ممنوع‌الخروج می‌شوند تا مهاجرت نکنند
22 اسفند 1390 بود که رئیس پلیس گذرنامه و مهاجرت کشور در آن زمان درباره برخی اخبار مبنی بر ممنوعیت خروج نخبگان از کشور برای شرکت در کنفرانس‌ها گفت: «چنین موضوعی صحت ندارد؛ این افراد برای خروج از کشور باید به سازمان وظیفه عمومی مراجعه و پس از دریافت اجازه خروج به پلیس گذرنامه مراجعه کنند». به گزارش خبرگزاری مهر، سردار صادقی تأکید کرد: «چنین موضوعی صحت ندارد و افراد برای خروج از کشور باید به سازمان وظیفه عمومی مراجعه و پس از دریافت اجازه خروج به پلیس گذرنامه مراجعه کنند».
22 اسفند 1390 بود که رئیس پلیس گذرنامه و مهاجرت کشور در آن زمان درباره برخی اخبار مبنی بر ممنوعیت خروج نخبگان از کشور برای شرکت در کنفرانس‌ها گفت: «چنین موضوعی صحت ندارد؛ این افراد برای خروج از کشور باید به سازمان وظیفه عمومی مراجعه و پس از دریافت اجازه خروج به پلیس گذرنامه مراجعه کنند». به گزارش خبرگزاری مهر، سردار صادقی تأکید کرد: «چنین موضوعی صحت ندارد و افراد برای خروج از کشور باید به سازمان وظیفه عمومی مراجعه و پس از دریافت اجازه خروج به پلیس گذرنامه مراجعه کنند».
10 سال بعد در آذرماه 1400، روزنامه ایران، ارگان رسمی دولت، در یادداشتی پیشنهاد اخذ مالیات سنگین را داد. در این متن نوشته شده بود: «نخبگان غیرجوان یا نخبگانی که قبلا از سهم مناسبی در کشور برخوردار شده‌اند، مانند پزشکان متخصص معتبر، درصورتی‌که تمایل جدی برای مهاجرت دارند، باید مالیات سنگینی بابت استفاده از امکانات کشور در سال‌های رشد و اعتباریابی خود پرداخت کنند و این مالیات باید به‌صورت مستقیم صرف توسعه آموزش و پژوهش مراکز خوش‌سابقه در تربیت نخبگان شود». در همان زمان جبار کوچکی‌نژاد، نماینده مجلس نیز استادان و هیئت علمی دانشگاه که از امکانات این کشور استفاده و نخبگان را تحریک به رفتن از ایران می‌کنند، «افراد خائن» دانست که باید با آنها برخورد شود. 18 مرداد امسال قانون تعهد تغییراتی کرد و به این ترتیب کسانی که از انجام تعهد خود استنکاف بورزند، ممنوع‌الخروج می‌شوند و امکان پرداخت جریمه برای مستنکفین وجود ندارد و افراد باید تعهدات خود را انجام دهند؛ در‌حالی‌که بیشتر افراد متعهد وثیقههای سنگین چند‌صد‌میلیونی سپرده‌اند. اما شرایط وقتی عجیب می‌شود که وضعیت پزشکانی که مشغول گذراندن دوره دستیاری هستند نیز تغییر کرده و آنان نیز به‌طور ضمنی ممنوع‌الخروج می‌شوند. همین سه روز پیش بود که شرایط جدید ابلاغ شد. در‌واقع وزیر بهداشت که 19 دی اعلام کرده بود از مهاجرت کادر درمان و پزشکی ترسی وجود ندارد، دستور جدیدی را اجرا می‌کند و آن موضوع ممنوع‌الخروجی کادر درمان به‌خصوص در دوران دستیاری است؛ پزشکانی که وثیقههای سنگین سپرده‌اند تا مقطع تخصص را هم‌زمان با کار بخوانند. با وجود اینکه دیوان عدالت اداری این حکم را شکسته است، بخش‌نامه عجیب وزارت بهداشت از شهریور در حال اجرا‌‌شدن است. به گزارش دیده‌بان شفافیت و عصر ایران، یک‌سری قوانین عجیب‌و‌غریب وضع شده تا با دریافت ضمانت و وثیقههای سنگین از رزیدنت‌ها برای اینکه بعد از پایان تحصیل نه‌تنها در ایران بمانند بلکه در هر منطقه‌ای که وزارت بهداشت تعیین کند، ارائه خدمت دهند. دانشجویانی که دستیاری را می‌خواهند آغاز کنند، یا تعهد محضری همراه با دو ضامن کارمند رسمی غیربازنشسته با سابقه کمتر از ۲۰ سال می‌دهند یا اینکه در تعهد محضری متعهد می‌شوند که در آن باید وثیقه ملکی بگذارند. به اینها باید ممنوع‌الخروجی در طول تحصیل تا پایان تعهد دانشجویان پزشکی و دستیاری را هم اضافه کرد. دانشجویان پزشکی موظف هستند یک یا دو برابر طول دوره تحصیل بهعنوان تعهد آموزش رایگان در مناطق مورد تعهد از‌جمله بخش دولتی، خصوصی و حتی به صورت خیریه مشغول به کار شوند. مسلما دانشجویانی که قوانین مربوط به دوران تعهد خود را رعایت نکنند، ممنوع‌الخروج می‌شوند. بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، 19 دی‌ماه آمار مهاجرت کادر درمان را اعلام نکرد و گفت: «ما چندان نگرانی از این قضیه [مهاجرت] نداریم. کاری که انجام دادیم این بود که آموزش و تربیت را بالا بردیم تا آن‌قدر نیرو داشته باشیم که تهدید از سر ما برداشته شود. امسال ۲۵ درصد افزایش ظرفیت دستیاری ایجاد کردیم که به‌طور مثال در سال گذشته سه هزار نفر بودند و امسال نزدیک به چهار هزار دستیار گرفتیم که اینها همه متخصص می‌شوند و در کشور مشغول به کار می‌شوند؛ بنابراین فکر نمی‌کنم نگرانی چندانی وجود داشته باشد». این دستور اجرائی شده است. به بسیاری از دانشجویان سال آخر پیشنهاد شده تا بهعنوان متخصص اورژانس یا متخصص اطفال، تحصیل خود را ادامه دهند. این وزیر معتقد است به پزشکان ایرانی در اروپا و آمریکا نیاز نیست و به آنها کار داده نمی‌شود. او البته فراموش می‌کند چطور یک چشم‌پزشک پس از سال‌ها تحصیل و فعالیت راضی می‌شود جایگاه و شغلی خیلی پایین‌تر را بپذیرد، اما در کشور خود نماند؟ در‌حالی‌که به نظر می‌رسد افراد دیگری نگران هستند؛ مانند رئیس نظام پزشکی کشور که از بیان آمار مهاجرت «ابا» دارد و معتقد است خروج هر پزشک صدمات بسیاری را به جا می‌گذارد. یا نماینده دیگر مجلس که عضو کمیسیون درمان و بهداشت است، پیشنهادهایی از طرف کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ارائه داده همچون «حذف مالیات بر درآمد پزشکان و پرستاران، تزریق بسته‌های حمایتی، افزایش دستمزد کادر درمان در مناطق محروم، تأکید بر متناسب‌سازی و اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و پرداخت فوق‌العاده ویژه خاص حوزه سلامت و جذب کادر درمان طرحی که در ایام انتشار اپیدمی کرونا در خط مقدم جبهه سلامت بوده‌اند». هرچند در حال حاضر مسئولان راه‌حل را در ممنوع‌الخروجی می‌دانند.
