بررسی ابعاد و دستاوردهای نشست کانون وکلای دادگستری درباره «مسئله فلسطین از دیدگاه حقوق بین‌الملل با تأکید بر تحولات اخیر»
تندروها به حاشیه می‌روند؟
نشست کانون وکلای دادگستری مرکز با عنوان: «مسئله فلسطین از دیدگاه حقوق بین‌الملل با تأکید بر تحولات اخیر» در روز سه‌‌شنبه 16 آبان‌ماه با حضور آقایان دکتر ظریف، دکتر زمانی و دکتر ذاکریان در کانون وکلای دادگستری مرکز برگزار شد.
نشست کانون وکلای دادگستری مرکز با عنوان: «مسئله فلسطین از دیدگاه حقوق بین‌الملل با تأکید بر تحولات اخیر» در روز سه‌‌شنبه 16 آبان‌ماه با حضور آقایان دکتر ظریف، دکتر زمانی و دکتر ذاکریان در کانون وکلای دادگستری مرکز برگزار شد. در چند روزی که از برگزاری این نشست گذشته است، مباحث مطرحشده در آن به‌ویژه سخنان دکتر ظریف، به یکی از مباحث خبری و تحلیلی عمده تبدیل شده است. این نشست و مباحث مطرحشده در آن می‌توانند دستاوردهایی عمده برای منافع ملی ایران داشته باشند که به برخی از مهم‌ترین این دستاوردها در ذیل اشاره می‌شود.
1-نهاد مدنی در خدمت منافع ملی
مسئله فلسطین در سال‌های اخیر عمدتا از دو تریبون در جامعه ایران مطرح شده است؛ یکی بلندگوهای رسمی و دیگری عمدتا مخالفان و بیگانگان. در‌این‌میان جامعه مدنی و دانشگاه‌ها کمتر توانسته‌اند در بعدی گسترده و همگانی به مسئله فلسطین ورود کنند و همین واردنشدن نیز منجر به دو‌قطبی‌شدن فضا درباره فلسطین شده است. این در حالی است که ورود جامعه مدنی به مسئله فلسطین می‌تواند به شکل‌گیری یک نگاه ملی و فراگیر درباره فلسطین یاری برساند؛ نگاهی که بدیهی است جنبه پررنگ آن، نفی اشغالگری و دفاع از حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه خواهد بود. در اینجاست که کانون وکلای دادگستری مرکز به‌عنوان کهن‌ترین نهاد مدنی ایران به رسالت ذاتی و تاریخی خویش به‌خوبی عمل کرد و با برگزاری یک نشست علمی و حرفه‌ای و طرح دیدگاه‌های گوناگون و متکثر در فضایی آزاد، به تصحیح نگاه‌ها درباره مسئله فلسطین یاری رساند، در برهه اخیر برخی رسانه‌های بین‌المللی و همچنین رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور تلاش کردند تا با وارونه‌سازی حقایق، عملکرد اشغالگرانه و ضد انسانی اسرائیل را مخفی کرده و چهره اسرائیل را تطهیر کنند. مقابله با این روند، از نهادی مدنی و مستقل و غیرحاکمیتی مانند کانون وکلای دادگستری برمی‌آمد که با بهره‌گیری از دانش حقوقی و حرفه‌ای خود و به مدد اعتبار ملی‌اش، این روایت وارونه از مسئله فلسطین و اشغالگری و جنایات اسرائیل را تصحیح کند؛ امری که تا حدود زیادی در نشست اخیر محقق شد و به شبهه‌های مهمی درباره تاریخ فلسطین و استمرار اشغالگری و تجاوز اسرائیلی‌ها پاسخ داده شد.
2-آغاز یک گفت‌وگوی ملی درباره فلسطین
کارکرد عمده نهاد مدنی، همانا ایجاد پل ارتباطی و مسیر گفت‌وگو میان مردم و حاکمیت است. نشست اخیر آغازی برای گفت‌وگوی ملی درباره یکی از مهم‌ترین مسائل سیاست خارجی ایران، یعنی مسئله فلسطین بود. حضور دو نفر از استادان برجسته دانشگاه، آقایان دکتر زمانی و دکتر ذاکریان با نگاه عمدتا انتقادی به سیاست خارجی ایران درباره فلسطین در کنار دکتر ظریف و دکتر صالحی به‌عنوان دو دیپلمات برجسته جمهوری اسلامی که به طور کلی مدافع سیاست خارجی ایران بودند، نشست اخیر را به محلی برای تضارب آرا و افکار عمومی تبدیل کرد که حضور گسترده وکلای دادگستری و پرسش‌های مطرحشده از سوی آنان نیز به این موضوع کمک شایانی کرد.
3-منافع ملی به‌مثابه اولویت سیاست خارجی
سخنان مهم ظریف درباره خستگی مردم ایران از سیاست‌ها درباره فلسطین و تأکید بر اینکه نباید به جای مستضعفان هزینه بدهیم، می‌توان در کنار سیاست خارجی رسمی ایران در یک‌ماهه اخیر تفسیر کرد که براساس‌این منافع ملی اولویت سیاست خارجی است و باید از هر اقدامی که می‌تواند به ضربه‌زنی به ایران و بهانه‌دادن به دشمنان ایران برای آتش‌افروزی علیه ایران منجر شود، جلوگیری کرد. به نظر می‌رسد جایگاه منافع ملی به‌عنوان اولویت در سیاست خارجی ایران تثبیت شده است و می‌توان به یک اجماع ملی دراین‌باره امیدوار بود.
4-ایران‌گرایی و احترام به حقوق بشر
در شرایطی که منافع ملی را در اولویت قرار می‌دهیم، این منافع ملی باید همراه با ارزش‌نهادن به اصول انسانی و اخلاقی باشد؛ بنابراین در کنار پرهیز از ورود به جنگ و خطر برای ایران، باید کماکان و با صدایی رسا، سیاست اشغالگرانه و تجاوزگرانه و نیز آپارتاید حاکم بر اسرائیل و جنایات اخیر اسرائیل در غزه را که همراه با نقض فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه و توأم با ارتکاب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت بوده است، محکوم کنیم؛ موضوعی که در نشست اخیر درباره آن اجماع و تفاهم کامل وجود داشت.
5- به حاشیه و انزوا رفتن تندروی و افراط‌گرایی
رسیدن به دیدگاهی ملی درباره فلسطین می‌تواند افراط‌گرایان را از هر دو سو ناامید کند؛ چه آنان که با تطهیر اسرائیل و جنایات آن، می‌خواهند موج فلسطین‌ستیزی در ایران راه انداخته و با قربانی‌کردن و ذبح منافع ملی، آمریکا و غرب را به سیاست‌های ضد ایرانی به بهانه حمایت اخلاقی ایران از فلسطین ترغیب کنند و چه آنان که به بهانه حمایت از فلسطین، قصد دارند پای ایران را به این معرکه بکشانند، هر دو در نهایت یک هدف واحد را دنبال می‌کنند که همانا انزوای ایران و تهدید علیه منافع ملی و امنیت ملی ایران است. نشست اخیر در کانون وکلا در تقابل با چنین رویکردهایی بود و با کمک به ایجاد یک گفتمان ملی و انسانی درباره فلسطین می‌تواند این تکاپوهای ضد ایرانی را عقیم کند.
*وکیل دادگستری و عضو کمیسیون امور بین‌الملل کانون وکلای دادگستری مرکز
