گزارش «شرق» از بررسی میدانی کارنامه داوطلبانی که معترض نتایج کنکور بودند
سازمان سنجش دوباره بررسی کرد
آدمی همیشه باید جسارت ایستادن پشت حقیقت را داشته باشد. حقیقت هرجایی که باشد به‌عنوان یک خبرنگار باید به دنبال آن بود. خبرنگاران و گروه اجتماعی «شرق» نیز از این قاعده مستثنا نیستند. این گزارش روایت طرف دیگر ماجرای عوض‌شدن کارنامه کنکور دانش‌آموزانی است که در گفت‌وگویی با «شرق» ادعا کردند که کارنامه آنها بعد از یک ساعت و عده‌ای بعد از 24 ساعت تغییر کرد.
آدمی همیشه باید جسارت ایستادن پشت حقیقت را داشته باشد. حقیقت هرجایی که باشد به‌عنوان یک خبرنگار باید به دنبال آن بود. خبرنگاران و گروه اجتماعی «شرق» نیز از این قاعده مستثنا نیستند. این گزارش روایت طرف دیگر ماجرای عوض‌شدن کارنامه کنکور دانش‌آموزانی است که در گفت‌وگویی با «شرق» ادعا کردند که کارنامه آنها بعد از یک ساعت و عده‌ای بعد از 24 ساعت تغییر کرد. کارنامه‌ای که ترازش دست نخورده بود و درصدهای آن به مقدار قابل توجهی کاهش داشت. این گزارش با تیتر «تراز ناتراز» کنکور در تاریخ پنجم مهر در روزنامه «شرق» منتشر شد و بازتاب گسترده‌ای داشت. گزارشی که هم صحبت‌های خانواده‌ها در آن بود و هم سخنان و مصاحبه‌های مسئولان سازمان سنجش. گزارش امروز تکمله‌ای بر آن گزارش است. خبرنگار در این گزارش به دعوت دوستانه مسئولان سازمان سنجش برای صحت‌سنجی ادعاها به سازمان می‌رود. این روایت را در ادامه خواهید خواند.
بلافاصله پس از انتشار نتایج کنکور سراسری سال 1402 سازمان سنجش مانند هر سال با اعتراضات داوطلبان روبه‌رو شد. از تاریخ پنجم مهر و پس از انتشار تراز ناتراز کنکور، خبرنگار «شرق» به‌صورت رسمی از سوی مسئولان سازمان سنجش برای صحت‌سنجی ادعای داوطلبانی که مدعی تغییر کارنامه خود بودند، دعوت شده بود. خبرنگار «شرق» پیشنهاد را با خانواده داوطلبان معترض در میان می‌گذارد و از آنها نظرخواهی می‌کند؛ چراکه کارنامه‌های داوطلبان نزد گروه اجتماعی «شرق» امانت است به‌جز دو نفر از خانواده‌ها، دیگر خانواده‌ها با ارائه شروطی ناممکن حاضر نشدند کارنامه فرزندشان در این روند بررسی قرار بگیرد اما در پایان دیدار خبرنگار «شرق» با مسئولان سازمان سنجش آنها استقبال کردند که هرکدام از معترضان را بپذیرند و در حضور آنها کارنامه‌ها بررسی شود.
جلوی در سازمان سنجش معترضان ایستاده‌اند و منتظرند جواب بگیرند. من از داخل درِ بزرگ خیابان امانی داخل می‌شوم و به دفتر معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور راهنمایی می‌شوم. قرار است اینجا کارنامه دو نفر را با هم بررسی کنیم. کمی بعد علیرضا کریمیان، مدیر‌کل روابط عمومی سازمان سنجش نیز به ما ملحق می‌شوند. با توجه به تعهد خبرنگار مبنی بر حفاظت از دانش‌آموزانی که قرار است کارنامه آنها مورد بررسی سیستمی قرار بگیرد، هیچ مدرکی بین خبرنگار و مدیران سازمان رد و بدل نمی‌شود. در ابتدا شاید کمی جو ملتهب به نظر برسد اما هرچه می‌گذرد، آرامش در فضا جا می‌گیرد و صحبت‌ها آرام‌تر است. آقای کریمیان درباره روزهای اخیر پس از اعلام نتایج می‌گوید. او درباره اعتراضات خانواده‌ها در روزهای گذشته به نکاتی اشاره می‌کند. کریمیان می‌گوید: «دیروز که به سازمان آمدم، برخی خانواده‌ها عصبانی بودند. اما آقایی توجه من را جلب کرد که مدام فریاد می‌زد فرزند من با رتبه 150 هیچ دانشگاهی قبول نشده. خب این حرف بزرگ و تعجب‌آوری است. من شماره داوطلبی فرزندش را گرفتم، به محض رسیدن به دفترم شماره را چک کردم و متوجه شدم که فرزند ایشان حقوق دانشگاه خوارزمی قبول شده، با ستاد ارتباط مردمی تماس گرفتم و با پدر داوطلب صحبت کردم و به ایشان گفتم فرزند شما که دانشگاه خوارزمی حقوق قبول شده... مرد بلندتر فریاد زد و گفت بچه من باید دانشگاه تهران قبول می‌شد». کریمیان ادامه داد: «قبول‌نشدن با قبول‌شدن در جایی که دوست نداریم، متفاوت است. عده‌ای هم که این ادعاها را می‌کنند، کاش شکایت خود را ثبت کنند».
