|

احمد میدری و ماراتن مبارزه با فقر و نابرابری

یکی از پیش‌بینی‌پذیرترین کاندیداها برای وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی دولت چهاردهم، احمد میدری بود. او در مناظرات انتخاباتی به‌عنوان مشاور اقتصادی مسعود پزشکیان در برنامه‌های تلویزیونی ظاهر می‌شد

احمد میدری و ماراتن مبارزه با فقر  و نابرابری

پیمان حقیقت‌طلب: یکی از پیش‌بینی‌پذیرترین کاندیداها برای وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی دولت چهاردهم، احمد میدری بود. او در مناظرات انتخاباتی به‌عنوان مشاور اقتصادی مسعود پزشکیان در برنامه‌های تلویزیونی ظاهر می‌شد. به نظر نگارنده احمد میدری چند ویژگی بارز دارد که باعث شده است ‌او ممکن‌ترین فرد برای پست وزارت کار در وضعیت فعلی باشد: پروژه اصلی زندگی احمد میدری،‌ شخصیت علمی و آکادمیک،‌ درک عمیق از بخش‌های مختلف دولت، تجربه اجرائی طولانی‌مدت، حضور در ارکان مختلف تصمیم‌گیری کلان و عمل‌گرایی بی‌چون‌و‌چرا.

کسانی که پیگیر افکار و نوشته‌های احمد میدری هستند، می‌دانند پروژه اصلی زندگی احمد میدری، «مبارزه با فقر و افزایش برابری در جامعه» است. پروژه‌ای که باعث می‌شود ‌او بیشترین تطابق با وزارت کار،‌ رفاه و تعاون اجتماعی را داشته باشد. در توصیف احمد میدری معمولا به سواد آکادمیک او اشاره می‌شود؛ دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران و تدریس درس اقتصاد در دانشگاه‌های علامه طباطبایی و شهید چمران اهواز تنها بخشی از شخصیت آکادمیک او را تشکیل می‌دهند. در حقیقت بخش اصلی چهره علمی او در کتاب‌ها و مقدماتی است که بر کتاب‌های مربوط به حوزه حکمرانی نگاشته است. میدری به‌خوبی ساختارهای ایجاد فقر و نابرابری را می‌شناسد. او می‌داند که ‌‌شاه‌کلید مبارزه با فقر و نابرابری (دردناک‌ترین مسائل اجتماعی امروز ایران)‌ نه در توزیع پول و کمک‌های یارانه‌ای، بلکه در ظرفیت‌های حکمرانی و توانمندی دولت و نیز توانمندی‌های جامعه مدنی نهفته است و برای بهبود این امور سرشار از ایده‌های نوآورانه است.

احمد میدری سابقه نمایندگی مجلس و قانون‌گذاری را دارد. او می‌داند که رویه‌های قانون‌گذاری در ایران چگونه است. سواد آکادمیک او هم کمک کرده تا نگاهی واقع‌گرایانه به امر قانون‌گذاری در ایران داشته باشد. از سوی دیگر، یکی از باثبات‌ترین معاون وزیرها در دولت روحانی،‌ احمد میدری بود. او ‌هشت سال در سمت معاونت رفاه باقی ماند و حتی با عوض‌شدن وزیر نیز تغییر نکرد. مطمئنا هشت سال سابقه معاونت رفاه در وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی چیزی نیست که بشود از آن به‌راحتی گذشت. پیش از دوره معاونت رفاه احمد میدری، توزیع یارانه‌ها در کشور تنها از شکل سوبسید به شکل پرداخت نقدی تبدیل شده بود و عملا همگان به نحو یکسانی از یارانه‌ها برخوردار بودند. یکی از اقدامات مهم میدری در معاونت رفاه، رایزنی برای ایجاد پایگاه ملی داده‌های خانواده‌های ایرانی بود؛ امری میان‌دستگاهی که فقط با مذاکرات طولانی‌مدت قابل دستیابی بود.

