تلاش برای جذب بازماندگان از تحصیل
ماجرای بازماندگان از تحصیل یکی از مسائل مهم حوزه آموزش و پرورش است و البته چند سالی هم می‌شود که زنگ خطر آن به صدا درآمده است. تیرماه سال گذشته بود که سرپرست اداره کل آموزش و پرورش سیستانوبلوچستان از شناسایی بیش از ۹۰ هزار بازمانده از تحصیل در این استان خبر داد.
شرق: ماجرای بازماندگان از تحصیل یکی از مسائل مهم حوزه آموزش و پرورش است و البته چند سالی هم می‌شود که زنگ خطر آن به صدا درآمده است. تیرماه سال گذشته بود که سرپرست اداره کل آموزش و پرورش سیستانوبلوچستان از شناسایی بیش از ۹۰ هزار بازمانده از تحصیل در این استان خبر داد. درعین‌حال که اخبار بازماندگان از تحصیل منتشر می‌شود، طرح ساماندهی بازماندگان از تحصیل هم از اقدامات آموزش و پرورش محسوب می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد همچنان آمار بازماندگان از تحصیل بیش از ساماندهی آنهاست.
سال پیش از شناسایی 90 هزار بازمانده از تحصیل در سیستانوبلوچستان خبر رسیده بود اما بعد از گذشت یک سال، به‌تازگی مدیر اجتماعی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی سیستانوبلوچستان گفته است که ۱۳۹ هزار بازمانده از تحصیل در این استان وجود دارد. حسن بروشکی به ایرنا گفته است: «از مجموع ۱۴۹ هزار بازمانده از تحصیل، در سال تحصیلی گذشته ۱۰ هزار نفر جذب و در کلاس‌های درس حضور یافتند. از ۱۳۹ هزار نفر باقی‌مانده ۱۱۳ هزار نفر شناسایی و ۲۶ هزار نفر به دلایل متعددی ازجمله فوت، مهاجرت، تحصیل در حوزه‌های علمیه و مواردی از این قبیل تاکنون شناسایی نشده و غیر قابل دسترسی هستند. در زمینه جذب بازماندگان از تحصیل در سال تحصیلی آینده نیز اقداماتی در دستور کار قرار دارد».
او همچنین توضیح داده است که برنامه تحولی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در زمینه شناسایی و تکمیل اطلاعات ۲۰۰ کودک ۶ تا ۱۱ سال بازمانده از تحصیل با همکاری مؤسسات تخصصی مددکاری مقرر است واکاوی شود؛ «در این زمینه پس از کسب مشورت، مقرر شد تا در سه هفته آینده، دو مؤسسه همکار این حوزه، با بازدید میدانی و انجام مشاوره در محل، به تکمیل اطلاعات لازم برای رسیدن به دلایل ترک تحصیل کودکان ۶ تا ۱۱ سال دهک‌های پایین درآمدی یک تا پنج اقدام کنند».
به گفته او ساخت و توسعه مدارس شبانه‌روزی مهم‌ترین اقدام انسداد بی‌سوادی و جذب بازماندگان از تحصیل است: ساخت جهادی فضای آموزشی در سیستانوبلوچستان به دست خیران و اداره کل نوسازی مدارس، ساخت هنرستان و همچنین تلاش برای افزایش سهمیه جذب نیروی انسانی از مهم‌ترین اقداماتی به شمار می‌رود که برای حل این معضل انجام شده و تداوم دارد.
بازگشت ۲۰درصدی دانش‌آموزان عشایری
در دیگر نقاط هم اقداماتی در راستای حل مشکلات دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل گرچه کافی نیستند، اما در دست انجام است. ششم خرداد مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سال گذشته حدود ۲۰ درصد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل جامعه عشایری به چرخه تحصیل وارد شدند، گفت: تلاش ما این است امسال این آمار افزایش یابد.
او به ایسنا گفته بود: دانش‌آموزان عشایری مانند دیگر دانش‌آموزان برای ثبت‌نام باید فرایند سنجش‌شان تکمیل شود. بعد از انجام سنجش، فرایند ثبت‌نام آغاز و طبق دستورالعملی که دانش‌آموزان مدارس عادی و غیرعشایری دارد، ثبت‌نام می‌شوند. تا پایان اردیبهشت سنجش حدود ۲۰ هزار نوآموز عشایری به اتمام رسید و پیش‌بینی می‌شود حدود ۳۰ هزار نوآموز سنجش و سپس کار ثبت‌نام آنها انجام شود.
مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش همچنین گفته است از حدود هفت‌هزار‌و ۳۲۰ مدرسه عشایری کشور حدود هزارو 300 مدرسه عشایری کوچ‌رو هستند. بر‌اساس اساسنامه مدارس عشایری، کار سنجش تعدادی از نوآموزان در استان مبدأ و تعدادی نیز در استان مقصد و مانند دیگر دانش‌آموزان انجام می‌شود.
تیرگیر با بیان اینکه کوچ‌ها مانند گذشته مدت طولانی انجام نمی‌شود و بیشتر ماشینی و دو‌روزه شده است، گفت: براساس‌این مشکل خاصی در بحث سنجش و ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس عشایری نداریم. چون هنوز کار سنجش به اتمام نرسیده، نمی‌توان آماری درباره افزایش یا کاهش دانش‌آموزان عشایری در سال تحصیلی جدید ارائه داد. پیش‌بینی می‌شود شاهد کاهش تعداد دانش‌آموزان در جامعه عشایری و در مقطع اول ابتدایی نباشیم.
مدیر کل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه میزان بازماندگی از تحصیل در جامعه عشایری به نسبت میانگین کشوری شاید مقداری بیشتر باشد، ادامه داد: پراکنده‌بودن، نبود حمایت کافی و وافی خود و خانواده از دانش‌آموز، نبودن بعضی زیرساخت‌های مناسب برای ادامه تحصیل دانش‌آموزان ازجمله دلایلی است که می‌تواند تأثیر مستقیمی در راستای بازماندن دانش‌آموز از تحصیل داشته باشد. در جامعه عشایری مانند دیگر جوامع شهری و روستایی بحث بازمانده از تحصیل یکی از مباحث مهم نظام تعلیم و تربیت عشایر تعریف شده است. سال گذشته حدود ۲۰ درصد از دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل این جامعه به تحصیل روی آوردند و تلاش ما این است که امسال این آمار افزایش یابد. او همچنین گفته است: طبق روال هر سال دانش‌آموز ثبت‌نام کتاب درسی را انجام می‌دهد و سازمان پژوهش کتاب تولید و در اختیار دانش‌آموز قرار می‌دهد. سال گذشته جذب نیروی انسانی برای مدارس عشایری باعث شد با چالش جدی و بحرانی در حوزه نیروی انسانی روبه‌رو نباشیم، امسال هم مانند سال گذشته در آزمون ماده ۲۸ سهمیه خوبی برای مدارس عشایری در دانشگاه فرهنگیان لحاظ شد، زیرا با توجه به رویکردی که مقام عالی وزارت درباره دانش‌آموزان مناطق کم‌برخوردار خاص مناطق عشایری و مرزی داشتند، جذب در اولویت و تعیین نیروی انسانی از سوی مدیران کل آموزش عشایر استان‌ها و خود مدیر کل استان قرار گرفت. مدیر کل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر با بیان اینکه بحث نیروی انسانی توانمند یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که می‌تواند باعث ارتقای شاخص‌های آموزشی و تربیتی شود، عنوان کرد: مناطق عشایری از ابزارهای کمک‌آموزشی برخوردار نیستند، در نتیجه اولیای باسواد، کتاب کمک‌آموزشی، کلاس‌های تقویتی، پارک، سینما، آزمایشگاه و... وجود ندارد و وقتی تعداد دانش‌آموز زیر ۱۰ نفر است، طبیعتا با این پراکندگی، تأمین این موارد بسیار سخت است. او ادامه داد: یکی از مهم‌ترین ابزارها و مؤلفه‌هایی که در راستای عدالت آموزشی در اختیار دانش‌آموزان عشایری قرار گرفته، نیروی انسانی است. اگر بتوانیم برای مدارس عشایری کار‌ویژه متقن و با برنامه تعریف کنیم، قطعا توانسته‌ایم در راستای ارتقای شاخص‌های آموزشی و تربیتی مدارس عشایری و دانش‌آموزان عشایری گام بلند و مؤثری برداریم. تمام تلاش‌ها این است که در راستای تأمین نیروی انسانی مدارس عشایری گام‌های مؤثری برداشته شود.
