بازخوانی دوباره وعده‌های اجرایی و توان معیشتی اقشار مختلف مردم در گفتوگو با نمایندگان مجلس
آمارهای پررنگ، سفره‌های کم رنگ
«تورم قبلا کمر مردم را می‌شکست، امروز دست و پایشان را»؛ این جمله بخشی از نطق اعتراضی محمدرضا صباغیان، نماینده مردم یزد، بافق و مهریز در مجلس است که در انتقاد به وضعیت نابسامان اقتصادی کشور خطاب به رئیس‌جمهور از تریبون مجلس گفته شد.
«تورم قبلا کمر مردم را می‌شکست، امروز دست و پایشان را»؛ این جمله بخشی از نطق اعتراضی محمدرضا صباغیان، نماینده مردم یزد، بافق و مهریز در مجلس است که در انتقاد به وضعیت نابسامان اقتصادی کشور خطاب به رئیس‌جمهور از تریبون مجلس گفته شد. اگرچه دولت سیزدهم علاوه بر مجلس یازدهم در روزهای منتهی به انتخابات وعده داده بود مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم را رفع می‌کند، اما با گذشت دو سال از عمر این دولت و سه سال از مجلس یازدهم، نه‌تنها تورم و گرانی به درستی مهار نشد، بلکه ارزش پول سقوط کرد و قیمت کالاهای اساسی به اوج خود رسید. مسئله‌ای که علاوه بر مردم کوچه و خیابان، صدای نمایندگان مجلس را هم درآورده است؛ به نحوی که کمتر روزی است که نماینده‌ای از تریبون بهارستان به دولتی‌ها نهیب نزند و تذکر ندهد و نطق‌های آتشین نداشته باشد. اما از آنجایی که در این سال‌ها نظارت بر عملکرد دولت به دلیل یکدستی قدرت چندان رضایت‌بخش نبوده و دولت هم نظارت منجر به نتیجه بر بازار نداشته است، اکنون با بازاری مواجه هستیم که گویا متولی مشخصی ندارد و همچنان به دلایلی که زیاد برای مردم روشن نیست، با افزایش قیمت کالاها اعم از اساسی و غیراساسی مواجه هستیم. اتفاقی که گویا کسی پاسخ‌گوی آن نیست و به نظر می‌رسد چون عمر مجلس یازدهم رو به پایان است، دیگر بعد نظارتی پارلمان چندان قدرتمند نیست و گویا دولتمردان مانند گذشته از نظارت و سؤال و تذکر و حتی استیضاح مجلسی‌ها هم حساب نمی‌برند؛ چراکه می‌دانند در این ماه‌های پایانی که نمایندگان درگیر کارهای انتخاباتی‌اند، دیگر زمانی برای استیضاح آنها ندارند. از این‌رو با وجود آنچه نمایندگان ضعف وزرا و تیم اقتصادی می‌خوانند، همچنان دولت نسبت به آن بی‌توجه است. جعفر راستی، نماینده شبستر، یکی دیگر از نمایندگانی است که به دلیل افزایش بی‌ضابطه قیمت‌ها به رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد در صحن علنی تذکر داد و گفت که چرا قیمت کالاهای اساسی روز‌به‌روز افزایش پیدا می‌کند و چرا به قول‌های داده‌شده عمل نمی‌شود؟ او همچنین بیان کرد: «شما قول داده بودید قبل از حذف ارز ترجیحی کارت اعتباری به مردم بدهید، اما این کار صورت نگرفت و قیمت‌ها افزایش یافت و بازار رها شد». علاوه بر او سیدجلیل میرمحمدی میبدی نیز در نطق میان‌دستور خود خطاب به رئیسی گفت: «توجه رئیس‌جمهور را به این نکته جلب می‌کنم که همه افتخارات دولت در سایه گرانی و کاهش قدرت خرید مردم قرار گرفته و کام مردم انقلابی و فداکار به‌شدت تلخ شده است. دولت اگر می‌خواهد برای بسط و تعمیق حاکمیت داخلی و خارجی خود موفق باشد باید تدبیری عاجل برای سفره‌های مردم بیندیشد». نماینده مردم تفت و میبد در مجلس یازدهم همچنین ادامه داد: «مردم گله‌مند هستند و این حق مردم ایران نیست که کالاهای اساسی خودشان مانند گوشت، مرغ، دارو، شیر خشک، تجهیزات مصرفی پزشکی و لبنیات را هر روز با قیمت بالاتری خرید کنند و علاوه بر آن با کمبود برخی از آنها در بازار نیز مواجه باشند».
