چرا کار در معدن سختترین کار جهان است؟
کار در معدن یکی از سختترین و پرخطرترین مشاغل در جهان به شمار میرود و این سختی به دلیل شرایط بسیار دشوار و خطرناک محیط کار در معادن، حجم بالای آسیبهای جسمانی، مشکلات بهداشتی و روانی و نبود حمایتهای کافی برای کارگران معدنی است. در این گزارش، به بررسی مشکلات این شغل از جنبههای آماری و تحلیلی پرداخته و در نهایت، شرایط کارگران معادن ایران را تحلیل خواهیم کرد.
معین میثاق: کار در معدن یکی از سختترین و پرخطرترین مشاغل در جهان به شمار میرود و این سختی به دلیل شرایط بسیار دشوار و خطرناک محیط کار در معادن، حجم بالای آسیبهای جسمانی، مشکلات بهداشتی و روانی و نبود حمایتهای کافی برای کارگران معدنی است. در این گزارش، به بررسی مشکلات این شغل از جنبههای آماری و تحلیلی پرداخته و در نهایت، شرایط کارگران معادن ایران را تحلیل خواهیم کرد.
خطرات فیزیکی و محیطی در کار معدن: کار در معادن به دلیل شرایط سخت محیطی و خطرات مختلف، ازجمله مشاغلی است که درصد بالایی از آسیبهای جسمانی و حوادث شغلی را به خود اختصاص میدهد. بر اساس آمارهای جهانی، معدنکاران در معرض خطرات متعددی قرار دارند که میتوان آنها را در چند دسته اصلی طبقهبندی کرد:
آسیبهای جسمی ناشی از سقوط و ریزش: سقوط و ریزش سنگ و زمین از مهمترین عوامل مرگومیر و آسیبهای شدید در معادن است. بهطور متوسط از هر 10 هزار معدنچی در جهان، حدود ۵۰ نفر سالانه بر اثر حوادث ریزش سنگ جان خود را از دست میدهند.
گازهای سمی و خطرات تنفسی: گازهای سمی مانند متان، دیاکسیدکربن و سایر گازهای مضر در معادن میتواند به مشکلات جدی تنفسی و حتی مرگ ناگهانی منجر شود. مطالعات نشان میدهد بیش از ۶۰ درصد معدنکاران با مشکلات تنفسی روبهرو هستند.
صدای بلند و آسیب شنوایی: سروصداهای بلند در محیطهای زیرزمینی، یکی از علل اصلی مشکلات شنوایی کارگران معادن است. طبق آمارها، بیش از ۳۰ درصد از معدنچیان در حدود ۴۰سالگی به ناشنوایی نسبی دچار میشوند.
دما و رطوبت بالا: در بسیاری از معادن، بهویژه در عمقهای زیاد، دمای بالا و رطوبت شدید حاکم است. این شرایط میتواند باعث گرمازدگی و مشکلات دیگری برای سلامت کارگران شود و افزایش استرس شغلی را نیز به دنبال دارد.
شرایط سخت و طاقتفرسا: شرایط کاری در معادن بهشدت طاقتفرساست. معدنکاران باید ساعتهای طولانی در فضاهای بسته و تاریک کار کنند. یک کارگر معدن بهطور متوسط روزانه هشت تا ۱۰ ساعت در محیطی کاملا متفاوت از سایر محیطهای کاری به فعالیت مشغول است. طبق گزارش سازمان بینالمللی کار (ILO)، کار در معدن به دلیل ساعتهای کاری طولانی و فشارهای جسمانی شدید، با خستگی مفرط و مشکلات جسمی زیادی همراه است. در بسیاری از کشورها، میانگین ساعت کاری معدنچیان بین ۴۰ تا ۶۰ ساعت در هفته است که بالاتر از میانگین مشاغل دیگر است.
بیماریهای ناشی از کار در معدن: کار در معدن باعث بروز بسیاری از بیماریهای شغلی میشود، ازجمله سیلیکوزیس (بیماری ریوی)؛ این بیماری یکی از شایعترین مشکلات تنفسی در میان معدنچیان است و به دلیل استنشاق گردوغبار سیلیکا در معادن رخ میدهد. بهطورکلی، بیش از ۲۵ درصد از کارگران معدنی دچار مشکلات ریوی هستند و میزان بروز سیلیکوزیس در کارگران معادن زغالسنگ به بیش از ۴۰ درصد نیز میرسد.
مشکلات عضلانی و اسکلتی: کارگران معدنی به دلیل نیاز به انجام فعالیتهای جسمانی سنگین، معمولا با مشکلات عضلانی و اسکلتی مواجه میشوند. بر اساس آمار، بیش از ۷۰ درصد معدنچیان به بیماریهایی مانند دردهای کمر، آرتروز و مشکلات زانو دچار میشوند.