کریمیان اضافه می‌کند: یکی از داوطلبان به همراه والدین خود با مراجعه به سازمان سنجش آموزش کشور، مراجع نظارتی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی ادعا کرده بود کارنامه و نتایج آزمون یک روز پس از اعلام تغییر یافته است و جالب اینکه پس از ارائه تصویر پاسخ‌نامه که در بسیاری از درس‌ها سفید بود، با ایراد قسم جلاله ادعا کرد این تصویر نیز درست نیست و اصل پاسخ‌نامه با این تصویر متفاوت است که امکان ارائه اصل پاسخ‌نامه با دستور قضائی نیز به ایشان گوشزد شد، ولیکن به فاصله چند روز والدین این داوطلب اعلام کردند ایشان صحت پاسخ‌نامه ارائه‌شده را تأیید کرده و والدین این داوطلب پس از عذرخواهی، از عوامل آزمون طلب حلالیت کردند که مدارک این موضوع موجود و قابل ارائه است.
او نمونه دیگری از این نوع داوطلبان را روایت می‌کند و می‌گوید: داوطلبی پس از مشاهده تصویر پاسخ‌نامه، در محل سازمان سنجش آموزش کشور از مادر خود برای تغییر کارنامه با نرم‌افزارهای گرافیکی عذرخواهی کرد و اعلام کرد به دلیل فشارهای والدین و اطرافیان مبادرت به طرح این ادعا کرده است و علاقه‌ای به تحصیل در رشته پزشکی نداشته و متأسفانه در روزهای گذشته این موارد تکرار شده است که جا دارد توسط دستگاه‌های فرهنگی کشور مورد توجه قرار گیرد.
بعد از چند دقیقه توانستم با ثبت شماره داوطلبی یکی از داوطلبانی که اجازه بررسی کارنامه‌اش را داده بود، وارد سیستم بشوم. با این توضیح که پیش از حضور من در سازمان سنجش هیچ‌گونه اطلاعاتی از جانب من و روزنامه «شرق» درباره نام و شماره داوطلبان به سازمان سنجش داده نشده بود. با واردکردن نام و شماره داوطلب در ابتدا کارنامه او را مورد ارزیابی قرار دادیم، سپس پاسخ‌نامه سیستمی او بررسی شد و همچنین در‌نهایت اسکن برگه آزمون او رؤیت شد. برگه او مهر و امضا شده و اثر انگشت او نیز مشخص بود. اما نتیجه بررسی با ادعای خانواده مطابقت نداشت. کارنامه همان کارنامه دومی بود که خانواده ادعا می‌کرد بعد از 24 ساعت با آن مواجه شده. درباره کارنامه بعدی هم همین اتفاق افتاد.
خبرنگار «شرق» در داخل ساختمان سازمان سنجش با خانواده‌ها نیز تماس گرفت و مجددا ادعای آنها را در برابر سازمان سنجش بررسی کرد.
دکتر کریمیان درباره این نوع ادعاها تأکید می‌کند: رقابت بسیار نزدیک در گروه علوم تجربی و به‌خصوص در رشته‌های پزشکی و اصرار شدید والدین و اطرافیان برای تحصیل این داوطلبان در رشته‌های پزشکی و داروسازی مشکلات زیادی به دنبال داشته و موجب شده است تعدادی از داوطلبان برای رهایی از این فشارها راه‌های ناصوابی در پیش بگیرند؛ ولیکن این نوع ادعاهای بسیار محدود نباید مستمسکی برای ایجاد شبهه در نتایج آزمون فراهم کند. راه اثبات یا رد این ادعاها کاملا مشخص و شفاف است و مراجعه به پاسخ‌نامه داوطلبان که دارای شناسه‌های امنیتی و امضا و اثر انگشت داوطلبان است، حقایق را آشکار می‌کند.
شکایت خانواده‌ها در دیوان عدالت اداری در حال بررسی است. هنوز چند نفر دیگر بر سر ادعای خود ایستاده‌اند و حتی خبرنگار «شرق» را متهم به تطمیع از سوی سازمان سنجش کرده‌اند. اما اینجا همان‌جایی است که باید ایستاد و درباره حقیقت سؤال کرد. آنچه مورد تأکید ماست آن چیزی است که از سوی سازمان سنجش در اختیار خبرنگار «شرق» قرار گرفت و آن طرف دیگر نیز خانواده‌هایی قرار دارند که به روزنامه پناه آورده‌اند. خبرنگار بی‌طرف است و تأکید می‌کند خانواده‌ها هنوز بر خواسته خود اصرار دارند و از مجاری قانونی در حال پیگیری آن هستند. یکی از خانواده‌ها نیز تمایل دارد که همراه خبرنگار «شرق» برای بررسی کارنامه فرزندش به سازمان بیاید. روزنامه «شرق» از شفافیت استقبال می‌کند و آن چیزی است که در تمام این مدت انتقاد گروه اجتماعی را از سازمان سنجش به دنبال داشت. روزنامه «شرق» ضمن تشکر از مدیران سازمان سنجش، در کنار خانواده‌ها خواهد ایستاد و نتیجه بررسی‌های دیوان عدالت اداری و همچنین بررسی‌های دیگر سازمان سنجش را از داوطلبانی که از سوی روزنامه «شرق» به سازمان سنجش مراجعه می‌کنند، به سمع و نظر خوانندگان خواهد رساند.