سهم دولت سیزدهم از مشکلات اقتصادی
اگرچه برخی می‌کوشند با اظهارنظرات نسنجیده اولویت‌های دولت را نه رفع مشکلات اقتصادی مردم، بلکه مباحث دیگری معرفی کنند و برخی دیگر برای مردم نسخه بپیچند که به جای سه وعده، دو وعده غذا بخورند و از این دست مسائل، اما بسیاری از مردم نسبت به شرایط اقتصادی موجود رضایت ندارند. از این‌رو با برخی نمایندگان در نقد نظارت ناکافی مجلس بر عملکرد دولت و عدم نظارت دولت بر بازار که در سال مهار تورم، منجر به افزایش تورم و گرانی شده است، گفتوگو کردیم. هرچند این مشکل همچنان از سوی دولت سیزدهم پررنگ است و با گذشت دو سال از عمر آن سعی دارد توپ را به زمین دولت قبل بیندازد. به قولی بگوید در حال آواربرداری از مشکلاتی است که دولت روحانی بر کشور تحمیل کرده است. مسئله‌ای که تحت عنوان و لوای «مقصران وضع موجود»، همچنان سعی دارد از خود در قبال مشکلات اقتصادی پیش‌آمده و افزایش تورم سلب مسئولیت کند و همه را به گردن دولت قبل بیندازد و به جامعه القا کند که سهمی در این کوتاهی‌ها و مشکلات ندارد.
مشکل دولت سیزدهم نداشتن افراد متخصص است، نه اولویت‌ندادن به اقتصاد
مسعود پزشکیان، نماینده مجلس یازدهم، درخصوص افزایش نرخ تورم و بی‌توجهی دولت به بازار به «شرق» گفت: «برای مشکلاتی که وجود دارند، راه‌حل‌های زیادی مطرح است. برای نمونه باید از همه کسانی که علم، تخصص و مهارت کافی دارند در امور استفاده کنیم. دوم اینکه عزم و اراده‌ای برای حل نسخه‌هایی که متخصصان می‌نویسند داشته باشیم». او افزود: «تا زمانی که راه علمی را نپذیریم و این مسیر علمی را طی نکنیم و از افراد ماهر و باتجربه و متخصص استفاده نکنیم و خودمان را همچنان درگیر بازی‌های حزبی و جناحی کنیم، مشکل کشور حل نخواهد شد». نماینده مردم تبریز در مجلس ادامه داد: «من که یک پزشک فوق‌تخصص هستم، اگر دچار مشکل و عارضه‌ای شوم با وجودی که خودم پزشکم اما دنبال متخصص آن عارضه می‌روم؛ چراکه همه چیز را از پزشکی نمی‌دانم. اقتصاد هم این‌طور است و اگر یک‌سری اقتصاددان در دولت هستند که البته نمی‌دانم چقدر تجربه دارند، فقط در یک بخش از اقتصاد تبحر دارند نه همه آن. اقتصاد 125 تا 127 زیرتخصص دارد و هر یک کار خودشان را بلد هستند. اینکه یک نفر برای همه نسخه واحد بنویسد بیماری در اقتصاد پیش می‌آید که راه‌حل هم ندارد؛ چراکه نسخه را یک فرد غیرمتخصص نوشته است». وزیر بهداشت دولت اصلاحات در پاسخ به اینکه با وجودی که دو سال از عمر دولت فعلی گذشته است، دولت سیزدهم همچنان سعی دارد توپ را به زمین دولت‌های گذشته بیندازد و درباره مشکلات اقتصادی از خودش سلب مسئولیت کند، گفت: «دولت فعلی و قبلی بی‌معنی است. رهبری از نظر قدرت و اختیار، هماهنگ‌کننده بین قواست و دولت‌ها و مجالس تصمیم گرفته‌اند که به تأیید شورای نگهبان هم رسیده است و همه باید در باره هر مشکلی مسئولیت‌پذیر باشند. بنابراین با نپذیرفتن مسئولیت از سوی دولت‌ها مشکلی حل نمی‌شود». او با تأکید بر اینکه برای حل مشکلات کشور باید شخص متخصص و کارشناس روی کار بیاید، گفت: «به هر حال باید فرد کارشناس روی کار بیاید؛ هرچند این فرد کارشناس از نظر فکری و اعتقادی با من متفاوت باشد و آن‌طور که من فکر می‌کنم فکر نکند و آن‌طور که من معتقدم اعتقاد نداشته باشد. ما باید از کارشناسان هر امر استفاده کنیم تا بتوانیم مشکلات را رفع کنیم».
