رنج‌های پنهان جازموریان
جازموریان، منطقه‌ای که محرومیتش شکل دیگری از خود را به نمایش گذاشته است؛ از کپرهای ناامن که با هر بارش بر سر مردم منطقه فرو‌می‌ریزد تا نبود برق و مختل‌شدن زندگی روزمره برای این آدم‌ها. شاید بتوان گفت یکی از نیازهای مهم این مناطق، حضور گروه‌های دغدغه‌مند برای تسهیل زندگی آنها است.
شرق: جازموریان، منطقه‌ای که محرومیتش شکل دیگری از خود را به نمایش گذاشته است؛ از کپرهای ناامن که با هر بارش بر سر مردم منطقه فرو‌می‌ریزد تا نبود برق و مختل‌شدن زندگی روزمره برای این آدم‌ها. شاید بتوان گفت یکی از نیازهای مهم این مناطق، حضور گروه‌های دغدغه‌مند برای تسهیل زندگی آنها است. یکی از این سازمان‌های مردم‌نهاد، کانون توسعه‌گران جوان «یکی هستیم» است. مجموعه‌ای که با هدف توسعه پایدار و ایجاد سرپناه امن برای این مردم، چند سالی است در جازموریان شروع به فعالیت کرده است. در‌واقع طی شناسایی‌های سازمان «یکی هستیم»، کپرها هرچند نشانه‌ای از هنر عشایر هستند؛ اما نه‌تنها سرپناه مناسبی برای مردم نبوده؛ بلکه در هنگام باد و باران خطرات جانی هم به همراه داشته؛ بنابراین سازمان «یکی هستیم» اقدام به اجرائی‌کردن پروژه سرپناه امن کرده و در این مدت ۵۰ توپی (خانه‌های بومی) در منطقه جازموریان ساخته و به اهالی فاقد مسکن استاندارد واگذار کرده و از‌آنجایی‌که تعداد درخورتوجهی از خانوارهای ساکن این منطقه همچنان به سرپناه امن نیاز دارند، این موضوع همچنان جزء اولویت‌های این سازمان مردم‌نهاد است.
محرومیت از یک حق طبیعی
باد بهاری در هوا می‌چرخد و خاک منطقه را با خود جابه‌جا می‌کند. کودکان هم با پاهای برهنه به دنبال هم می‌دوند و لابه‌لای گردوخاک گم می‌شوند. برای چند دقیقه همه چیز با این باد بهاری جابه‌جا می‌شود؛ حتی کپرهایی که اساس ساخت‌شان شاخه‌ها و برگ نخل است، تکانی می‌خورند و کم‌کم باد فرو می‌نشیند. اینجا جازموریان است؛ جایی که خانه‌های کپری تجربه یک سرپناه امن را از خانواده‌ها و کودکان‌شان گرفته است. شاید بتوان گفت با غروب خورشید، همه چیز در این خطه از کرمان، خاموش می‌شود؛ چون در برخی نقاط، کپرنشینان حتی برقی برای روشنایی شب ندارند. هرازگاهی خانواده‌ها آتشی به پا می‌کنند تا از نور شعله‌های آن استفاده کنند؛ اما روند زندگی با نبود نور، مختل شده و این موضوع حتی در افزایش ترک تحصیل کودکان هم اثر گذاشته است؛ چون علاوه بر تأثیر نبود یک سرپناه مناسب، تاریکی هوا هم جزء عوامل مؤثر بر منع تحصیل کودکان منطقه است. کودکان در آرزوی تماشای برنامه‌های تلویزیون هستند که نبود برق در برخی مناطق کپرنشین، جلوی محقق‌شدن این خواسته‌های کوچک‌شان را گرفته است؛ خواسته‌ای که جزء موارد روزمره کودکان دیگر مناطق است.
خطر جانی همیشه در کمین است
چند ماه قبل، تعدادی از خانواده‌های کپرنشین که با سیم‌کشی غیرقانونی و غیراستاندارد از برق روستا استفاده می‌کردند، باعث آتش‌سوزی کپرها شدند. در‌واقع ماجرای اتصالی سیم برق به همین شیوه، بارها باعث آتش‌سوزی کپرها شده است. همین کپرها با سقف‌های کوتاه که هر لحظه امنیت کودکان و بزرگ‌ترها را تهدید می‌کند. اتاقک‌های بدون پنچره که گردوخاک، میهمان همیشگی آنها است و همین بهداشت و سلامت منطقه را به‌ویژه برای زنان و کودکان به خطر می‌اندازد. شاید کمتر کسی از رنج مردمی که از حق طبیعی خود برای ساده‌ترین امکانات زندگی محروم هستند، خبر داشته باشد. برای همین باید آن‌قدر نوشت تا تصویر روشنی از رنج این آدم‌ها ثبت شود.
نبود بهداشت؛ یک تهدید جدی
وقتی با این اهالی شروع به صحبت می‌کنی، روایت‌های مشابه از ورود خزندگان به محل سکونت و کپرهای‌شان دارند. بارها تجربه مارگزیدگی یا عقرب‌گزیدگی در کپرها را داشتند که سلامت همه اهالی به‌ویژه کودکان را به خطر می‌اندازد. در کنار این، نبود سرویس بهداشتی و حمام استاندارد خود باعث بروز بیماری‌های متعدد در بین این خانواده‌ها خواهد شد. از طرفی نبود حفاظ مناسب برای کپرها منجر به آن می‌شود که همیشه مقدار زیادی خاک در داخل محل زندگی خانواده‌ها وجود داشته باشد. همین موضوع باعث بیماری‌های متعددی شده است. همه این موارد در حالی است که اهالی جازموریان با کمبود مراکز بهداشتی و درمانی کافی در منطقه دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
یک حضور مؤثر
شاید برای رفع آسیب‌ها و محرومیت‌ها، حضور نهادهای مدنی هم در مناطق محروم از حقوق اولیه بسیار پیش‌برنده باشد. برای مثال «یکی هستیم» پس از ارائه خدمات به گروه‌های در معرض آسیب، در مناطق مختلف با جوامع محلی متنوع، در سال ۱۳۹6 تصمیم گرفت براساس امکانات و اولویت‌های خود با روش اجرائی جامعه‌محور در زمینه توسعه روستایی فعالیت کند. چشم‌انداز «یکی هستیم» توانمندسازی جامعه محلی و بالابردن میزان مشارکت اجتماعی است تا اعضای جامعه محلی بتوانند با امکانات‌شان به خودکفایی و شکوفایی برسند.
جازموریان منطقه‌ای در جنوب کرمان در مرز سیستان‌وبلوچستان است و گروه اجرائی «یکی هستیم» متشکل از نیروهای بومی و غیربومی، به صورت دائم در منطقه ساکن شده‌اند. این سازمان سعی دارد تا حد امکان منجر به توسعه پایدار در این منطقه شود؛ بنابراین آنچه در خلال چنین مسائلی اهمیت دارد، همراهی نهادهای دولتی، نهادهای مردمی و مشارکت جامعه است که به این شکل با گذشت زمان شاهد کاهش آسیب‌های اجتماعی و محرومیت‌ها خواهیم بود.