردم انجام می‌شد اما حالا دو روز است برخی از شهروندان شهرکرد می‌گویند خبری از همان تانکرها هم نیست. خبری از آب شرب که همه کارهای روزانه مردم در میانه تابستان به آن گره خورده نیست و اعتراضات به حدی رسید که تعدادی از مردم شهرکرد روز گذشته در مقابل استانداری تجمع کردند. به گزارش خبرگزاری فارس، تداوم اختلال در انتقال آب به شهرکرد باعث نارضایتی مردم این شهر و تجمع شماری از آنها مقابل استانداری شد. روز گذشته حدود ۵۰۰ نفر از مردم با در دست داشتن دست‌نوشته‌ها و سر‌دادن شعارهایی نظیر «زاده سرچشمه‌ایم، تشنه‌ایم تشنه‌ایم» و «مسئول بی‌کفایت، استعفا استعفا» خواستار برطرف‌شدن مشکل آب شرب شهر شدند. گفته شده است در جریان این تجمع تعدادی از مسئولان استان در میان مردم حاضر شده و وعده داده‌اند به‌زودی آب شرب به لوله‌های شهری برگردد. وعده‌ای که البته از دوشنبه هفته گذشته، هفدهم مرداد، بارها به مردم داده شده بود.

علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو، در ششمین روز بی‌آبی در شهرها و روستاهای این استان گفته بود: برای تأمین آب شرب شهرکرد و مناطق اطراف چهار سامانه جایگزین برنامه‌ریزی شده که دو سامانه وارد مدار شده‌اند و دو سامانه دیگر تا ساعات و روزهای آتی وارد مدار می‌شوند. با اتمام این‌ کار، کسری آب شرب شهر به‌طور کامل جبران می‌شود. در‌حال‌حاضر برخی از نقاط شهر با کمبود جدی آب مواجه هستند. پیش‌بینی می‌شود در دو روز آینده شرایط نسبتا پایدار شود.

مرتضی درخشان، رئیس صنف کشاورزان استان چهارمحال‌و‌بختیاری نیز با وعده برطرف‌شدن معضل عنوان کرده بود: خوشبختانه کشاورزان دشت شهرکرد و شهرهای تابعه همکاری خوبی داشتند. تا‌کنون 17 چاه کشاورزی وارد مدار تأمین آب شد. شایان ذکر است با این اقدام کشاورزان متضرر شدند، اما باوجود این مسئله به ما کمک کردند. امید است با تشکیل خط اضطراری یک و اجرای خط دوم و سوم آب، هر‌چه سریع‌تر آب شرب مردم تأمین و مشکل رفع شود.

آب‌معدنی گران شده است

تا به امروز اما هیچ‌کدام از این وعده‌ها عملی نشده است. مریم از شهروندان شهرکرد که از قضا در مرکز شهر هم زندگی می‌کند و دسترسی نسبتا خوبی به اداره‌های استان و همچنین فروشگاه‌های شهری دارد، می‌گوید در دو روز اخیر دیگر هیچ خبری از تانکرهای آب هم نیست: «هشت روز است که آب نداریم و آب هم یعنی همه چیز. تا دو روز پیش تانکرهای آب در شهر حاضر می‌شدند و اندک آبرسانی صورت می‌گرفت اما دو روز است همین کار را هم نمی‌کنند. مگر ما تا چه مدت می‌توانیم آب‌معدنی بخریم؟ هوا گرم است و روز طولانی. نه آب برای خوردن داریم و نه برای حمام و سایر کارهای ضروری‌ زندگی».

پویا هم ساکن شهرکرد است و می‌گوید با این وضعیت نمی‌توان به زندگی ادامه داد: «ما در یک آپارتمان و در طبقه چهارم زندگی می‌کنیم. در این هشت روز حتی یک قطره آب هم به ما نرسیده است. مگر چقدر می‌توانیم پول آب‌معدنی بدهیم؟ روز گذشته برای خرید آب رفته بودم و بسته شش‌تایی آب‌معدنی که نوشته بود 27 هزار تومان را به قیمت 35 هزار تومان خریدم. این شرایط ادامه پیدا کند، آب گران‌تر هم می‌شود. انگار یک دکمه را زده‌اند و زندگی ما متوقف شده است. هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم. آب مایه حیات است و همه این را می‌دانند و ما الان بیش از یک هفته است حیاتمان مختل شده است». شهرک اما شرایط دشوارتری نسبت به شهرکرد دارند. این را زهره می‌گوید: «شهرک‌های ما در سرازیری کوه ساخته شده‌اند و به همین دلیل حتی یک قطره آب هم به ما نمی‌رسد. یک عالمه پیرمرد و پیرزن در این شهرک‌ها زندگی می‌کنند که حتی حمل آب هم برایشان ساده نیست. واقعا چرا باید زندگی ما به چنین روزی بیفتد؟ این‌همه چشمه در این استان وجود دارد، آن وقت مردم این استان باید به این فلاکت بیفتند؟».

