امکان شناسایی و توقیف اموال محکومان در لحظه فراهم شد

قوه قضائیه با راه‌اندازی سامانه استعلامات مالی، امکان شناسایی و توقیف اموال محکومان در لحظه را فراهم کرد. به گزارش پیوست، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با معرفی سامانه‌های هوشمند و برخط قوه قضائیه، از تسریع و تسهیل فرایندهای قضائی گفت. او سامانه هوشمند استعلامات مالی را پاسخی به چالش تعیین اموال منقول و غیرمنقول دانست و از بررسی اموال محکومان در لحظه خبر داد. در‌حالی‌که به گفته کاظمی‌فرد پیش از این فرایند شناسایی اموال، پنج تا شش ماه به طول می‌انجامید. او همچنین از برخط‌شدن فرایند توقیف اموال پیش از هفته قوه قضائیه خبر داد.

محمد کاظمی‌فرد، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، درباره نقش سامانه هوشمند استعلامات مالی در حل چالش‌های قضائی عنوان کرد: یکی از چالش‌ها تعیین اموال منقول و غیرمنقول محکوم است. پیش‌تر این داده‌ها دستی بود و جمع‌آوری آنها بعضا پنج تا شش ماه طول می‌کشید. در آن زمان 35 بانک بود و باید یکی‌یکی به اینها مراجعه می‌شد تا تأیید می‌شد چه مبلغی در این حساب‌هاست. او افزود: سامانه‌ هوشمند استعلام‌های مالی به نظرم نوآوری و اتفاق بزرگی در دستگاه قضائی است. کاری که پیش از اینها می‌توانست پنج، شش ماه زمان ببرد، حالا نه به پنج‌، شش روز و پنج‌، شش ساعت و حتی پنج‌، شش دقیقه، بلکه به پنج‌، شش ثانیه رسیده است؛ یعنی قاضی در ثانیه می‌تواند این کار را انجام بدهد که اتفاقی عظیم و هنر فناوری اطلاعات است. حکم‌هایی که ناقص بودند یا اجرا نمی‌شدند یا ناقص اجرا می‌شد یا فرایندهای شناسایی و اجرای آن طولانی بود، همه با این سامانه عملا حذف می‌شود و هم باعث رضایت مردم از دستگاه قضا می‌شود و هم باری از روی دوش دستگاه قضا برداشته می‌شود و این دستگاه می‌تواند به کارهای دیگرش بپردازد. کاظمی‌فرد به تعامل بانک‌ها با این سامانه اشاره کرد و گفت: این تکلیف بر اساس ماده‌ ۱۱۷ بند الف برنامه‌ ششم توسعه و در مورد شناسایی اموال محکومان است. وقتی زیرساخت نرم‌افزاری راه افتاد، همه‌ بانک‌ها (حدود 30 بانک) باید به این سامانه متصل می‌شدند تا بتواند به‌صورت برخط اموال را معرفی کند. تکمیل همه بانک‌ها در این سامانه در ابتدای سال ۱۴۰۱ بود. او درباره میزان استفاده از سامانه استعلامات مالی عنوان کرد: استفاده از این سامانه در سه‌ماهه‌ اول سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سه‌ماهه‌ دوم، 500 درصد رشد داشت. دو اتفاق افتاد که تمام بانک‌های دولتی و خصوصی به این سامانه متصل شدند و اموال قابل شناسایی شد. همچنین کار قضات را برای توقیف ساده کردیم. پیش از این کار قضات برای توقیف برخط نبود، اما حالا همان کاری که نیم‌ساعت طول می‌کشید به قدری ساده شده است که در چند دقیقه انجام و پیامی در این زمینه به بانک ارسال می‌شود. امید داریم پیش از هفته‌ قوه قضائیه مرحله توقیف نیز به‌صورت برخط شود؛ یعنی وقتی به دادگاه مراجعه می‌کنید و حکم می‌گیرید، در همان لحظه اموال محکوم شناسایی می‌شود و از دادگاه بیرون‌نرفته حساب‌های محکوم توقیف می‌شود.

کاظمی‌فرد درباره داده‌هایی که در این سامانه بررسی می‌شود، گفت: داده‌های حساب، پلاک انتظامی، ملک و بورس؛ سامانه اینها را به‌صورت برخط در اختیار قاضی قرار می‌دهد تا تصمیم بگیرد محکوم مال دارد یا نه. در پله بعدی قاضی می‌تواند هر یک از این اموال را توقیف کند، اما به میزان محکوم‌به اجازه توقیف داده می‌شود، نه کل حساب. در ادامه نیز فرایندهایی مثل رفع توقیف با انتقالات برای رفع توقیف انجام می‌شود. ما الان از حساب‌های بانکی شروع کرده‌ایم. ملک آماده است و مشغول کار روی این هستیم که بتوانیم همه را هم‌زمان با شناسایی توقیف کنیم. او افزود: فقط در سال گذشته بیش از دو میلیون استعلام از این سامانه صورت گرفته است. توقیف اموال به‌صورت برخط نیست، بلکه به‌صورت مکاتبه‌ای انجام می‌شود، ولی مکاتبات را برای قاضی بسیار ساده کرده‌ایم. کاظمی‌فرد درباره شیوه توقیف اموال تصریح کرد: توقیف تا سقف محکوم‌به و فقط برای شخص محکوم و برای پرونده‌ای کار می‌کند که رأی آن قطعی است؛ یعنی نمی‌توانید پیش از قطعی‌شدن رأی یا برای بقیه‌ اشخاص پرونده این دستور را فراخوانی کنید و باید سه شرط مذکور برآورده شده باشد تا حریم خصوصی اشخاص نیز به‌ دقت لحاظ شود.