نوری‌قزلجه، نماینده مجلس، در گفت‌وگو با «شرق»
پلیس راهی جز عذرخواهی از مردم ندارد
ماجرای بازداشت و مواجهه گشت ارشاد با دختر 22ساله سنندجی به نام مهسا امینی که در مقر پلیس اخلاقی به گفته پزشکی قانونی دچار سکته قلبی و مغزی شده و بعد از به‌کما‌‌رفتن فوت کرده است، در چند روز گذشته بیش از هر خبر دیگری در صدر اخبار رسانه‌های داخلی و خارجی قرار دارد.
ماجرای بازداشت و مواجهه گشت ارشاد با دختر 22ساله سنندجی به نام مهسا امینی که در مقر پلیس اخلاقی به گفته پزشکی قانونی دچار سکته قلبی و مغزی شده و بعد از به‌کما‌‌رفتن فوت کرده است، در چند روز گذشته بیش از هر خبر دیگری در صدر اخبار رسانه‌های داخلی و خارجی قرار دارد. اتفاقی که باعث جریحه‌دار‌شدن افکار عمومی شده و واکنش‌ها و اعتراضاتی در سطح اجتماعی به همراه داشته است. انتقادات به رفتار گشت ارشاد از سطح افکار عمومی عبور کرده و به برخی مقامات و شخصیت‌های سیاسی و نمایندگان مجلس هم رسیده است. از طرفی رئیس‌جمهوری هم با خانواده داغدار امینی تماس گرفته و دختر آنها را دختر خود دانسته و به وزیر کشور دستور پیگیری ماجرا را داده است. همچنین رئیس مجلس هم کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور و کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس را مأمور رسیدگی به ماجرا کرده و کمیته‌ای حقیقت‌یاب در‌این‌باره تشکیل داده است تا حقیقت ماجرا با گزارش به مردم روشن شود. اما آنچه در این میان نباید از نظر دور داشت، حلقه گم‌شده اعتماد اجتماعی نسبت به مسئولان است؛ چرا‌که برخی عملکردها در سال‌های اخیر به شکلی بوده که این اعتماد دچار خدشه شده و مسئولان باید بکوشند با عملکرد مناسب اعتماد تضعیف‌شده را به جامعه برگردانند. بااین‌حال، آنچه مسلم است، این است که نوع رفتار پلیس در گشت ارشاد نه‌تنها این اعتماد عمومی مخدوش‌شده را ترمیم نمی‌کند، بلکه باعث آسیب جدی‌تر و عمیق‌شدن این شکاف اجتماعی خواهد شد. غلامرضا نوری‌قزلجه، نماینده بستان‌آباد در مجلس، یکی از نمایندگانی است که در کنار برخی نمایندگان دیگر مجلس نسبت به این ماجرا واکنش نشان داده و معتقد است نحوه عملکرد گشت ارشاد نه‌تنها به نفع نظام نبوده و نیست، بلکه این رفتار پلیس به آبروی نظام و روان اجتماعی و وجهه اسلام آسیب جدی وارد کرده است و باید در‌این‌باره تجدید نظر شود.
ماجرای بازداشت مهسا امینی از طرف گشت ارشاد و سپس فوت او خبر تلخ این روزها است که جامعه را داغدار کرده. نظر شما درباره عملکرد گشت ارشاد با مقوله حجاب چیست؟
قطعا عملکرد گشت ارشاد در مواجهه با زنان و دختران رفتار سازنده‌ای نبوده و نیست و نمی‌تواند موضوع حجاب را به این شکل در جامعه حل کند، بلکه شرایط را بدتر می‌کند. متأسفانه این رفتار منجر به فوت دختری 22ساله شد. این نوع عملکرد و رفتار گشت ارشاد تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر که عنوان بسیار مهم، پرمحتوا و عمیقی در دین ماست، قابل قبول و مورد تأیید بخش بزرگی از جامعه نیست. امر به معروف از سوی کسانی انجام می‌شود که معلوم نیست آیا خودشان واجد شرایط لازم برای این امر هستند و می‌توانند دیگران را امر به معروف و نهی از منکر کنند؟ چنین رفتاری تبعات سنگینی به دنبال دارد. درباره خانم مهسا امینی دیدیم این حواشی ایجاد شد. کسی که اصول امر به معروف و نهی از منکر را بلد باشد، می‌داند چگونه باید با دختران و زنان و شهروندان برخورد کند؛ اما برخی مأموران گشت ارشاد نشان داده‌اند مسیر از امر به معروف منحرف شده است. این مسئله عوارضی است که از بی‌توجهی‌ها ناشی می‌شود و مشخص نیست بر چه اساس و تجربه‌ای و با استناد به کدام روش و سنت پیامبر و ائمه این رفتار را دنبال می‌کنند و چگونه میخواهند از این روش نتیجه بگیرند؟
پلیس در قبال اتفاق رخ‌داده واکنش ضدونقیضی دارد؛ اول صحبت‌ها به نحوی دیگر بود و اکنون ماجرا را به نحو دیگری بیان می‌کند.
