خشم و هیاهو

‌رئیس‌جمهوری آمریکا در نطق هیجانی و انتخاباتی خود در سخنرانی سالانه «وضعیت کشور» در کنگره، ترامپ و مخالفان جمهوری‌خواه خود را مسبب بحران‌هایی دانست که ایالات متحده در داخل و خارج کشور با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. بایدن 81‌ساله در همان دو دقیقه اول سخنرانی، خودش را با فرانکلین روزولت و آبراهام لینکلن رؤسای جمهور سابق آمریکا و مخالفان جمهوری‌خواه خود را با هیتلر، نازی‌ها و کنفدراسیون هم‌تراز دانست. ثانیه‌هایی بعد بایدن، رفتار و رویکردهای حزب جمهوری‌خواه را با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه هم مقایسه کرده بود. در چهارمین دقیقه، بایدن به طور غیر‌مستقیم به «سلف» و «همتای سابق» خود، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا و رقیب انتخاباتی خود پرداخت و در جریان این سخنرانی، بیش از 10 بار به ترامپ اشاره کرد. داستان‌های هیستریک تاریخ‌دان حزبی، جان میچم که نویسنده سخنرانی رئیس‌جمهور بود، در تمام مدت سخنرانی، از زبان جو بایدن بیان می‌شد. بایدن در این سخنرانی 67‌دقیقه‌ای، لحنی اغلب خشمگینانه داشت. این خشم خارج از ساختمان کنگره و در خیابان‌ها نیز موج می‌زد؛ جایی که معترضان چپ‌گرای جوان، خیابان پنسیلوانیا بین کاخ سفید و ساختمان کنگره را مسدود کردند و شعار می‌دادند که بایدن و دموکرات‌ها به دلیل حمایت از اسرائیل، جنایتکار جنگی هستند. بایدن در سخنرانی تقریبا یک‌ساعته خود به موضوعات مهم کارزار انتخاباتی‌اش پرداخت: بحران مهاجران در مرزهای جنوبی، تورم، جنگ اوکراین و خاورمیانه و سقط جنین. نطق سالانه درباره وضعیت کشور در سال آخر اولین دوره ریاست‌جمهوری رنگ‌وبوی انتخاباتی به خود می‌گیرد و معمولا به‌عنوان شروع کارزار انتخاباتی رئیس‌جمهور در نظر گرفته می‌شود. این سخنرانی فرصتی حیاتی برای رئیس‌جمهور فعلی محسوب می‌شد؛ چراکه سعی کرد با تأکید بر دستاوردهای خود در سه سال اخیر محبوبیت خود را در انتخابات ماه نوامبر افزایش دهد. بایدن تقریبا درباره هر موضوع مهمی که در این نطق به آن پرداخت، به رئیس‌جمهور قبل از خود و رقیب کنونی خود در انتخابات، دونالد ترامپ، حمله کرد. بایدن از ترامپ درباره اوکراین انتقاد کرد و به نقل از رئیس‌جمهور سابق گفت که اگر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، به کشورهایی که سهم خود را به ناتو نمی‌پردازند حمله کند، مشکلی با آن نخواهد داشت. بایدن از جمهوری‌خواهان به دلیل ممانعت از تصویب لایحه امنیت مرزی دوحزبی در سنا انتقاد کرد. این موضوع ریشخند جمهوری‌خواهان حاضر در کنگره را به دنبال داشت. او گفت: «تیم من در ماه نوامبر مذاکرات مهمی را با جمعی از سناتورهای دو حزب آغاز کرد. مذاکرات به تهیه یک لایحه دوحزبی با سخت‌گیرانه‌ترین اصلاحات امنیت مرزی در تاریخ کشور ختم شد». اما جمهوری‌خواهان این لایحه را ناکافی خواندند. بایدن گفت: «به بنده اطلاع دادند که سلف من با جمهوری‌خواهان کنگره تماس گرفت و از آنها خواست که جلوی این لایحه را بگیرند». جو بایدن، قانون‌گذاران جمهوری‌خواه و دونالد ترامپ را در مسائل مربوط به سیاست خارجی ازجمله جنگ جاری در اوکراین هم سرزنش کرد. بایدن به رهبری مجلس نمایندگان جمهوری‌خواه اشاره کرد که ظاهرا لایحه‌ای را که برای اعطای کمک‌های امنیتی به اوکراین تهیه شده بود، با وجود تصویب سنا، از دستور کار خارج کرد. بایدن همچنین از تعهد ادامه‌دار به ائتلاف نظامی دفاعی ناتو دفاع کرد و به مواضع رئیس‌جمهور سابق در قبال اوکراین و عیب‌جویی‌های ادامه‌دار او درباره جنگ جاری در اروپا حمله کرد. ترامپ وعده داده بود که در مدت «۲۴ ساعت» به جنگ اوکراین خاتمه خواهد داد. بایدن در حالی در نطق سالانه خود از رکوردهای اقتصادی دولت می‌گفت که بسیاری از آمریکایی‌ها از نحوه مدیریت او در حوزه اقتصاد ناراضی هستند. او ادعا کرد که: «من اقتصادی را تحویل گرفتم که در لبه پرتگاه بود. اکنون دنیا به اقتصاد ما غبطه می‌خورد!». بایدن در نطق خود به تکرار برخی از داده‌های اقتصادی، از‌جمله کاهش شکاف ثروت نژادی، کمترین نرخ بی‌کاری در ۵۰ سال اخیر و راه‌اندازی ۱۶ میلیون کسب‌وکار کوچک به دست آمریکایی‌ها پرداخت. با این‌حال ادعای رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه تورم آمریکا «پایین‌ترین نرخ را در سطح جهان دارد»، نادرست بود. جو بایدن مسائل زیادی داشت که باید در نطق خود به آنها رسیدگی می‌کرد؛ اما برخی از قانون‌گذاران و رأی‌دهندگان، به‌ طور مشابه بر این باور بودند که القای اعتماد به توانایی او برای رهبری، برخلاف شرایط سنی و سلامتی، یکی از مهم‌ترین مسائل بود. با وجود شور و هیجانی که بایدن در بخش عمده سخنرانی‌اش از خود نشان داد، چندین‌ بار در تلفظ دچار اشتباه شد و کلمات نامفهوم به زبان آورد؛ به‌ویژه وقتی‌ که می‌خواست به نام دانشجوی پرستاری دانشگاه جورجیا که چندی پیش به قتل رسید، اشاره کند.