خط‌های پدافند باید تقویت شود

احمدرضا محمدی، مدیرعامل آبفای چهارمحال‌و‌بختیاری، بارندگی شدید و وقوع سیلاب در شهرستان کوهرنگ در روزهای اخیر را عامل گل‌آلودشدن چشمه کوهرنگ دانست؛ چشمه‌ای که منبع تأمین آب شرب شهرکرد و شهرهای اطراف است: «این گل‌آلودی باعث شد این چشمه از مدار مصرف خارج شود و تأمین آب شرب شهرکرد به مرز بحران برسد؛ بحرانی که مسئولان با وارد مدار کردن چاه‌های کشاورزی، شهرداری و... در‌صدد مرتفع‌کردن آن هستند. تعداد 32 حلقه چاه از قبل فعال بود که در‌حال‌حاضر نیز فعال هستند و سه حلقه چاه جدید نیز از فرودگاه و شهرداری وارد مدار شده است».

محمدی گفت: «همچنین به دنبال این هستیم تا چاه‌های کشاورزی را وارد مدار کنیم. در‌حالی‌که آبیاری محصولات کشاورزی هم هست‌ اما چون اولویت با آب شرب است، کشاورزان با آبفا همکاری می‌کنند. باید خط‌های پدافندی را تقویت کنیم تا از جاهای دیگر آب تأمین کنیم و مقداری کمبودها جبران شود. بزرگ‌ترین کمک را مردم می‌‌توانند بکنند؛ آب از طبقات پایین‌تر بگیرند یا از تانکرهای نصب‌شده در محلات آب مورد نیاز خود را تأمین کنند».

شهرکرد تنها شهر بدون آب نیست

پیام نجفی، کارشناس آبخیزداری و ساکن کوهرنگ، با تأکید بر این موضوع که معضل بی‌آبی تنها به شهرکرد محدود نیست، به «شرق» می‌گوید: «شهرهای چلگرد، دهنو، شهرک امام حسین، فارسان، فیل‌آباد، سورشجان و روستاهایی همچون دشت‌زرین، میهه و باباحیدر نیز در این روزها آب نداشته‌اند. بحران تنها محدود به شهرکرد نیست و باید صدای این مردم نیز شنیده شود. پس از بارش‌های اخیر آب چشمه کدر و گل‌آلود شده است. دلیل اصلی مشخص نیست اما فرضیاتی وجود دارد. یک اینکه شاید دالان‌های موجود در مسیر آب که آهکی هم هستند، رسوباتی تولید کرده‌ و همان رسوبات گل‌آلود‌شدن آب را به همراه داشته است. دوم اینکه از بین رفتن یخچال‌های طبیعی زمان رسیدن بارش‌ها به خود چشمه را کوتاه کرده است و در نتیجه چون در این بین یخچالی وجود ندارد، رسوبات موجود وارد چشمه می‌شود».

نجفی با اشاره به وجود سه تونل انتقال آب از کارون به زاینده‌رود در حوزه کوهرنگ ادامه می‌دهد: «سه تونل در این مسیر حفر شده است؛ اولی در خود چشمه قرار دارد، دومی هم در همان حوزه است و سومی که 26 کیلومتر طول دارد نیز در همان منطقه است. قرار بود سدی برای جمع‌آوری آب پشت چشمه تأسیس شود که این اتفاق رخ نداد. پمپاژ آب هم به خاطر تأمین‌نشدن مجوز‌های زیست‌محیطی به اجرا نرسیده است. اینها در حالی است که چشمه دیمه در همین استان می‌تواند به‌عنوان پدافند غیرعامل و جایگزین کوهرنگ مورد استفاده قرار گیرد و به خاطر داشتن کیفیت خوب و دبی بالا به‌راحتی می‌تواند آب شرب مردم را تأمین کند، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. یک‌سری مجوز و تأسیس تصفیه‌خانه‌هایی برای تصفیه فیزیکی و شیمیایی و احتمالا بیولوژیکی آب در مبدأ می‌تواند مشکل مردم را حل کند، اما هنوز هیچ‌کدام از این اقدامات رخ نداده است».

او مهم‌ترین اقدامات پیش‌رو را تشخیص وضعیت آب و علت گل‌آلودگی و جدی‌‌گرفتن چشمه‌های جایگزین برای مردم شهر عنوان کرد: «در مرحله نخست باید متخصصان مواد معلق‌مانده در آب و رسوبات را آزمایش کنند تا منشأ این آلودگی مشخص شود. مطالعه‌ای فوری و با دقت بالا نیاز است. در مرحله دوم هم باید به فکر چشمه‌های جایگزین باشند».