دربی 99؛ خاص و خاص‌تر

هفته دوازدهم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران در شرایطی از عصر روز گذشته آغاز شده که در حساس‌ترین بازی این هفته که قاعدتا حساس‌ترین بازی نیم‌فصل محسوب می‌شود، تیم‌های استقلال و پرسپولیس قرار است از ساعت 17:30 در ورزشگاه آزادی به مصاف یکدیگر بروند. این بازی از دیرباز با حساسیت‌های زیادی روبه‌رو بوده و بعید است این بخش در این بازی هم دستخوش تغییر شود. دربی پیش‌ازاین و با تصمیم مسئولان سازمان لیگ قرار بود پیش از شروع بازی‌های جام جهانی برگزار شود؛ ولی یکباره و با این ادعا که کی‌روش درخواست کرده این بازی به تعویق بیفتد، مقرر شد به بعد از جام جهانی یعنی همین امروز موکول شود. دربی امروز که نودونهمین تقابل دو تیم محسوب می‌شود، یکی از خاص‌ترین دربی‌های تاریخ است. فارغ از حسیاسیت همیشگی، رخدادهای اخیر در ایران بر این بازی سایه افکنده و حتی باعث شده تا این دیدار حساس بدون حضور تماشاگر هم باشد؛ موضوعی که باعث شده صدای مسئولان استقلال به نشانه اعتراض بلند شود. آنها اول اینکه بخش زیادی از سهم بلیت‌فروشی را از دست داده و ضمن اینکه حمایت تماشاگران را در این دیدار ندارند؛ ولی مطمئن نیستند که بازی برگشت هم بدون تماشاگر باشد. مسئولان این باشگاه پیش‌تر اعتراض‌شان را در این زمینه به سازمان لیگ ارائه داده و خواسته‌اند حق آنها در دربی برگشت محفوظ باقی بماند.

ضمن اینکه بازیکنان دو تیم در یکی، دو ماه اخیر، بارها از یکدیگر حمایت کرده و دیگر خبری از کُری‌های مرسوم و معمول نبوده است. اوج این موضوع را می‌توان در قهرمانی استقلال در سوپرجام دید که آنها حاضر به خوشحالی‌کردن نشده و این موضوع با حمایت بازیکنان باشگاه پرسپولیس همراه شد. ضمن اینکه بعدها در ماجرای بازداشت یکی، دو بازیکن از هر دو تیم، این حمایت‌ها ادامه پیدا کرد. حالا مشخص نیست که رویکرد بازیکنان در زمین مسابقه چه خواهد بود؛ هرچند  به نظر می‌رسد با توجه به حساسیت جدولی، بازی دست‌کم از لحاظ فنی جدی پیگیری شود.

