وب؛ از آغاز تا امروز-2

مریم مرامی

افزایش استفاده از اینترنت در بین افراد و شرکت‌ها، بر نحوه اداره کسب‌وکارها تأثیر گذاشته است. این امر منجر به پذیرش گسترده برنامه‌های کاربردی وب شده است زیرا شرکت‌ها از مدل‌های سنتی به مدل‌های مبتنی بر ابر و شبکه تغییر می‌کنند. برنامه‌های کاربردی وب، به کسب‌وکارها این توانایی را می‌دهند که عملیات خود را ساده کنند، کارایی را افزایش دهند و هزینه‌ها را کاهش دهند. این برنامه‌های آنلاین مانند کلاینت‌های ایمیل، پردازشگرهای کلمه، صفحات گسترده و دیگر برنامه‌ها، عملکردی مشابه نسخه‌های دسکتاپ ارائه می‌دهند. با‌این‌حال، آنها مزیت دیگری دارند که در چندین پلتفرم کار می‌کنند، دسترسی وسیع‌تری دارند و به‌راحتی از هر کجا قابل دسترسی هستند.

 وب۱ به چه معناست

 وب۱، اصطلاحی است که برای اولین نسخه اینترنت استفاده می‌شود، خاستگاه آن با آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی (دارپا) ظهور کرد و برای اولین بار به یک شبکه جهانی تبدیل شد که آینده ارتباطات دیجیتال را نشان می‌دهد. این اولین تکرار از چیزی است که تبدیل به یک رسانه رو به رشد و در حال تکامل شد که در نهایت به یک پلتفرم با کاربردهای چندمنظوره عمیق گسترش یافت. اینترنت اولیه عمدتا از صفحات وب تشکیل شده بود که با پیوندهایی به یکدیگر پیوسته بودند، بدون تصاویر اضافی، کنترل‌ها و فرم‌هایی که امروزه هنگام ورود به سیستم می‌بینیم. به‌همین‌خاطر از این نسخه وب، به‌عنوان «وب فقط خواندنی» یاد می‌شود زیرا فاقد اشکال، تصاویر، کنترل‌ها و تعاملی است که ما در اینترنت امروزی از آن لذت می‌بریم. وظیفه اصلی وب۱، نمایش اطلاعات در اینترنت بوده و کاربر وب، در بیشتر موارد منفعل و بسیاری از ورودی‌های کاربر به‌صورت آفلاین انجام می‌شد. کاربران تنها می‌توانند اطلاعات صفحات وب را که از طریق مرورگرهای وب، HTML، HTTP و فناوری URL هدایت می‌شوند، بخوانند. تجربه بسیار غیرمتمرکز است و هیچ موتور جست‌وجویی وجود ندارد. در عوض، محتوای وب۱، ثابت بوده و به هم پیوند داده شده است. اینترنت فقط خواندنی، به طور درخورتوجهی منبع اطلاعات و راهنمای تحقیق است. چیزی که نیست، یک جامعه مجازی پرجنب‌‌وجوش برای ورودی کاربر یا یک فروشگاه برای عملکرد است. در واقع، جالب است که حتی سال‌ها بعد، زمانی که عملکرد کامل از طریق وب ارائه می‌شود، بسیاری از عملکردهای شرکتی و تجربیات کاربر به جای مرورگر اینترنت، از طریق برنامه‌های تلفن همراه در سیستم‌عامل‌های iOS و Android ارائه می‌شوند. مرورگر قادر است تقریبا هر نوع عملکردی را که یک برنامه می‌تواند، ارائه دهد. در واقع، در گوشی‌های هوشمند مدرن، دسترسی کاربر به پلتفرم رسانه‌های اجتماعی یا ابزارهای دیگر از طریق یک برنامه یا از طریق وب، ترجیح داده می‌شود. یکی از بهترین نمونه‌های بصری وب۱ (اینترنت فقط خواندنی اولیه) مجموعه‌ای از صفحات GeoCities و دیگر طرح‌های اولیه است که کاربران هنوز می‌توانند در گوشه‌های وب یا در آرشیوهایی مانند ماشین Wayback پیدا کنند. وب۱ به‌عنوان اولین مرحله از تکامل وب جهانی، اکنون متعلق به آرشیو تاریخ است. با‌این‌حال همان‌طور که گفته شد، هنوز صفحات زنده‌ای از دوران وب۱ وجود دارد که می‌توانیم آنها را به‌صورت آنلاین ببینیم تا درک بهتری از نحوه کار این فعالیت اولیه اینترنتی داشته باشیم. خلاصه اینکه یک فرهنگ لغت دنیای واقعی بردارید، همه‌چیز را دیجیتالی کنید و آن را در دسترس افراد آنلاین قرار دهید تا به آن نگاه کنند اما نتوانند به آن واکنش نشان دهند. این وب۱ است.

