اولین توصیه به رئیس‌جمهور منتخب
بدون وجود احزاب قوی مشکلات کشور حل نخواهد شد
مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران شد. انتظارها از او بالاست و تردیدی نیست که سامان‌دادن به وضعیت موجود کار آسانی نیست اما آنچه امروز می‌تواند در چارچوب همین نظام او را در رسیدن به اهدافش که همان حل مشکلات جامعه است موفق کند، بیش از هر چیزی اصلاح ساختار سیاسی و اداری حاکم بر کشور است.
مهدی توکلی: مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران شد. انتظارها از او بالاست و تردیدی نیست که سامان‌دادن به وضعیت موجود کار آسانی نیست اما آنچه امروز می‌تواند در چارچوب همین نظام او را در رسیدن به اهدافش که همان حل مشکلات جامعه است موفق کند، بیش از هر چیزی اصلاح ساختار سیاسی و اداری حاکم بر کشور است.
بر همین اساس متأسفانه شاهد بودیم که در 45 سال بعد از پیروزی انقلاب و استقرار نظام جمهوری اسلامی، قانون احزاب در ایران به خوبی اجرا نشده و توسعه حزبی و توسعه سیاسی که منتج به قدرتمندشدن نظام اداری و تحقق شایسته‌سالاری و برنامه‌محوری و پاسخ‌گویی می‌شود، در ایران به خوبی شکل نگرفته است.
در همین خصوص اصل 26 قانون اساسی در رابطه با فعالیت احزاب و گروه‌ها به صراحت موضوع را شرح داده که در این اصل چنین آمده است:
«احزاب، جمعیت‌ها، انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیت‌های دینی شناخته‌شده آزادند، مشروط به اینکه اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. هیچ‌کس را نمی‌توان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت».
با وجود چنین حمایتی آن هم در سطح قانون اساسی متأسفانه نگاه به حزب در مملکت آن‌چنان بار منفی دارد که اگر یک جوان در استخدام خود در پاسخ به این سؤال که آیا جزء حزب یا گروهی هستید، پاسخ مثبت دهد، ممکن است بدون هیچ تحقیق و بررسی‌ای مردود شود و گویا ساختار سیاسی ما به دنبال کسانی است که موضع شفاف نداشته باشند و همین مسئله تغییر رنگ‌ها و تغییر موضع‌ها را با هدف نزدیک‌شدن به قدرت و سوء‌استفاده از آن به دنبال داشته است.
امروز اگر دکتر پزشکیان وعده حل مشکلات را داده است، قطعا بدون برنامه منسجم و مدون امکان‌پذیر نیست و راه رسیدن به برنامه منسجم و مدون از تقویت ساختار اداری، سیاسی و تشکیلاتی قوی می‌گذرد، چراکه امروز مهم‌ترین مسئله عدم تعهد افراد به حوزه تفکر خود و به وعده‌هاست و این جای خالی احزاب را بیشتر نمایان می‌کند.
در همین راستا و به عقیده نگارنده در یک ساختار سیاسی قوی که منحصر از رویش دو یا چند حزب قوی است، دیگر 80 نفر به وزارت کشور برای کاندیداتوری ریاست‌جمهوری مراجعه نمی‌کنند و این زحمت از دوش نهادهای نظارتی برداشته می‌شود و رقابت‌های درون‌حزبی باعث پالایش لیست‌ها و اسامی می‌شود که این به نفع حکومت نیز خواهد بود اما از طرف دیگر استقرار احزاب بزرگ و قوی امکان رد صلاحیت کامل یک تفکر را از بین می‌برد و دیگر شاهد برگزاری انتخابات‌ها به صورت یک‌طرفه و با عدم حضور همه احزاب و گروه‌ها نخواهیم بود. نکته مهم‌تر درخصوص توسعه سیاسی و روی کار آمدن نظام حزبی در کشور این است که احزاب برای رقابت نیازمند برنامه هستند و در صورت پیروزی نسبت به برنامه‌های ارائه‌شده خود متعهد و مسئول هستند و این باعث می‌شود وعده‌های فله‌ای مثل 20 گرم طلا و حقوق و یارانه تبدیل به دستاویزی برای عوام‌فریبی نشوند.
دیگر حسن انتشار نظام حزبی به کمک به رعایت اصل تفکیک قوا برمی‌گردد. در این وادی قطعا در روزها و ماه‌های آینده دکتر پزشکیان با این مشکل مواجه خواهد شد که مثلا برای انتصاب سفارشی یک دهیار در یک نقطه دورافتاده نماینده آن منطقه یک وزیر کارآمد را به استیضاح می‌کشاند چراکه به دلیل نبود احزاب قوی و بزرگ انتصابات به صورت شخصی دست به دست می‌شود و وسیله‌ای برای معامله!
بزرگ‌ترین حسن اقدام به ایجاد نظام حزبی، برنامه‌محورشدن احزاب خواهد بود و احزاب برای برنامه‌محوری نیازمند نیروی متخصص خواهند بود و این‌چنین به طور سیستمی کار جمعی و تخصص‌محوری و شایسته‌سالاری محقق می‌شود که ثمره آن آزمون و خطای کمتر و حرکت پرشتاب‌تر کشور به سمت توسعه است.
بنابراین همان‌طورکه گفته شد، یکی از نقاط عطف و اساسی رهایی از مشکلات موجود تقویت ساختار اداری، سیاسی و تشکیلاتی کشور است که برکات آن در برنامه‌محوری و هدفمندشدن فضا، رعایت قانون، تعهد نسبت به وعده‌ها، اصل تفکیک قوا و جلوگیری از ورود افراد ناتوان و فاقد تخصص به عرصه‌های مدیریتی و سیاسی کشور است که مشکلات را کاهش داده و از انباشته‌شدن آن جلوگیری می‌کند.