از این مورد گذشته، دلیل دیگری هم برای خاص‌بودن بازی امروز وجود دارد؛ ماجرا از این قرار است که استقلال و پرسپولیس در‌حالی برابر همدیگر قرار می‌گیرند که این روزها در جدول رده‌بندی در همسایگی یکدیگر قرار دارند. پرسپولیس بعد از 11 هفته با 24 امتیاز صدرنشین است و استقلال دو امتیاز کمتر از رقیب، در رده دوم قرار گرفته است. از آنجا که قرار است در صورت تساوی امتیازات در انتهای فصل، نتیجه بازی رودررو محسوب شود، بدیهی است که کسب برد در این بازی برای منفعت احتمالی در آخر فصل هم حیاتی است. این‌بار برخلاف ادوار مرسوم، قدرت دو تیم هم یکسان شده و نمی‌شود از پیش گمانه‌زنی برای شانس بیشتر تصور کرد. طبق عرفی نانوشته، پیش‌از‌این، هرکدام از دو تیم که جایگاه نامناسب‌تری در جدول رده‌بندی داشتند، شانس بیشتری برای برتری در دربی داشتند(!) ولی این روزها وضعیت این دو تیم در بازی‌های لیگ برتر به سمتی رفته که نمی‌شود گفت تیمی از دیگری ضعیف‌تر است. 11 و 12 گل زده برای پرسپولیس و استقلال نشان می‌دهد که آنها در فاز هجومی عملکردی تقریبا یکسان داشته‌اند. در فاز دفاعی اما پرسپولیس به اقتدار پیشین بازگشته و فقط سه گل دریافت کرده و استقلال با شش گل خورده مشخص است که تفکرات تاکتیکی کادر فنی‌اش تغییر کرده است. تفاوت خریدهای دو تیم در خط حمله در تعداد شوت‌های دو تیم به‌خوبی مشخص می‌شود. جایی که استقلال با میانگین 14 شوت در هر بازی تیم اول لیگ است و این عدد برای پرسپولیس فقط 8.5 شوت در هر بازی است. این آمار نشان می‌دهد که بازیکنان استقلال شوت‌های بیشتری به سمت دروازه حریفان شلیک می‌کنند و اگر دقت این شوت‌ها بالاتر برود، می‌توانند تعداد گل‌های بیشتری را به نام خود ثبت کنند. پرسپولیس در ‌سال‌های اخیر از نظر فوتبال مالکانه بر اکثر تیم‌های لیگ‌، برتری داشته و این فصل هم از این قاعده مستثنا نیست. در مالکیت توپ و دقت پاس برتری با شاگردان یحیی گل‌محمدی است. 57 درصد برای استقلال و حدود 60 درصد مالکیت برای پرسپولیس تا اینجای فصل ثبت شده است و بازیکنان قرمز هم با حدود سه درصد پاس صحیح بیشتر، پاسورهای بهتری بودند. یکی از نقاط ضعف پرسپولیس در فصول اخیر نسبت به رقیبانش بازی هوایی بوده است. در مقایسه با استقلال هم آنها آمار ضعیف‌تری در دوئل‌های هوایی دارند. پرسپولیسی‌ها حدود 54 درصد در این نبردها پیروز بودند و این عدد برای استقلال بیش از 60 درصد است. ناگفته پیداست که اختلافات موجود در فکت‌های مطرح‌شده به قدری نیست که بتوان تیمی را از دیگری برتر توصیف کرد.

دوئل امروز برای سرمربیان دو تیم هم حائز اهمیت است. یحیی گل‌محمدی سرمربی ایرانی باشگاه پرسپولیس آمار ویژه‌ای در این بازی از خود به جا گذاشته است. طبق قوانین فوتبالی او هنوز هیچ دربی‌ای را به استقلال نباخته است. در‌واقع دو شکستی که او در جام حذفی برابر استقلال آورده، نباید محسوب شود؛ ولی هرچه باشد، او هم با همین پنالتی‌ها دو بار مغلوب استقلال شده و فقط یک بار توانسته رقیب را در قالب سرمربیگری پرسپولیس از پیش‌رو بردارد. پس یحیی اگر می‌خواهد از برچسب مردی که در دربی‌ها بیشتر دنبال تساوی است بگریزد، شاید بازی امروز بهترین فرصت را در اختیارش قرار دهد. از سوی دیگر ولی ریکاردو سا پینتو انگیزه مضاعفی برای بردن دربی دارد. مهم‌ترین انگیزه‌اش می‌تواند این باشد که با کسب برتری در این بازی به صدر جدول می‌رسد و بعد از 12 هفته بالاخره می‌تواند بالاتر از پرسپولیس در جدول رده‌بندی قرار بگیرد. البته اگر چنین شود، او به افتخار مهم‌تری هم دست پیدا کرده و تبدیل می‌شود به اولین مربی خارجی استقلال که توانسته اولین دربی‌اش را ببرد. استقلال تا‌به‌‌حال در لیگ برتر با سه مربی خارجی در دربی حضور پیدا کرده که فقط رولند کخ آلمانی توانسته یک امتیاز از اولین دربی کسب کند. وینفرد شفر و آندره استراماچونی در این زمینه توفیقی نداشتند. هرچند‌ شفر این فرصت را داشت تا در بازی برگشت جبران کند و پرسپولیس را شکست دهد. عمر سرمربیگری استراماچونی هم که در استقلال اصلا به بازی برگشت قد نداد و او در نیم‌فصل استقلال را با شکستی که مقابل پرسپولیس در کارنامه داشت، ترک کرد.