در توییت خودم در‌این‌باره نوشتم اوضاع تأسف‌بار است و مسئولان امر به‌جز عذرخواهی رسمی از خانواده امینی و محضر ملت شریف ایران راهی ندارند؛ چون به هر شکلی که این اتفاق افتاده باشد، چه این فرد ترسیده باشد، چه بیمار بوده باشد و چه مورد ضرب‌و‌شتم قرار گرفته باشد، در هیچ‌یک از سناریوهای محتملی که تعریف می‌شود که اتفاق افتاده یا نیفتاده، هیچ‌یک از آنها نمی‌تواند توجیه‌کننده این اتفاق باشد. پلیس به غیر از عذرخواهی راه دیگری ندارد و باید در این برخورد و برنامه‌هایی که برای گشت ارشاد گذاشته‌اند، حتما تجدید نظر کنند. در این چند روز آیا اتفاق مثبتی افتاد؟ آیا مردم به حجاب علاقه‌مند شدند؟ کسانی که حجابشان محکم نبود آیا با این رفتار به حجاب گرایش پیدا کردند؟ چه اتفاق مثبتی افتاد که حالا بر اساس آن اتفاق مثبت بگوییم این راه جواب داده و آن را ادامه دهیم؟ متأسفانه با این رفتارها در حال عمیق‌کردن شکاف‌ها در جامعه هستیم. حتی برای حفظ شعائر اسلامی هم نگرانی‌هایی اکنون وجود دارد که برخی افراد جامعه واکنش نشان دهند. چون راه و برخورد ما درست نیست، موازنه‌های منفی ایجاد می‌کند و رفتارهای متقابل را در جامعه ایجاد می‌کند و شاید مسیر به سمتی برود که حتی کسانی که به حجاب اعتقاد دارند نیز واکنش نشان دهند. هر کسی خودش را جای مرحومه و خانواده‌اش قرار می‌دهد، دلش به درد می‌آید. نباید چنین اتفاقاتی بیفتد. نه‌تنها این رفتار به مسئله حجاب و عفاف کمک نمی‌کند، بلکه وضعیت را بدتر می‌کند. چگونه توجیه‌پذیر است یک پلیس مرد، خانمی را به داخل ون گشت ارشاد پرتاب می‌کند؟ این رفتار توجیه‌پذیر نیست و در ذهن افکار عمومی ابهام ایجاد می‌کند. همچنین در نسل جوان و کسانی که اکنون ایمان و اعتقاد در ذهنشان در حال شکل‌گیری است نیز ایجاد ابهام و سردرگمی می‌کنیم. قطعا همه ما می‌خواهیم جامعه ایران یک جامعه عفیف باشد؛ اما راهش این نیست. معتقدم این راهی که می‌رویم راه درستی نیست. باید با کار فرهنگی مسئله حجاب را حل کنیم. اگر توجه کنید، یک خانم محجبه در خارج از کشور هم حجابش را خود‌خواسته و از روی اعتقاد حفظ می‌کند. آن چه ایمان و باوری است که او را وادار می‌کند در یک کشور آزاد که می‌تواند حجابش را بردارد، این کار را انجام نمی‌دهد؟ آن ایمان و باور را باید در مردم تقویت کنیم. آن باور و ایمان با باتوم و بازداشت و گشت ارشاد ایجاد نمی‌شود. باید از راهش وارد شویم. نمی‌توانیم مردم را به زور به بهشت بفرستیم.
ستاد امر به معروف نیز از رفتار گشت ارشاد و پلیس انتقاد کرده و گفته است «مسئله جرم‌بودن بدحجابی که نیاز به دستگیری و پرونده‌سازی و دادگاهی‌شدن دارد، باید برداشته شود و بر اساس طرح جامع عفاف و حجاب با نگاه تخلف با بدحجابی برخورد شود». نظرتان درباره این حرف که در صورت پرداخت جریمه نقدی می‌توانید میزان حجاب‌تان را انتخاب کنید، چیست؟
نوبت قبل به این حرف دبیر ستاد امر به معروف که گفته بود زنان کم‌حجاب جریمه نقدی شوند، واکنش نشان دادم، ولی این حرف را تکذیب کردند؛ اما با این صحبت اخیر ظاهرا باز میخواهند آن حرف را احیا کنند. این حرف و اقدام باز هم تبعات خودش را دارد. این حرف جامعه را طبقاتی می‌کند؛ یعنی می‌توان با پول ایمان و بهشت و جهنم را تعیین کرد و یعنی طبقاتی‌کردن جامعه. یعنی زنان ایرانی برقع افغان را داشته باشند و بر اساس میزان جریمه و پولی که می‌پردازند، درجات کم‌کردن حجاب را بپردازند. این حرف‌ها مفاهیم بدی دارند و نمی‌دانم با چه هدفی چنین حرف‌هایی مطرح می‌شود. باید در این حوزه حجاب تجدید نظر جدی و اساسی داشته باشند و حتما به نظرات استاد مطهری و امام راحل، به فرمایشات رهبری و نظرات و فتواها و فرمایشات سایر مراجع عظام توجه کنند و به سیره و سنت پیامبر اسلام و ائمه معصومین نگاهی بیندازند و تجدید نظری در رفتارشان داشته باشند؛ چرا‌که با این رفتار به دین و اسلام ضربه می‌زنند.
با توجه به اتفاقی که افتاده و واکنش منفی که جامعه نسبت به عملکرد گشت ارشاد، چقدر این احتمال وجود دارد که گشت ارشاد از سطح جامعه جمع شود؟
به نظر می‌رسد اگر برای اسلام و نظام دلسوزی وجود داشته باشد، باید درباره وجود گشت ارشاد تجدید نظر شود؛ در غیر این صورت اگر چیز دیگری مدنظرشان است، به این روند ادامه دهند.