پزشکیان تأکید کرد: «بارها گفته‌ام همه مسئولان وقتی بیمار می‌شوند سراغ پزشک معتقد و حزب‌الهی نمی‌روند، بلکه برای درمان بیماری خود حاذق‌ترین پزشکان و متخصصان را بر بالین خودم می‌آورند نه معتقدترین آنها را؛ پس باید سراغ افراد متخصص هر امر برویم فارغ از هر نوع نگاه سیاسی و جناحی و اعتقادی». نماینده مردم تبریز در چند دوره مجلس همچنین بیان کرد: به اعتقاد من مشکل دولت فعلی، اولویت‌ندادن مسائل اقتصادی و معیشتی مردم نیست، بلکه نداشتن افراد متخصص است. به همین دلیل وقتی نمی‌تواند مشکلات این حوزه را رفع کند مجبور است حرف دیگری بزند و فکرها را به سمت دیگری سوق دهد. اگر می‌توانست مشکلات را حل کند که اعتراضی پیش نمی‌آمد. حتی کارمندان دولت هم در‌این‌باره مسئله دارند».
دولت مشکلات اقتصادی را حل کند، مسائل فرهنگی هم حل می‌شوند
محمدرضا مبلغی‌مروجی، نماینده مردم کوهدشت و رومشکان در مجلس یازدهم نیز درباره افزایش نرخ تورم در سال مهار تورم به «شرق» گفت: «توصیه می‌کنم دولت از کارگزارانی در عرصه اقتصاد استفاده کند که توانمندتر و متخصص‌تر از فعلی‌ها باشند. وضعیت اقتصادی مردم هرروز ضعیف‌تر می‌شود و این نشان می‌دهد که سیاست‌های اقتصادی دولت جوابگوی وضع موجود نیست و باید از سبک دیگر و افراد کارآمدتری در این عرصه استفاده کند». او ادامه داد: «اگر از همین افراد هم همچنان قرار است استفاده کنند، باید سیاست‌های اقتصادی خود را تغییر دهد تا بتواند جوابگو باشد. اما ادامه این روند باعث می‌شود اتفاق مثبتی رقم نخورد و شرایط بدتر هم بشود». نماینده کوهدشت در مجلس افزود: «مجری دولت است که البته حسن نیت دارد اما در عرصه اقتصاد باید از بازوهایی استفاده کند که قوی‌ترند و در امور اقتصادی باید کسانی متکفل امور باشند که توانایی بیشتری دارند. همچنین باید از نظرات کارشناسان توانمند هم استفاده شود و سیاستی را به کار گیرند که جوابگو باشد. در این صورت می‌توان امید داشت که جلوی افزایش تورم گرفته شود». این نماینده کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم با اشاره به شعار توجه به معیشت مردم از سوی مجلس و دولت اضافه کرد: «درحالی‌که شعار مجلس یازدهم و دولت سیزدهم حل مشکلات معیشتی مردم بود اما اظهارنظرات و عملکرد دولت نشان می‌دهد گویی حل مشکلات اقتصادی اولویت دولت نیست و امور دیگر در اولویت هستند؛ درحالی‌که با توجه به ظرفیت‌های انسانی، می‌توانیم امور را پیش ببریم و مشکلات را حل کنیم». این نماینده مجلس به تعیین شعارهای اقتصادی چند سال اخیر از سوی رهبری اشاره کرد و گفت: «در فرمایشات رهبری و نام‌گذاری سال‌های متمادی، عناوین اقتصادی مطرح است تا به عنوان اصلی‌ترین مشکل مردم ما را به سمت این موضوعات سوق دهند و انتظار می‌رود در این سال‌ها به شعارهای اقتصادی تعیین‌شده توجه بیشتری شود، نه اینکه این موضوعات نادیده گرفته شوند». این نماینده روحانی و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تأکید کرد: «باید بدانیم مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم بر مسائل فرهنگی که دغدغه ما‌ست، سایه می‌اندازد و شاید با حل مشکلات اقتصادی، اصلا این مسائل فرهنگی به این شکل پیش نیاید؛ چراکه ما مردم معتقدی داریم. از این‌رو به اعتقاد من توجه بیشتر دولت به مسائل اقتصادی و سیاست‌ها باید در جهت کنترل تورم و افزایش ارزش پول ملی باید باشد». مبلغی در انتقاد به انتصابات نامناسب دولت از افراد غیرمتخصص در حوزه‌های اقتصادی گفت: «در برخی موارد مشاهده می‌شود مسئولانی که در برخی حوزه‌ها به کار گرفته می‌شوند، توان لازم را برای انجام امور ندارد. به همین دلیل آن امور به سرانجام نمی‌رسند و باعث نارضایتی مردم می‌شود اما بر اساس واگذاری امانت الهی به اهلش باید حرکت کنیم و مسئولیت‌ها را به بهترین افراد در آن حوزه بسپاریم. ما ظرفیت انسانی داریم اما باید در جهت شناسایی و استفاده از نیروهای خوب قدم برداریم». این نماینده مجلس همچنین تأکید کرد دولت پس از دو سال باید در بروز مشکلات پیش‌آمده قبول مسئولیت کند و همه مشکلات را به گردن دولت‌های قبل و افراد نیندازد و با استفاده از افراد کارشناس و متخصص سعی کند تورم را پایین بیاورد».
