گزارش «شرق» از بیروت؛ مقصد اول وزیر امور خارجه ایران و هیئت همراه در سفر منطقه‌ای به کشورهای عربی
در جست‌وجوی صلح
امیرعبداللهیان: امنیت لبنان، امنیت ایران است/ مخالف گسترش جنگ در منطقه هستیم/ نتانیاهو در حال دست‌و‌پا‌زدن و خروج از باتلاق غزه است
ظهر جمعه، بیستم بهمن، وزیر امور خارجه ایران در آغاز سفر منطقه‌ای خود، با هیئت عالی‌رتبه‌ای که به همراه داشت، وارد لبنان شد تا بار دیگر در خاورمیانه‌ای که در میان آتش جنگ و ویرانی است، به دنبال روزنه‌ای از صلح باشد. بیروت اولین مقصد امرعبداللهیان بود؛ شهری خاموش که چند سالی است دیگر به عروس خاورمیانه شباهتی ندارد. اولین تصویر از بیروت، شهری رها‌شده میان بحران‌های اقتصادی و امنیتی است. نبود قدرت مرکزی و نداشتن انسجام سیاسی و اداری، شهری را که روزی مقصد گردشگران از نقاط مختلف دنیا بود تا حسرت دیدن مروارید مدیترانه را بر دل نداشته باشند، به بن‌بستی فرو برده که حتی لبخند را بر چهره کودکان هم نمی‌توان دید. خشم و عصیان در پشت چشمان ساکنان این سرزمین که ماه‌هاست نتوانسته یک رئیس‌جمهور داشته باشد، نهفته شده است.
ظهر جمعه، بیستم بهمن، وزیر امور خارجه ایران در آغاز سفر منطقه‌ای خود، با هیئت عالی‌رتبه‌ای که به همراه داشت، وارد لبنان شد تا بار دیگر در خاورمیانه‌ای که در میان آتش جنگ و ویرانی است، به دنبال روزنه‌ای از صلح باشد. بیروت اولین مقصد امرعبداللهیان بود؛ شهری خاموش که چند سالی است دیگر به عروس خاورمیانه شباهتی ندارد. اولین تصویر از بیروت، شهری رها‌شده میان بحران‌های اقتصادی و امنیتی است. نبود قدرت مرکزی و نداشتن انسجام سیاسی و اداری، شهری را که روزی مقصد گردشگران از نقاط مختلف دنیا بود تا حسرت دیدن مروارید مدیترانه را بر دل نداشته باشند، به بن‌بستی فرو برده که حتی لبخند را بر چهره کودکان هم نمی‌توان دید. خشم و عصیان در پشت چشمان ساکنان این سرزمین که ماه‌هاست نتوانسته یک رئیس‌جمهور داشته باشد، نهفته شده است.
سفر به بیروت با استقبال رسمی سران احزاب و جریان‌های مقاومت لبنانی از وزیر امور خارجه و هیئت همراه آغاز شد. به رسم دیرین اعراب که در میزبانی از میهمان عزیز آنچه دارند بر طبق اخلاص می‌گذارند، حضور پر‌رنگ سران جریان‌های مختلف سیاسی با خوشامدگویی گرم به هیئت ایرانی همراه شد. امیرعبداللهیان در فرودگاه از نقشه اسرائیل برای فروبردن آمریکا در باتلاق جنگ غزه گفت و بر حمایت از مقاومت و مردم غزه تأکید کرد. او گفت: «امنیت لبنان، امنیت ایران و منطقه است. حزب‌الله و مقاومت لبنان نقش بازدارنده خود را با شجاعت و درایت ایفا کردند». اولین دیدار وزیر و هیئت همراه، مهم‌ترین دیدار این سفر و البته پشت درهای بسته با سید‌حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان بود. دو طرف در این دیدار درباره تحولات منطقه به‌ویژه غزه، جنوب لبنان و دیگر جبهه‌های مقاومت تبادل‌نظر کردند.
در ادامه این سفر منطقه‌ای، وزیر امور خارجه اول هفته شلوغی را در لبنان تجربه کرد و اولین دیدار او با میقاتی نخست‌وزیر لبنان بود. امیرعبداللهیان تداوم گفتوگوها با لبنان و مشورت با مقامات این کشور را از اولویت‌های مهم ایران دانست و ضمن تأکید بر حمایت قوی ایران از ثبات و امنیت لبنان، افزود: برخی تلاش کردند که بین دولت و ملت لبنان و مقاومت اختلاف ایجاد شود، اما موفق نشدند. وزیر امور خارجه کشورمان از لبنان و نیز شخص نخست‌وزیر این کشور به دلیل حمایت از فلسطین و مقاومت در فلسطین تشکر کرد و افزود: جمهوری اسلامی ایران مانند گذشته بر حمایت از مقاومت در فلسطین تأکید می‌کند، اما هم‌زمان در چهار ماه گذشته تلاش کرده با توقف حملات رژیم اسرائیل علیه غزه، مانع گسترش دامنه جنگ در منطقه شود. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به حملات اخیر آمریکا و انگلیس به یمن گفت: این حملات نقض حاکمیت و تمامیت ارضی یمن است و تحریک‌آمیز بوده و در جهت استمرار حمایت از رژیم صهیونیستی است و خطر تشدید بحران در منطقه را تقویت می‌کند. امیرعبداللهیان این حملات را همچنین ناقض ادعاهای آمریکا مبنی بر عدم تمایل به گسترش دامنه جنگ در منطقه دانست و افزود: در همین حال، آمریکا حتی ارسال سلاح خود به اسرائیل را ذره‌ای کاهش نداده است. او تأکید کرد: «فلسطینی‌ها صاحبان حقیقی فلسطین هستند و آنها هستند که باید برای فلسطین و آینده آن تصمیم بگیرند و ما مطلع هستیم که آنها برای مرحله پس از جنگ نیز طرح و ابتکار عمل سیاسی دارند».
