هوای مازندران هم ناسالم شد!
در هفته‌ای که گذشت، خبری درباره کیفیت هوای مازندران بسیاری از ایرانی‌ها را نگران کرد. پیش از این عادت داشتیم درباره مناطق غربی و جنوب غربی ایران اخباری درباره ریزگردها بشنویم و آن را به بیابان‌های عراق نسبت دهیم، اما در بهار ۱۴۰۳ ریزگردها به مازندران هم رسیدند؛ به این ترتیب یکی از خوش‌آب‌و‌هواترین نقاط ایران نیز با چالش‌های زیست‌محیطی آشنا شد.
شرق: در هفته‌ای که گذشت، خبری درباره کیفیت هوای مازندران بسیاری از ایرانی‌ها را نگران کرد. پیش از این عادت داشتیم درباره مناطق غربی و جنوب غربی ایران اخباری درباره ریزگردها بشنویم و آن را به بیابان‌های عراق نسبت دهیم، اما در بهار ۱۴۰۳ ریزگردها به مازندران هم رسیدند؛ به این ترتیب یکی از خوش‌آب‌و‌هواترین نقاط ایران نیز با چالش‌های زیست‌محیطی آشنا شد.
خبرگزاری مهر در گزارشی درباره وضعیت آب‌و‌هوای مازندران و بحرانی‌بودن یا بحرانی‌نبودن آن می‌نویسد: «ثبت چند روز غبارآلود طی سال جاری در استان مازندران این فرضیه را مطرح می‌کند که آسمان استان نیز دیگر آبی نیست و پای غبارها و ریزگردها به استان رسیده است. امسال ریزگردها خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شد به مازندران رسید؛ ورودش از مناطق غربی مازندران بود و در ادامه به گسترش به مرکز و شرق، آسمان استان را غبارآلود کرده است. از سال گذشته که سه ایستگاه پایش هوا در استان مازندران مستقر و راه‌اندازی شده، موضوع گردوغبار، سالم‌بودن یا ناسالم‌بودن هوا بیشتر مورد توجه قرار گرفته است». در‌حالی‌که این استان از سال‌های قبل نیز درگیر آلودگی و غبارآلودگی هوا بوده است. تمرکز متولیان و برنامه‌ریزان برای آلودگی‌های آب و خاک و مسائل زیست‌محیطی در روز زمین سبب شد تا پدیده‌های زیست‌محیطی در آسمان و هوا طی سال‌ها و دولت‌های قبل چندان مورد توجه در مازندران نباشد، اما از دو سال گذشته، آسمان آبی نیز در مازندران یک دغدغه شده است.
مسائل مرتبط به حوزه محیط زیست در استان مازندران گسترده و بی‌شمار است؛ از تخریب طبیعت و زیست‌بوم گرفته تا پسماند و آلاینده‌هایی که با ورود به منابع، آب و خاک استان مازندران را درگیر کرده است. مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران از ورود ریزگردها یا گردوغبار از صحرای قره قوم ترکمنستان طی ماه جاری به استان خبر داد و اضافه کرد: در گذشته در استان داده مناسب برای پایش ریزگردها و ایستگاه مورد نیاز را نداشتیم، ولی در یک سال گذشته سه ایستگاه پایش کیفی هوا در استان راه‌اندازی شده است.
عطاء‌الله کاویان اظهار کرد: در ماه جاری طی یک روز دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در ایستگاه‌های محیط زیست شهرهای نکا، آمل و چالوس داده‌های مربوط به ذرات معلق هوا را بیش از حد استاندارد نشان داده است. وی افزود: این شاخص‌ها مربوط به ذرات معلق ریزگردها یا همان پدیده گردوغبار است و از شاخص استاندارد در هر سه ایستگاه یاد‌شده بالاتر بوده که این نشان‌دهنده آن است که هوای مازندران میزبان پدیده گردوغبار یا ریزگردها شده است.
کاویان با اشاره به اینکه در‌این‌باره با دانشگاه علوم پزشکی و هواشناسی مکاتبه شده است، گفت: همکاران هواشناسی به صورت شفاهی گزارش دادند که بررسی داده‌ها نشان می‌دهد ریزگردها از سمت صحرای قره‌قوم در کشور ترکمنستان بلند شده و در جهت غرب حرکت کرده و از روی دریای خزر عبور کرده و به مازندران رسیده است. مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با عنوان اینکه در اطراف ایران شش کانون ریزگردهوجود دارد، افزود: یکی از مهم‌ترین کانون‌ها صحرای قره‌قوم ترکمنستان است و باید با تقویت دیپلماسی بین‌المللی، مسائل حوزه محیط زیست و بین‌المللی پررنگ پیگیری شود.
وی گفت: سال قبل دو مورد تحت هجوم ریزگرد صحرای قره‌قوم قرار گرفتیم. اگرچه در سال‌های گذشته ورود ریزگردها و گردوغبار به استان مازندران همواره تکذیب و رد می‌شد، اما پایه و اساس این تکذیب، نبود ایستگاه‌های پایش و سنجش بود که داده‌های شاخص کیفیت هوا را در استان ثبت نمی‌کرد. اما اکنون با استقرار ایستگاه‌های پایش هوا مشخص است که مازندران از سال‌های قبل درگیر آلودگی هوا شده است و تداوم این وضعیت، آسمان آبی را از استان خواهد گرفت. خبرگزاری مهر در گفت‌وگو با یک شهروند آملی دلیل جالبی درباره ایجاد ریزگرد در این منطقه بیان می‌کند.
به نوشته این رسانه، «فعالیت معادن در منطقه هراز سبب شده تا علاوه بر تخریب طبیعت، شاهد وقوع پدیده گردوغبار باشیم و سلامت مردم به مخاطره افتاده است». تا پیش از ماجرای ریزگردها، موضوع دفع پسماند در مازندران مهم‌ترین چالش مردم این منطقه بود. مسئله زباله و پسماند در استان مازندران دغدغه‌ای دیرینه بوده که سال‌ها این استان را درگیر خود کرده و پدیده ریزگرد در سال‌های اخیر به چالش‌های قدیمی در استان اضافه شده است.
