چند نکته درباره انتخابات ایران

رسانه‌های جهان درباره انتخابات ایران، مطالب متعددی را منتشر کرده‌اند، اما نکته مشترک این تحلیل‌ها، ناآگاهی و عدم امکان پیش‌بینی درباره انتخاب مردم است.

در رسانه‌های جهان درباره مشارکت 40 درصدی مردم ایران و همچنین تغییر مسیر روابط ایران با جهان و از جمله روسیه، مسئله حجاب اجباری، تغییر قیمت بنزین و همچنین نابسامانی اقتصادی، بی‌کاری گسترده و تورم بالا تحلیل شده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس با مراجعه به 30 شعبه رأی‌گیری در تهران، چنین تحلیل کرده که میزان مشارکت با مشارکت در هفته گذشته مشابه بوده است؛ البته این خبر آسوشیتدپرس برای قبل‌از‌ظهر است. مشاهدات خبرنگار «شرق» از صف‌های طولانی‌تری نسبت به هفته پیش خبر می‌دهد. در آخرین نظرسنجی که ساعت 23 روز قبل از رأی‌گیری جمعه از طرف «عباس عبدی» منتشر شده بود، نشان از افزایش هفت‌درصدی میزان مشارکت نسبت به هفته قبل داشت؛ البته همچنان میزان مشارکت زیر 50 درصد بود. در گزارش این خبرگزاری، به تصاویر صداوسیما از صف‌های طولانی برای رأی‌دادن نیز اشاره شده است. تهران نزدیک به هفت هزار محل رأی‌گیری دارد. آسوشیتدپرس با یکی از رأی‌دهندگان صحبت کرده است. مادر یک کودک خردسال، گفت که به مسعود پزشکیان اصلاح‌طلب  رأی داده است.

 از نظر او، «پزشکیان» «باتجربه‌تر» از رقیب تندرو خود، سعید جلیلی، مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای است. البته این خانم 34ساله هفته پیش به محمدباقر قالیباف رأی داده بود. یعقوب محمدی، 27ساله در یک صندوق رأی‌گیری دیگر، گفت که مانند دور اول به «سعید جلیلی» رأی داده است. محمدی گفت: «او پاک و بدون وابستگی به افراد قدرتمند است. او نماینده کسانی است که به قدرت دسترسی نداشته‌اند».

در این گزارش آسوشیتدپرس به رفتار «محمود احمدی‌نژاد» که همراه با تحریم انتخابات و عدم حمایت از نامزدی در آن بوده نیز اشاره شده است. احمدی‌نژاد هم‌زمان با انتخابات به ترکیه سفر کرده است. این در‌حالی‌است که میرحسین موسوی و حجت‌الاسلام کروبی، دو نامزد انتخابات 1388-2009 که پس از انتخاب مجدد مورد مناقشه محمود احمدی‌نژاد، جنبش اعتراضی را رهبری کردند، همچنان در حصر خانگی هستند.

رئیس‌جمهوردر ایران قدرت دارد؟

یکی از سؤالاتی که این بار بیش از دوره‌های پیش در ایام انتخابات مطرح شده بود، میزان قدرت ریاست‌جمهوری در ایران است. در گزارش آسوشیتدپرس به این موضوع پرداخته است. در این مطلب آمده است: «رؤسای جمهور ایران برای دوره چهارساله خدمت می‌کنند و در‌نهایت دو دوره امکان انتخاب‌شدن دارند. با این‌حال، یک رئیس‌جمهور می‌تواند سیاست‌های دولت را هم در مسائل داخلی و هم در امور خارجی تغییر دهد».

زنان رد صلاحیت می‌شوند

در این گزارش به رد صلاحیت زنان و افرادی که معمولا موضع انتقادی دارند برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، نیز اشاره شده است.

