سایه واگنر بر نشست شانگهای
رؤسای جمهور روسیه و چین برای اولین بار پس از شورش واگنر که پیامدهای سیاسی برای هر دو کشور داشت، در اجلاس مجازی سازمان امنیتی منطقهای شانگهای سخنرانی کردند. ولادیمیر پوتین و شی جینپینگ در سخنرانیهایشان درباره اهمیت سازمان همکاری شانگهای، یک بلوک قدرت منطقهای به رهبری چین و روسیه که هدف آن مقابله با نفوذ غرب در آسیای مرکزی است، صحبت کردند. پوتین از حمایت این سازمان از کرملین در جریان شورش کوتاهمدت واگنر در روسیه قدردانی کرد.
رؤسای جمهور روسیه و چین برای اولین بار پس از شورش واگنر که پیامدهای سیاسی برای هر دو کشور داشت، در اجلاس مجازی سازمان امنیتی منطقهای شانگهای سخنرانی کردند. ولادیمیر پوتین و شی جینپینگ در سخنرانیهایشان درباره اهمیت سازمان همکاری شانگهای، یک بلوک قدرت منطقهای به رهبری چین و روسیه که هدف آن مقابله با نفوذ غرب در آسیای مرکزی است، صحبت کردند. پوتین از حمایت این سازمان از کرملین در جریان شورش کوتاهمدت واگنر در روسیه قدردانی کرد.
رئیسجمهوری روسیه در این نشست مجازی گفت که مسکو قصد دارد روابط خود را با اعضای سازمان همکاری شانگهای عمیقتر کند و سهم تسویهحسابها را به ارزهای ملی افزایش دهد. به گفته پوتین، بیش از ۸۰ درصد معاملات تجاری بین روسیه و چین به روبل و یوان انجام میشود و سهم ارز روسیه در معاملات صادراتی با سایر کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۲۲ از ۴۰ درصد فراتر رفته است.
اظهارات پوتین در این گردهمایی ویدئویی، اولین حضور او در یک نشست بینالمللی پس از شورش اخیر گروه مزدور واگنر در روسیه بود. شی که در سفر ماه مارس به مسکو شراکت «بدون محدودیت» با پوتین را مطرح کرد، هنوز ملاقات عمومی با پوتین برگزار نکرده است. برخی از ناظران چین معتقدند که این قیام مسلحانه، هرچند کوتاه، در ائتلاف به رهبری چین که به دنبال براندازی نظم بینالمللی فعلی است، «تزلزل» ایجاد کرده است. مقامات چین زمانی به شورش نیروهای واگنر در روسیه و حرکت آنها به مسکو واکنش نشان دادند که نیروهای پریگوژین با توافقی با کرملین به پایگاه خود بازگشته بودند.
«مایلز یو»، یکی از همکاران ارشد و مدیر مرکز چین در مؤسسه هادسون، گفت که شورش واگنر پیامدهای متعددی برای رژیم چین داشت. یو در یک پادکست در ۲۷ ژوئن گفت: «مهمترین مسئله این است که شورش پریگوژین یک جایگزین برای یک نظام بسیار نامحبوب ایجاد کرده است و این همان چیزی است که حزب کمونیست چین بیشترین ترس را از آن دارد». علاوهبراین، یو گفت این شورش به دلیل ترس رژیم از فراریان، «واقعا رهبری چین را ترسانده است». یو با اشاره به نام رسمی چین، «جمهوری خلق چین»، گفت: «جلوگیری از خیانت یک اولویت اصلی در طول بسیاری از نظامهای جمهوری خلق چین از دهه ۱۹۵۰ به بعد بوده است. هربار که یک فراری با هواپیما به تایوان یا بهعنوان مثال کره جنوبی میرود، این یک زلزله سیاسی عظیم در نظام چینی میشود». یو که بهعنوان مشاور ارشد سیاستگذاری و برنامهریزی چین برای مایک پمپئو، وزیر امور خارجه وقت آمریکا، فعالیت کرده، با توجه به اینکه شی از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۲۲ بسیاری از ژنرالهای چینی را پاکسازی کرده است، افزود که «ترس از کودتا برای شی بسیار واقعی است».
یو افزود ترس از یک کودتای نظامی به این معنی است که شی تصمیم گرفته افسران ارتش چین را از تماس با کشورهای خارجی منع کند. او توضیح داد که چرا شی پیشنهاد آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، برای ازسرگیری ارتباطات مستقیم نظامی دوجانبه را هنگام ملاقات این دو در ماه گذشته در چین رد کرد. یو با اشاره به نام رسمی ارتش چین، ارتش آزادیبخش خلق، گفت: «فکر میکنم درحالحاضر برای افسران ارتش آزادیبخش خلق کاملا تابو است که با نهادهای دولتی خارجی و همتایان خود تماس بگیرند».
شی در سخنرانی مجازی در اجلاس شانگهای، با اشاره پنهانی به واشنگتن و متحدانش، خواستار همبستگی میان کشورهای عضو شد و مخالفت قاطع خود را با «هرگونه دخالت هر کشوری در امور داخلی» اعلام کرد. شی گفت: «ما باید در برابر نیروهای خارجی که به «جنگ سرد جدید» در منطقه دامن میزنند و بین گروهها درگیری ایجاد میکنند، بسیار هوشیار باشیم».
از سوی دیگر نقش چین در جنگ جاری روسیه در اوکراین مدتهاست که تحت نظر بوده است. دولت ایالات متحده برخی از نهادهای چینی را به دلیل حمایت از صنایع نظامی و دفاعی روسیه تحریم کرده است. در اول جولای، نشریه نیکی آسیا تحقیقات خود را منتشر کرد و گفت که شرکتهای روسی حداقل ۳۷ پهپاد غیرنظامی چینی را بین دسامبر ۲۰۲۲ تا آوریل امسال «برای استفاده از عملیات نظامی ویژه» وارد کردهاند. این اصطلاحی است که پوتین برای اشاره به حمله روسیه به اوکراین استفاده کرده است.