حذف مهم‌ترین ویژگی ورزشگاه آزادی

افسانه‌های به‌جا‌مانده از ورزشگاه آزادی روز‌به‌روز بیشتر به خاطرات می‌پیوندند. ورزشگاهی که روزگاری اسمی برای خودش در دنیا به هم زده بود و می‌گفتند مثل و نمونه‌اش در کمتر جایی دیده می‌شود، آن‌قدر خاک خورد که حالا گرد پیری روی صورتش نشسته و کم‌کم نه در دنیا، بلکه در آسیا هم دیگر کسی از این ورزشگاه به خاص‌بودن یاد نخواهد کرد.

این فراموشی لحظه‌ای به واسطه ‌نبود مدیریت صحیح در ایران در رسیدگی و ترمیم به‌موقع این بنای بی‌نظیر و صدالبته رشد، نوسازی و ساخت ورزشگاه‌های سوپرمدرن در کشورهای همسایه است که باعث شده امکانات و چمن ورزشگاه آزادی در دهه اخیر در مقایسه با ورزشگاه‌های مشابه در کشورهای همسایه، خاصه امارت و قطر، توی ذوق بزند. اگرچه مسئولان چندصباحی است به فکر آراستن و پیراستن این ورزشگاه برآمده‌اند تا آن را همچنان سرپا نگه دارند، ولی این زدودن و افزودن‌ها باعث شده بخشی از ویژگی‌های خاص این ورزشگاه قدیمی از بین برود.

کیست که از یاد برده باشد که روزگاری، آزادی، ورزشگاه 120‌هزار‌نفری قلمداد می‌شد که علاوه‌بر سکوها، تماشاگران برای تماشای یک بازی تا لب خط و پشت دروازه‌ هم پیش می‌آمدند. این 120‌هزارنفری، احتمالا مربوط به همان عصر‌هایی است که شور‌و‌شوق مردم برای دیدن یک بازی فوتبال، آنها را وادار به نشستن کنار زمین می‌کرد. به‌جز آن، آزادی همیشه ورزشگاه ‌صدهزارنفری بوده که خاری در چشم رقبایی تلقی می‌شد که قرار است برای بازی با ایرانی‌ها به تهران سفر کنند. زمانی عنوان بزرگ‌ترین ورزشگاه آسیا به‌درستی برازنده آزادی بود.

این صفت جذاب که دستمایه‌ای برای فخر‌فروشی مسئولان ایرانی به رقبا بود، حالا کاملا از بین رفته و آزادی دیگر نه‌تنها در دنیا و آسیا، بلکه به‌تازگی با تغییراتی که در آن رخ داده، ظاهرا بزرگ‌ترین ورزشگاه ایران هم نیست! این مورد بار منفی یا بد ندارد، ولی قطعا به معنای از بین رفتن صفت جذاب «بزرگ‌ترین» ورزشگاه ایران است. ماجرا از این قرار است که زمانی آزادی فقط سکوی تماشاگران داشت و خبری از صندلی نبود. آن روزگاران به‌راحتی صد هزار نفر می‌توانستند از یک بازی در ورزشگاه دیدن کنند. بعدها با تغییراتی که روی سکوها انجام شد و نیاز به تعبیه صندلی برای تماشاگران شد، این گنجایش به طرز درخور توجهی ریزش کرد و عدد آن به 78 هزار نفر رسید.

به عبارتی، حتی تا همین یکی‌ دو هفته پیش که طبق عادت از ورزشگاه آزادی به ‌عنوان ورزشگاه صدهزارنفری یاد می‌شد، گنجایش این ورزشگاه فقط 78 هزار نفر بود. با همین عدد هم باز این ورزشگاه نسبت به دیگر ورزشگاه‌های نوسازتر در ایران وضعیت بهتری داشت و عنوان بزرگ‌ترین ورزشگاه را یدک می‌کشید. این مورد ولی به‌تازگی و طبق اعلام رسمی مسئولان فدراسیون فوتبال ایران از بین رفته و گنجایش ورزشگاه آزادی باز هم چهار هزار نفر ریزش داشته است. ماجرای تازه مربوط به بازسازی بخش غربی ورزشگاه آزادی است که قریب به هشت ماه طول کشیده و این ورزشگاه رخت جدیدی به تن کرده است.