اختلالات روانی و استرس: شرایط سخت کاری و خطرات محیطی بر سلامت روان کارگران نیز تأثیرات منفی دارد. مطالعات نشان میدهد حدود ۳۰ درصد از معدنچیان از اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی رنج میبرند.
حوادث شغلی و مرگومیر بالا: طبق آمارهای سازمان بینالمللی کار، معدنچیان یکی از گروههای شغلی با بالاترین نرخ مرگومیر ناشی از حوادث شغلی هستند. گزارشهای جهانی نشان میدهند سالانه حدود ۱۲ هزار معدنچی بر اثر حوادث شغلی جان خود را از دست میدهند. این حوادث شامل ریزش تونلها، انفجارها و گازگرفتگی است.
مشکلات کارگران معدن در ایران: در ایران نیز کارگران معدنی با مشکلات و چالشهای فراوانی روبهرو هستند. برخی از این مشکلات عبارتاند از:
حوادث معدنی و کمبود تجهیزات ایمنی: یکی از بزرگترین چالشها در معادن ایران، فقدان تجهیزات ایمنی مناسب است. در برخی معادن به دلیل نبود تجهیزات ایمنی کافی و تجهیزات حفاظتی مناسب، کارگران با خطرات جدی روبهرو هستند. برای مثال، حادثه معدن زمستان یورت در گلستان در سال ۱۳۹۶ باعث مرگ بیش از ۴۰ معدنچی شد و یکی از بزرگترین فاجعههای معدنی ایران در سالهای اخیر بود.
شرایط کاری طاقتفرسا: ساعتهای کاری طولانی، دستمزد پایین و شرایط سخت کاری از دیگر مشکلاتی است که کارگران معادن ایران با آن مواجه هستند. بسیاری از کارگران معدنی ایران مجبورند در شرایط سخت و بدون تعطیلیهای مناسب کار کنند و این شرایط بر سلامت جسمی و روانی آنها تأثیر منفی میگذارد.
نبود حمایتهای حقوقی و اجتماعی: کارگران معادن ایران با مشکلات بسیاری در زمینه دریافت حقوق و مزایا، بهویژه در بخش بیمههای درمانی و بازنشستگی روبهرو هستند. بیشتر معدنچیان بیمههای کافی و حمایتی ندارند که این موضوع در مواقع بروز حوادث یا بیماریهای شغلی به مشکلات زیادی منجر میشود.
دستمزدهای پایین: بر اساس گزارشها، دستمزدهای کارگران معدن در ایران در مقایسه با استانداردهای بینالمللی بسیار پایین است. بیشتر این کارگران حداقل دستمزد را دریافت میکنند، در حالی که به دلیل سختی کار و خطرات فراوان، دستمزد آنها باید بالاتر باشد. بسیاری از کارگران برای تأمین نیازهای مالی خانواده خود مجبور به کار در شرایط بسیار سخت و طاقتفرسا هستند و به مرور زمان دچار فرسودگی جسمی و روانی میشوند.
کمبود آموزش و ایمنی: آموزشهای لازم برای مواجهه با حوادث و خطرات معدنی به کارگران معادن ایران داده نمیشود. طبق گزارشهای وزارت کار، بسیاری از حوادث معدنی در ایران به دلیل کمبود آموزشهای ایمنی رخ میدهد. آموزش کارگران در زمینه استفاده صحیح از تجهیزات ایمنی، نحوه خروج اضطراری در شرایط بحرانی و شناخت علائم هشداردهنده میتواند بهطور قابلتوجهی از وقوع حوادث جلوگیری کند.
پیشنهادات برای بهبود وضعیت کارگران معدن در ایران به شرح زیر است:
افزایش استانداردهای ایمنی و تأمین تجهیزات مناسب: باید تلاش کرد تجهیزات ایمنی و حفاظتی بیشتری در معادن ایران تأمین شود و به کارگران آموزشهای لازم برای استفاده صحیح از این تجهیزات داده شود.
اصلاح حقوق و مزایا: افزایش دستمزدها و بهبود حقوق و مزایای کارگران معدن میتواند به بهبود شرایط زندگی و افزایش انگیزه آنها کمک کند.
حمایتهای اجتماعی و بیمههای کافی: باید بیمههای درمانی و بازنشستگی کافی برای کارگران معدن فراهم شود تا در مواقع بروز حوادث یا بیماریهای شغلی از حمایتهای لازم برخوردار شوند.
آموزشهای ایمنی و تخصصی: برگزاری دورههای آموزشی در زمینه ایمنی شغلی و آموزشهای تخصصی به کارگران میتواند به کاهش خطرات و حوادث معدنی کمک کند. با توجه به اهمیت معادن در اقتصاد کشور، بهبود شرایط کارگران معدن و توجه به مسائل ایمنی و رفاهی آنها میتواند به افزایش بهرهوری و حفظ نیروی کار متخصص و ماهر در این بخش کمک کند.