رابطه با جهان

یکی دیگر از مقالاتی که درباره انتخابات دیروز کشورمان در رسانه‌های جهان منتشر شده، نحوه ارتباط با کشورهای جهان است. «چت هاوم هاوس» مقاله‌ای تحلیلی در این زمینه نوشته و درباره ارتباط با روسیه اظهارنظر کرده است. در این مقاله آمده است: «پیش از سقوط هلیکوپتر، دو کشور ایران و روسیه موفق به نهادینه‌کردن روابط در قالب یک توافق‌نامه جدید مشارکت بلندمدت شده بودند. این سؤال مطرح است که آیا رئیس‌جمهور بعدی به همان اندازه علاقه‌مند به توسعه روابط ایران با روسیه خواهد بود، یا خیر؟ در‌حال‌حاضر، بردار فعلی روابط ایران و روسیه بدون تغییر به نظر می‌رسد. هم محمد مخبر و هم علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه درباره ماهیت بلندمدت و استراتژیک روابط دو کشور صحبت می‌کنند. با این‌حال، نامزدها نشان می‌دهند که اولویت‌های آنها رفع تحریم‌ها و بهبود اقتصاد است، نه رابطه خاص  با مسکو».

طبق این گزارش آمده است ایران نه‌تنها به روسیه آموخت که چگونه تحریم‌ها را دور بزند، بلکه به‌عنوان ابزاری برای انجام این کار نیز فعالیت کرده است. در‌حال‌حاضر، رابطه روسیه و ایران بسیار گسترده است. هر دو کشور در‌حال هماهنگی مواضع و تبادل اطلاعات د‌رمورد تعدادی از موضوعات بین‌المللی از جمله برنامه هسته‌ای ایران، جنگ در سوریه، وضعیت منطقه دریای خزر، روندهای سیاسی و امنیتی افغانستان، امنیت خلیج فارس و... هستند. به‌طور سنتی، ایران به‌عنوان یک بازیگر مهم در بازارهای نفت و گاز مورد توجه روسیه بود. در این مقاله پیش‌بینی شده است که براساس تجربه رئیس‌جمهورهای قبلی، آنان به سرعت از چشم‌انداز بهبود رابطه با غرب ناامید می‌شوند و به ناچار روی رابطه با روسیه تمرکز می‌کنند. درنتیجه اگرچه فرصتی برای بازنگری فوری و عمیق روابط روسیه و ایران وجود ندارد، اما اگر لغو تحریم‌ها با غرب آغاز شود امکان دارد رابطه کشور ما و روسیه دچار 

فرسایش شود.

آیا مشارکت در دور دوم انتخابات بیشتر خواهد بود؟

یکی از سؤالاتی که در رسانه‌های جهان مطرح‌شده، افزایش میزان مشارکت در دور دوم نسبت به دور اول است. در دور اول انتخابات فقط 40 درصد از واجدان شرایط شرکت کرده بودند. طبق گزارش دویچه‌وله جهانی، یک کارشناس مسائل خاورمیانه در مؤسسه آلمانی امور بین‌الملل و امنیت (SWP) مستقر در برلین، تحلیل کرده است: «بعید است که مشارکت رأی‌دهندگان در دور دوم انتخابات بسیار بیشتر باشد. مسعود پزشکیان نتوانسته رأی‌دهندگان اصلاح‌طلب را بسیج کند و تندروها نیز نتوانسته‌اند بسیاری از رأی‌دهندگان را به پای صندوق‌ها بیاورند». از حدود 61 میلیون ایرانی واجد شرایط، کمی بیش از 13 میلیون نفر در دور اول رأی خود را برای سه نامزد اصولگرا به صندوق انداخته‌اند: «سعید جلیلی» محافظه‌کار فوق‌العاده، «محمدباقر قالیباف» رئیس فعلی مجلس و «مصطفی پورمحمدی». این رسانه، سؤال خود را چنین مطرح کرده است که آیا اردوگاه اصولگرا می‌تواند این رأی‌دهندگان را برای انتخاب جلیلی در دور دوم ترغیب کنند؟ این کارشناس معتقد است که حتی اعلام حمایت قالیباف نیز «کارساز» نخواهد بود. وی با بیان اینکه «موضع فوق محافظه‌کارانه جلیلی می‌تواند حتی برخی از حامیان سنتی را به دادن رأی به پزشکیان ترغیب کند».

در واقع هیچ‌کدام از رسانه‌های جهان برای پیش‌بینی شرایط رأی‌دادن در ایران تحلیل قاطعی نداشته‌اند.