واکنش ترامپ

اندکی پس از پایان نطق جو بایدن درباره وضعیت کشور، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، به شبکه اجتماعی تروث سوشیال رفت و آن را «خشمگینانه‌ترین، غیردلسوزانه‌ترین و فاجعه‌بارترین نطق سالانه‌ای دانست که تاکنون انجام گرفته» و افزود که «این سخنرانی مایه شرمساری کشور بود!». رئیس‌جمهور سابق آمریکا گفت: «نطق او عصبی، تفرقه‌انگیز و مملو از نفرت بود. او به مسئله مهاجرت یا بدترین بحران مرزی تاریخ جهان هیچ اشاره‌ای نکرد. او هرگز مسئله مهاجرت را اصلاح نمی‌کند و قصد چنین کاری را هم ندارد. او می‌خواهد مهاجران فوج‌فوج وارد کشور ما شوند. میزان جرم و جنایت به سطحی بی‌سابقه خواهد رسید و این اتفاق به‌زودی رخ می‌دهد!». ترامپ در شبکه اجتماعی خود به‌ صورت لحظه‌به‌لحظه به این سخنرانی واکنش نشان داد و روی عصبانیت و وضع روحی بایدن تأکید کرد. او در پستی نوشت: «وقتی حرف می‌زند، خیلی عصبانی به نظر می‌رسد. این وضعیت افرادی است که می‌دانند از قافله عقب مانده‌اند. عصبانیت و داد و فریاد فایده‌ای به حال کشور نخواهد داشت!». ترامپ این رویداد را به «بازی فریادکشیدن» تشبیه کرد و «شبکه‌های اخبار جعلی» را به‌ خاطر «مهیج‌خواندن عصبانیت جو بایدن شیاد» به باد انتقاد گرفت. بایدن بخش درخورتوجهی از نطق خود را صرف حمله به ترامپ کرد که به‌ طور مستقیم به برخی از آنها پاسخ داد. بایدن درباره ترامپ گفت: «اکنون، سلف من، رئیس‌جمهور سابق جمهوری‌خواه، به پوتین می‌گوید: «هر کاری می‌خواهی بکن». یک رئیس‌جمهور سابق آمریکا با کرنش در برابر رهبر روسیه چنین حرفی زده که بسیار ناپسند و خطرناک است. پذیرفتنی نیست». ترامپ در پاسخ گفت: «او گفت من در برابر رهبر روسیه کرنش کردم. بایدن همه چیز ازجمله اوکراین را به آنها داد. من پروژه 

نورد استریم ۲ را از آنها گرفتم. بایدن پروژه را به آنها داد! او عروسک خیمه‌شب‌بازی پوتین و شی بوده است!». بایدن همچنین ترامپ را به دلیل «اهمال‌کاری درباره اسلحه» مورد انتقاد قرار داد و از طرح ممنوعیت سلاح‌های تهاجمی صحبت کرد. ترامپ در پاسخ گفت: «او می‌خواهد اسلحه همه را بگیرد. وقتی پای صندوق رأی می‌روید، حواس‌تان باشد که اگر من انتخاب نشوم، اسلحه‌های شما را به همراه آزادی‌تان از شما می‌گیرند!». ترامپ همچنین بایدن را به خاطر لایحه مرزی «فاجعه‌بار» خود، «همکاری‌نکردن» با اسرائیل در مقایسه با دوران ریاست‌جمهوری خود و ثروتمندکردن چین و ایران به باد انتقاد گرفت. بایدن همچنین جمهوری‌خواهان را به دلیل رسیدگی‌نکردن به بحران مهاجرت مقصر دانست و اتفاقات ششم ژانویه را «بزرگ‌ترین تهدید برای دموکراسی کشور از زمان جنگ داخلی» خواند. ترامپ گفت: «جو بایدن تهدیدی برای دموکراسی است. او دولت را به سلاحی علیه رقیب تبدیل کرد. هیچ حرفی دراین‌باره نزد. چنین اتفاقی بی‌سابقه است». واکنش جمهوری‌خواهان به نطق سالانه از طرف کیتی بریت، سناتور آلاباما، به اطلاع عموم رسید که مورد تمجید ترامپ نیز قرار گرفت.

او گفت: «کیتی بریت نقطه مقابل «رئیس‌جمهور» عصبانی و مضطرب بود. او به‌ویژه درباره زنان و مسائل مربوط به زنان دلسوز و مهربان بود. صحبت‌های او درباره جرم و جنایات مهاجران، مقتدرانه و روشنگرانه بود!». ترامپ ضمن اشاره به این نکته که به مردم آمریکا باور دارد، گفت: «نطق بایدن مملو از وارونه‌نمایی و دروغ‌های فاحش بود؛ اما مردم ما می‌فهمند و می‌دانند که پنجم نوامبر مهم‌ترین روز در تاریخ کشور خواهد بود».