وب تعاملی

اصطلاح وب۲ از سوی دارسی دی نوچی در سال ۱۹۹۹ ابداع و بعدا از طرف تیم اوریلی و دیل دوگرتی در اولین کنفرانس وب۲ در سال ۲۰۰۴ رایج شد. وب۲ به‌عنوان نسل دوم شبکه جهانی وب شناخته می‌شود زیرا تعامل بین کاربران و سایت‌ها را تسهیل می‌کند. کاربران وب۲ با استفاده از موبایل، شبکه‌های اجتماعی و فناوری ابری می‌توانند مطالب را در وب‌سایت‌ها و برنامه‌ها بخوانند و بنویسند و آن را بین سایت‌ها توزیع کنند. در نتیجه، وب۲ شکل اولیه تعامل وب برای کاربران امروزی در نظر گرفته می‌شود. ازطرفی وب۲ را وب اجتماعی مشارکتی نیز می‌نامند. این به‌ اصلاح هیچ‌گونه مشخصات فنی اشاره نمی‌کند، بلکه به منظور اصلاح روش طراحی و استفاده از صفحات وب است. به عبارتی وب۲ نسخه بهتر و پیشرفته‌تری از نسخه قبلی خود است که از فناوری‌های مرورگر وب مانند چارچوب‌های جاوا اسکریپت استفاده می‌کند. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد تا با آپلود ویدئوها، تصاویر و انواع رسانه‌های دیگر، فعالانه با محتوای سایت درگیر شوند. همچنین کاربران می‌توانند هر بار که چیزی جدید ظاهر می‌شود، بدون بارگیری مجدد صفحه، نظر داده و با یکدیگر تعامل داشته باشند. وب۲، راه جدیدی برای تعامل با سرورها و کاربران را نشان می‌دهد. این امر از طریق محتوای تولید‌شده از طرف کاربر، رابط‌های برنامه‌نویسی برنامه API و دیگر پیشرفت‌ها به دست می‌آید. وب۲، تکامل اینترنت از یک کانال ارتباطی ثابت و یک‌طرفه، به یک پلتفرم پویا و تعاملی بود که اکنون به کاربران اجازه می‌دهد تا به روش‌های مختلف با محتوا درگیر شوند. با گسترش وب۲، وب‌سایت‌ها بصری‌تر و غنی‌تر شده‌اند و کاربران را قادر می‌کند تا محتوای خود را به اشتراک بگذارند، با دیگران همکاری کنند و در جوامع آنلاین شرکت کنند. این امر امکانات زیادی را برای کسب‌وکارها، افراد و سازمان‌ها فراهم می‌کند، زیرا می‌توانند به روش‌های مستقیم و نوآورانه‌تر با مخاطبان ارتباط برقرار کنند. دسترسی به اینترنت و ظهور شبکه‌های اجتماعی به رشد چشمگیری در وب۲ کمک کرده است. این انفجار به دلیل محبوبیت بی‌رویه دستگاه‌های تلفن همراه مانند دستگاه‌های مجهز به اندروید و آیفون‌ها ایجاد شده است. علاوه‌براین رشد وب۲ این امکان را برای برنامه‌هایی مانند تیک‌تاک، توییتر و یوتیوب فراهم کرد تا بتوانند بر فضای آنلاین تسلط یابند. وب۲ منعکس‌کننده عصر جدید اینترنت است که تأکید بیشتری بر شبکه‌های اجتماعی، رایانش ابری، سطوح مشارکت بالاتر و اشتراک‌گذاری اطلاعات بین کاربران اینترنت دارد. وب۲ به‌معنای ارتقای فنی نیست اما نشان‌دهنده تغییر در نحوه مصرف اینترنت است. سایت‌های رسانه‌های اجتماعی، برنامه‌های وب و پلتفرم‌های خودنشر - مانند فیس‌بوک و وردپرس - در طول این تغییر محبوبیت پیدا کردند.

شبکه جهانی وب که ۳۰ سال پیش از طرف تیم برنرز لی ایجاد شد، کل جهان را به هم متصل کرده است اما هر سال که می‌گذرد، تمرکز چندین سرویس آنلاین آشکار می‌شود. از موتورهای جست‌وجو گرفته تا شبکه‌های اجتماعی و کیف پول‌های دیجیتال، همه از طرف شرکت‌ها یا سازمان‌های عظیم اداره می‌شوند. وب۳ با ایجاد یک اینترنت کاملا غیرمتمرکز، قصد دارد این مشکل را حل کند. هر کاربر می‌تواند بدون اتکا به هیچ نهاد یا سروری، به اطلاعات، دارایی‌ها و برنامه‌ها دسترسی داشته باشد. به این معنی که در برابر سانسور یا دستکاری، بسیار ایمن‌تر و انعطاف‌پذیرتر خواهد بود و این امکان را برای افراد در سراسر جهان فراهم می‌کند تا کنترل کاملی بر داده‌ها و فعالیت‌های آنلاین خود داشته باشند.