 او به‌خوبی آگاه بود تا وقتی داده‌های مربوط به یک موضوع تجمیع نشود، هر‌گونه تصمیم‌گیری درباره آن امر اشتباه خواهد بود. پس از تمرکز اطلاعات مربوط به خانواده‌های ایرانی بود که نظام هدفمندسازی یارانه‌ها آغاز شد؛ افراد فقیر یارانه‌های بیشتری را دریافت کردند و از افراد ثروتمندتر درخواست شد ‌از دریافت یارانه انصراف بدهند. در آن زمان ظرفیت دولت پایین بود و نشد‌ افراد ثروتمند را از دریافت یارانه‌ها محروم کند، اما میدری توانست در بخش دیگر (افزایش دریافت‌ها برای اقشار فقیر‌تر) تمرکز کند. حکمرانی داده‌محور را شاید یکی از ویژگی‌های احمد میدری باید شمرد که در نهایت باعث می‌شود ‌اتلاف منابع کمتر باشد و جامعه هدف مطلوبیت بیشتری را کسب کند. تولید داده و سپس تصمیم‌گیری، رویه‌ای بود که او در معاونت رفاه در طول هشت سال بارها و بارها تکرار کرد. در حقیقت همین فهم عمیق بود که باعث شد‌ او رئیس کمیته آماری وزارت کار،‌ رفاه و تأمین اجتماعی نیز باشد.

میدری به‌خوبی می‌داند‌ بخش زیادی از حل مسائل سیاستی، به‌خصوص سیاست‌های اجتماعی در ایران، ناشی از بین‌دستگاهی‌بودن اقدامات است. برای حل مسئله بازماندگی از تحصیل، این فقط وزارت آموزش و پرورش نیست که دخیل است؛ سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دیگری هم دخیل‌اند. یکی از ویژگی‌های میدری همین است که برای ایجاد رابطه حسنه بین بخش‌های مختلف دولت در اجرای یک سیاست از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کند. او هیچ اصراری ندارد که هماهنگی‌ بین دستگاه‌های مختلف و موفقیت‌آمیز‌شدن یک اقدام را به نام خود تمام کند. 

بخش زیادی از مشکلات رفاهی مربوط به سازمان برنامه و بودجه و نظام بودجه‌ریزی در ایران است؛ امری که فقط یک فرد آگاه و مسئولیت‌پذیر در دولت می‌تواند آن را بفهمد و به دنبال حل آن باشد. میدری در زمان تصدی خودش در معاونت رفاه، بخشی از زمان خود را برای پیگیری ریشه‌ای مسائل مربوط به رفاه و مبارزه با فقر در سازمان برنامه و بودجه سپری کرد. یکی از آخرین سخنرانی‌های او (دولت چهاردهم، چالش‌ها و افق پیش‌رو) در‌این‌باره نشانگر درک عمیق او از ساختارهای تصمیم‌گیری در نظام است و اینکه می‌داند باید برای حل کدام مسئله، کدام بخش‌ها را درگیر و با کدام بخش‌ها

 تعامل کرد.

عمل‌گرایی احمد میدری نیز یکی از بزرگ‌ترین شاخص‌های شخصیتی او است. او به دنبال حل مسئله است و می‌خواهد فقر و نابرابری را کاهش دهد. می‌فهمد که فقر انواع مختلفی دارد (فقر حقوقی،‌ فقر آموزشی،‌ فقر بهداشتی و...) و برای هر‌کدام از این انواع، مطالعات عمیق و نیز تجربیاتی گرانبها دارد. او برای حل مسئله به‌هیچ‌‌وجه ایدئولوژیک و جناحی برخورد نمی‌کند.‌ این‌گونه نیست که بخواهد فقط از افرادی خاص برای حل مسائل بهره بگیرد. وقتی به کارنامه او و همکاری‌هایی که به‌خصوص در سه سال اخیر انجام داده است، می‌نگریم، متوجه می‌شویم میدری به دنبال حل مسائل است و لاغیر.

وزارت کار، رفاه و تعاون اجتماعی یکی از پرچالش‌ترین وزارتخانه‌های دولت است. وزارتخانه‌ای که با بحران نظام بازنشستگی مواجهه جدی دارد. این وزارتخانه نیازمند مردی است که بیشترین شناخت از نظام‌های سیاست‌گذاری در ایران را داشته باشد و برای حل مسائل به‌هیچ‌وجه جناحی نگاه نکند؛ ویژگی‌هایی که در احمد میدری به وضوح نهفته است. 

باشد که نمایندگان مجلس با رأی اعتماد خود باعث شوند تا احمد میدری بدون فوت وقت برای حل مسائلی پیچیده ماراتن خود را  آغاز کند.