چرا در محور لندن - مسکو روابط خصمانه پیش می‌رود؟
اگر نگاهی به سند دکترین سیاست خارجی، دفاعی و امنیتی بریتانیا که در سال ۲۰۲۱ به‌روز شد، داشته باشیم، با این گزاره روبه‌رو می‌شویم که چندین‌بار از روسیه به‌عنوان «مهم‌ترین تهدید امنیتی بریتانیا» نام برده شده است. از سوی دیگر لندن بر عزم خود برای همراهی ناتو در راستای استفاده از پتانسیل نظامی، اطلاعاتی و دیپلماتیک برای مقابله موفقیت‌آمیز با آنچه «تهدیدات هسته‌ای، متعارف و ترکیبی» روسیه می‌خواند، اعلام می‌کند.
احمد وخشیته-استاد دانشگاه دوستی ملل روسیه: اگر نگاهی به سند دکترین سیاست خارجی، دفاعی و امنیتی بریتانیا که در سال ۲۰۲۱ به‌روز شد، داشته باشیم، با این گزاره روبه‌رو می‌شویم که چندین‌بار از روسیه به‌عنوان «مهم‌ترین تهدید امنیتی بریتانیا» نام برده شده است. از سوی دیگر لندن بر عزم خود برای همراهی ناتو در راستای استفاده از پتانسیل نظامی، اطلاعاتی و دیپلماتیک برای مقابله موفقیت‌آمیز با آنچه «تهدیدات هسته‌ای، متعارف و ترکیبی» روسیه می‌خواند، اعلام می‌کند. بنابراین ما آشکارا از موضع خصمانه داونینگ استریت نسبت به کرملین سخن می‌گوییم که با ورود نظامی روسیه به اوکراین تشدید هم شده است.
چرا لندن در میانه ناآرامی‌های دریای سرخ به کی‌یف بازگشت؟
با آغاز جنگ اسرائیل و حماس در غزه و به‌دنبال آن افزایش تنش‌ها در دریای سرخ، این سؤال پررنگ بود که آیا یک بزنگاه طلایی برای روسیه فراهم شده است؟ یعنی اگر شفاف‌تر بخواهیم بگوییم، آیا به‌واسطه اینکه تمام توجهات غرب به سمت اسرائیل معطوف شده است و به‌دلیل شکست کی‌یف در ضدحمله، جمهوری‌خواهان با ادامه کمک‌های بایدن به زلنسکی مخالف هستند، آیا دیگر کی‌یف در اولویت غرب نیست و با کمبود منابع مالی و نظامی در منازعه با روسیه روبه‌رو می‌شود؟
اما دقیقا در روز جمعه گذشته [۱۲ ژانویه ۲۰۲۴] که بریتانیا و ایالات متحده به‌طور مشترک به مواضع انصارالله در یمن حمله کردند، ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا وارد کی‌یف شد و در دیدار با زلنسکی، توافق‌نامه تضمین امنیتی میان کشورش با اوکراین را امضا کرد. بنابراین پیام لندن به مسکو بسیار شفاف است: حتی اگر جنگ اسرائیل در غزه ادامه پیدا کند و یا ناآرامی‌ها در دریای سرخ تشدید شود، موضع بریتانیا مطابق این سند تصریح می‌کند که در صورت «تهاجم جدید» اوکراین کمک‌های لازم از جمله سلاح‌های مدرن را به‌سرعت و فوری دریافت می‌کند.
توافق‌نامه تضمین امنیتی بریتانیا و اوکراین چه اهمیتی دارد؟
مطابق این سند، لندن رهبری ائتلاف امنیت دریایی را بر عهده خواهد داشت که به کی‌یف کمک می‌کند تا ناوگان خود را توسعه دهد تا بتواند امنیت خود در دریای سیاه و آزوف را تا سال ۲۰۳۵ تضمین کند. بریتانیا مشخصا بر ارائه کمک‌های جامع به اوکراین برای حفاظت و بازگرداندن تمامیت ارضی در مرزهای شناخته‌شده بین‌المللی تأکید دارد و به نقش خود برای مقابله با هر گونه تشدید نظامی از سوی روسیه اشاره می‌کند. در‌واقع در‌حالی که در خوانش جدید مناطق الحاق‌شده به روسیه [دونتسک، لوگانسک، زاپاروژیا و خرسون] به‌عنوان بخشی از تمامیت ارضی روسیه به شمار می‌آیند، ما با نخستین کشوری روبه‌رو هستیم که با کی‌یف توافق‌نامه امنیتی امضا می‌کند و تأکید بر کمک برای بازگشت این مناطق دارد.
موضوعی که البته واکنش تند دیمیتری مدودوف، نایب‌رئیس شورای امنیت روسیه را نیز به دنبال داشت که گفت استقرار نیروهای انگلیسی در اوکراین به معنای اعلان جنگ با روسیه است و امیدوارم که بریتانیا عواقب امنیتی احتمالی این توافق را درک کند.
بنابراین در حالی که پایان سال ۲۰۲۳ با ناکامی اوکراین برای جذب کمک از سوی آمریکا به پایان رسید، آغاز سال جدید با بسته جدید کمک نظامی به کی‌یف از سوی لندن با ارزش ۲.۵ میلیارد پوند یا به عبارتی ۳.۲ میلیارد دلار آغاز شد.
اجازه بدهید بار دیگر به بخش هشتم این سند بازگردم که تأکید می‌کند در صورت حمله مسلحانه به اوکراین، لندن تعهد به کمک دائمی و فوری به کی‌یف دارد و ظرف ۲۴ ساعت مقدمات آن را فراهم می‌کند. سیگنالی از سوی داونینگ استریت به کرملین که ریشی سوناک صراحتا آن را در صفحه ایکس خود (توییتر سابق) نیز بیان کرد: من در اوکراین هستم تا یک پیام ساده را منتقل کنم. حمایت ما از اوکراین کم نخواهد شد.
فرجام
به نظر می‌رسد بریتانیا می‌خواهد نقش ابرقدرتی را که پس از جنگ جهانی دوم از دست داده بود، احیا کند و احتمالا از همین رو است که به عنوان اولین کشور G7 با کی‌یف درمورد تضمین‌های امنیتی وعده داده‌شده، به توافق رسید.
ازاین‌رو می‌توان گفت بحران اوکراین بستر مناسبی برای لندن است تا به‌واسطه روابط خصمانه تمام‌عیار با مسکو، آن‌هم در بزنگاهی که نقش ایالات متحده در یورو آتلانتیک به‌واسطه انتقادهای گسترده از دولت بایدن در بحران اوکراین از یک سو و ظهور جنگ اسرائیل در غزه و ناآرامی‌ها در خاورمیانه از سوی دیگر کم‌رنگ شده است، به فضایی برای مانور امنیتی-نظامی بریتانیا تبدیل شود. با وجود این باید دید آیا کی‌یف که تاکنون دستاوردی در ضد حمله نداشته است، آیا این‌بار با کمک ویژه بریتانیا شانسی دارد یا ممکن است ریشی سوناک را نیز پس از مدتی همچون بایدن با انتقادهای گستره رقیبان روبه‌رو کند.