میقاتی، نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور لبنان نیز در این دیدار شرایط منطقه را متغیر و پیچیده خواند و با تأکید بر اهمیت مسئله غزه و فلسطین، بر ضرورت تداوم تلاش برای برقراری فوری آتش‌بس در غزه تأکید کرد. وی افزود: ما به دنبال صلح و ثبات در منطقه هستیم و باید تلاش کرد علاوه بر پایان‌دادن به جنگ علیه غزه، خطر توسعه دامنه جنگ در منطقه نیز برطرف شود. میقاتی آخرین وضعیت سیاسی لبنان و همچنین شرایط مرزهای لبنان با رژیم صهیونیستی را تشریح کرد. وی از حمایت ایران از ثبات لبنان تشکر کرد. در این دیدار، برخی موضوعات روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف از‌جمله روابط اقتصادی نیز مورد گفت‌وگو و تبادل‌نظر قرار گرفت. دیدار بعدی امیرعبداللهیان با «نبیه مصطفی بری» رئیس مجلس لبنان بود. امیرعبداللهیان با تجلیل از نقش برجسته نبیه بری در صحنه سیاسی لبنان و نیز حمایت وی از فلسطین، حمایت جمهوری اسلامی ایران را از روند سیاسی و نیز ثبات و امنیت لبنان مورد تأکید قرار داد. امیرعبداللهیان همچنین حمایت جمهوری اسلامی ایران از مقاومت و ملت فلسطین را از اصول ثابت ایران برشمرد و افزود: همه بازیگران مؤثر منطقه‌ای و بین‌المللی اعتراف می‌کنند که به رغم همه کشتارها توسط رژیم صهیونیستی، جنگ علیه غزه با شکست مواجه شده و این در حالی است که آمریکا با تمام وزن و توان خود از رژیم صهیونیستی حمایت کرده است و متأسفانه هنوز هم نشانه‌هایی از تمایل آمریکا برای پایان‌دادن به جنگ دیده نمی‌شود و این برخلاف ادعای آنهاست که می‌گویند به دنبال توسعه جنگ در منطقه نیستند.
وزیر امور خارجه کشورمان با تأکید بر اینکه آمریکا و انگلیس با حمله به یمن مرتکب خطای راهبردی شده‌اند، افزود: آمریکا و انگلیس با نقض حاکمیت و تمامیت ارضی یمن، به تشدید بحران در منطقه و دریای سرخ دامن می‌زنند. نبیه بری، رئیس مجلس لبنان نیز در این دیدار با تشکر از حمایت جمهوری اسلامی ایران از لبنان، بر ضرورت انتخاب رئیس‌جمهور و خروج لبنان از شرایط فعلی تأکید و آخرین وضعیت روند سیاسی لبنان را تشریح کرد. نبیه بری مسئله فلسطین را مسئله حق و باطل دانست و نقش حمایتی جمهوری اسلامی ایران از فلسطین را ستود. دیدار مهم روز شنبه نیز به ساختمان در حال بازسازی و آشفته وزارت خارجه لبنان ختم شد. امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان، در دیدار با آقای عبدالله بوحبیب، وزیر خارجه دولت اداره امور لبنان، گفت: نتانیاهو و رژیم صهیونیستی حیات خود را در گسترش جنگ می‌دانند و آمریکایی‌ها نیز در مسیری متعارض قرار دارند و دولت آمریکا به رغم اعلام مخالفت با توسعه دامنه جنگ، تمام‌عیار از رژیم اسرائیل حمایت می‌کند و ارسال سلاح برای رژیم اسرائیل را یک روز نیز قطع نکرده است. امیرعبداللهیان با تأکید بر ضرورت احترام همه طرف‌ها به حاکمیت و تمامیت ارضی لبنان گفت: در‌خصوص مسائل داخلی لبنان نیز اطمینان داریم که رهبران سیاسی لبنان از ذکاوت و حکمت کافی برای حل‌وفصل مسائل داخلی این کشور برخوردارند و ایران از هرگونه تصمیم لبنانی حمایت می‌کند و جمهوری اسلامی ایران چیزی جز خیر برای لبنان نمی‌خواهد. بوحبیب، وزیر خارجه لبنان نیز ضمن ابراز خرسندی از این دیدار، روابط دو کشور ایران و لبنان را دوستانه و برادرانه خواند و با توجه به اهمیت موضوعات مشترک