بازسازی و تعمیرات تمامی بخش‌های مربوط در این قسمت، خاصه تغییرات روی سکوها و نصب صندلی جدید، کاری کرده که حالا گنجایش ورزشگاه آزادی از 78 هزار نفر به 74 هزار نفر رسیده است. همین‌جا مشخص است که آزادی، دست‌کم اگر آمارهای ثبت‌شده درباره سایر ورزشگاه‌های ایران درست باشد، دیگر بزرگ‌ترین ورزشگاه ایران نیست و پس از ورزشگاه نقش‌جهان در اصفهان به رده دوم تنزل پیدا می‌کند. اصفهانی‌ها سال‌هاست مدعی هستند ورزشگاه نقش جهان 75 هزار نفر گنجایش دارد.

اگر این ادعا درست باشد، آزادی «فعلا» دومین ورزشگاه بزرگ ایران محسوب می‌شود. البته‌ این پایان ماجرا نیست و هنوز باید 10 ماه دیگر هم صبر کرد. قرارگاه خاتم که مسئولیت بازسازی ورزشگاه آزادی را در اختیار دارد، گفته به 18 ماه زمان برای رسیدگی به کل ورزشگاه نیاز دارد. فعلا و پس از سپری‌شدن هشت ماه، تازه قسمت غربی ورزشگاه بازسازی و مرمت شده است. قسمت شرقی و پشت دروازه‌ها هم در ادامه مسیر مشمول چنین تغییراتی خواهند شد. بدیهی است که اگر قرار به اعمال مورادی شبیه به آنچه‌ در بخش غربی رخ داده، باشد، گنجایش این ورزشگاه در ادامه به کمی بیش از چهار هزار نفر هم تقلیل پیدا خواهد کرد که در این صورت، آن‌وقت‌ آزادی یک پله دیگر هم تنزل پیدا می‌کند و بعد از ورزشگاه یادگار امام تبریز که گفته می‌شود گنجایش آن 70 هزار نفر است، قرار می‌گیرد.

درست است که بازسازی، نوسازی و تعمیرات در ورزشگاه آزادی تا‌به‌الان روی گنجایش آن اثر گذاشته، ولی این تغییرات نکات مثبتی هم داشته که ظاهرا بسیاری‌ از‌ جمله مسئولان فدراسیون فوتبال ایران را به وجد آورده است. کشیدن رخت نو بر این ورزشگاه که با استفاده از طیف سبز کم‌رنگ و پررنگ طراحی شده، مشهودترین تغییر است. مسئولان برای فرار از انگ پرسپولیسی‌بودن و یا استقلالی‌بودن، سراغ انتخاب رنگ سبز برای صندلی‌های این ورزشگاه رفته‌اند تا تغییری اساسی در ظاهر ایجاد کنند.

نوسازی و مدرن‌سازی رختکن و راهروهای منتهی به زمین، نصب اسکوربورد 4K، استفاده از صندلی‌های تاشو و چرمی در بخش VIP، سیستم صوتی جدید، تقویت دو هزار لوکسی نور ورزشگاه، نوسازی اتاق کنفرانس، نوسازی سرویس‌های بهداشتی، نصب جایگاه ویژه معلولان و البته ساخت پنج سوئیت خانوادگی برای مسئولان، از دیگر تغییراتی است که در این مدت در ورزشگاه آزادی انجام شده تا آن را رفته‌رفته به شکل ورزشگاه‌های مدرن و به‌روز درآورد. تغییراتی که البته شاید بتوان بخشی از آن را روز 13 دی که قرار است استقلال به مصاف سپاهان برود، دید.