وزارت بازرگانی تشکیل شود، بخشی از مشکلات حل می‌شوند
لطف‌الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم در گفتوگو با «شرق» بخش عمده بی‌توجهی و عدم کنترل بازار را ناشی از نداشتن وزارت بازرگانی دانست و گفت: «بخش عمده‌ای از مشکلات ناشی از عدم نظارت دولت بر بازار ناشی از نبود وزارت بازرگانی است؛ چراکه این وزارتخانه وظیفه دارد بر بازار نظارت کند. درصورتی‌که وزارت بازرگانی تشکیل شود، بخشی از نابسامانی‌ها رفع خواهند شد و بهانه از دست دولت گرفته می‌شود».
او افزود: «اما درحال‌حاضر که وزارت صمت عهده‌دار این وظایف است، باید بیشتر به وظیفه‌اش عمل کند. هرچند بخش بازرگانی در این وزارتخانه به فراموشی سپرده شده است». سیاهکلی همچنین ادامه داد: «تورم فعلی ناشی از نوسانات مختلف بازار است و دولت باید پاسخ‌گو باشد که چرا وقتی در مجلس ناترازی را کم کردیم، تورم همچنان افزایش دارد؟ به اعتقاد من نوع مدیریت بانک مرکزی و خصوصا بانک‌های خصوصی بازار را ملتهب می‌کند و باید بر آنها نظارت جدی اعمال شود».
عباس جهانگیرزاده، نماینده پارس‌آباد در مجلس یازدهم نیز با تأکید بر افزایش تورم در سال کنترل تورم که ناشی از عدم نظارت مجلس بر دولت و دولت بر بازار است به «شرق» گفت: «چیزی که مردم کف خیابان می‌بینند، اصل و واقعیت بازار و تورم است. برای کنترل این وضعیت هم مجلس باید بر عملکرد دولت نظارت کند و هم دولت باید نظارت جدی بر بازار داشته باشد و با سیاست‌گذاری‌های مناسب و کارشناسانه مانع از افزایش قیمت کالاهای اساسی و مصرفی مردم شود». او تصریح کرد: «اینکه لجوجانه واقعیت‌های کف بازار را نپذیریم برای مردم آب و نان نمی‌شود. همان‌طور که قیمت‌ها با دستور و سفارش پایین نمی‌آیند، سفره مردم هم با آمارهای نادرست از کنترل تورم رنگی نمی‌شود؛ پس دولت باید در اجرای مدیریت کشور توجه کند. اما نسبت به بازار بی‌توجهی‌هایی صورت می‌گیرد و اوضاع تورم و مشکلات مردم هرروز بیشتر می‌شود». این عضو کمیسیون کشاورزی تأکید کرد: «دولت ادعا می‌کند قیمت‌ها را کنترل خواهد کرد و وعده‌هایی در‌این‌باره می‌دهد و آمارهای نادرستی از کنترل و مهار تورم و ایجاد اشتغال و ساخت مسکن و کاهش قیمت‌ها می‌دهد. اما آنچه در کوچه و خیابان است، چیزی خلاف این ادعاها را نشان می‌دهد و ما هم مثل مردم شاهد این نابسامانی هستیم که البته در این زمینه بارها به دولتمردان تذکر داده‌ایم». جهانگیرزاده ادامه داد: «انتظار داریم دولت بتواند این وضعیت را کنترل کند. اگرچه دو سال از عمر دولت سیزدهم گذشته است و با وجود شعارهای انتخاباتی کنترل و مهار تورم، اقدام مناسبی برای حل مشکلات معیشتی مردم صورت نگرفته و فشارها بر مردم بیشتر شده است، اما امیدوارم دولت بتواند عملا بازار را کنترل کند و مردم بتوانند آسان‌تر نفس بکشند».