دوجانبه و منطقه‌ای، بر ضرورت تداوم این دیدارها و مشورت‌ها تأکید کرد. وی اجماع لبنانی‌ها در حمایت از حقوق و امنیت لبنان در مرزهای جغرافیایی این کشور را مورد تأکید قرار داد و در‌خصوص فلسطین نیز بر موضع واضح لبنان مبنی بر ضرورت آتش‌بس فوری و توقف حملات رژیم صهیونیستی علیه غزه و ارسال فوری کمک‌های انسان‌دوستانه برای شهروندان فلسطینی تأکید کرد. در این دیدار برخی موضوعات مرتبط با همکاری‌های دوجانبه نیز مورد گفت‌وگو و تبادل‌نظر قرار گرفت. در نهایت امیرعبداللهیان در سفارت ایران میزبان اصحاب رسانه بود و به سؤالات خبرنگاران لبنانی و ایرانی حاضر در نشست پاسخ داد.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره رایزنی‌ها در لبنان اظهار کرد: گفت‌وگوهای بسیار سازنده و مهمی را با مقامات عالی‌رتبه کشور دوست، لبنان داشتیم. وی ادامه داد: طبعا مناسبات دوجانبه تهران و بیروت در بهترین وضعیت خود در زمینه‌های مورد علاقه و مشترک قرار دارد. وزیر خارجه افزود: در‌خصوص راه‌های گسترش همکاری‌ها و کمک به پیشرفت و توسعه لبنان، گفت‌وگوهای مهمی را داشتیم. در زمینه مسائل منطقه‌ای، دیدگاه‌های مشترکی بین ایران و لبنان وجود دارد. وی تصریح کرد: علی‌رغم علاقه‌مندی نتانیاهو به استمرار جنگ، برداشت‌ها حاکی از آن است که منطقه به سمت امنیت و ثبات در حرکت است. از ابتدای بحران جنگ غزه اعلام کرده‌ایم جنگ راه‌حل نخواهد بود. برای همه مشخص است که پایان جنگ یعنی پایان نتانیاهو و کابینه رژیم صهیونیستی. وزیر خارجه تصریح کرد: نتانیاهو تلاش دارد کاخ سفید را گروگان خود بگیرد تا شاید چند ماه در رأس قدرت رژیم اشغالگر قرار داشته باشد. این کاخ سفید است که باید انتخاب کند می‌خواهد گروگان اسرائیل بماند یا بر توقف جنگ تمرکز کند. امیرعبداللهیان درباره رسیدن به راه‌حل سیاسی در غزه افزود: امروز صدوبیست‌وهفتمین روز تجاوز رژیم اسرائیل در غزه و کرانه باختری است؛ شاهدیم که در این مدت نسبتا طولانی رژیم اسرائیل به هیچ‌یک از اهداف خود دست پیدا نکرد. وی گفت: متحدان رژیم اسرائیل باور دارند که باید بر راهکار سیاسی تمرکز کنند. علی‌رغم ویرانی‌ها و کشتار فاجعه‌آمیز اما مقاومت و حماس خردمندانه عمل کردند. وزیر خارجه اظهار کرد: ایده‌های سیاسی که اخیرا به نام حماس مطرح شد، بخشی از توجه خردمندانه فلسطینی بر تمرکز بر راه‌حل سیاسی و توقف جنایات در غزه بود. وی تصریح کرد: ارزیابی ما این است که رژیم صهیونیستی قادر به جنگ در دو جبهه نخواهد بود. قدرت مقاومت لبنان و حزب‌الله برای رژیم اسرائیل قابل تصور نیست. حزب‌الله در جنگ غزه به خوبی توانست از تمامیت ارضی کشور و مردم مقتدر فلسطین حمایت کند. وی ادامه داد: از توان بالای مقاومت لبنان به خوبی آگاهیم. هرگونه اقدام رژیم صهیونیستی برای حمله به لبنان تعیین‌کننده روز پایان نتانیاهو و وضعیت فعلی در منطقه خواهد بود. وزیر خارجه گفت: مقاومت ارتش و مردم لبنان مانع تحقق چنین ایده‌هایی خواهد بود. نتانیاهو در حال دست‌و‌پا‌زدن و خروج از باتلاق غزه است.
با پایان دیدارهای رسمی در بیروت، وزیر امور خارجه ایران به همراه هیئت همراه عازم سوریه شدند. دمشق دومین مقصد سفر منطقه‌ای وزیر است و پیش‌بینی می‌شود روابط دوجانبه، مباحث مربوط به جنگ غزه و معادلات منطقه و یافتن راهبرد سیاسی برای پایان تنش‌های خاورمیانه در صدر گفتوگوها باشد.
