جنگ‌های بی‌پایان و مأموریت دشوار رئیس‌جمهور جدید آمریکا
ترامپ و چالش‌های جهانی 2025
کمتر از یک ماه پس از آغاز سال ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، از بیستم ژانویه سال 2025 رهبری ایالات متحده را بر عهده می‌گیرد. انتقال قدرت در واشنگتن در شرایطی رخ می‌دهد که جهان همچنان درگیر جنگ‌ها و تنش‌هایی است که برخی از آنها مستقیم و برخی غیرمستقیم بر آمریکا تأثیر خواهند گذاشت. نشریه نیوزویک با انتشار گزارشی به ۱۰ چالش جهانی که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید با آنها مواجه خواهد شد، پرداخته است.
کمتر از یک ماه پس از آغاز سال ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، از بیستم ژانویه سال 2025 رهبری ایالات متحده را بر عهده می‌گیرد. انتقال قدرت در واشنگتن در شرایطی رخ می‌دهد که جهان همچنان درگیر جنگ‌ها و تنش‌هایی است که برخی از آنها مستقیم و برخی غیرمستقیم بر آمریکا تأثیر خواهند گذاشت. نشریه نیوزویک با انتشار گزارشی به ۱۰ چالش جهانی که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید با آنها مواجه خواهد شد، پرداخته است.
جنگ حماس و اسرائیل
جنگی که با حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، در سراسر خاورمیانه گسترش یافته و آنچه را ائتلاف «محور مقاومت» خوانده می‌شود، به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است. این درگیری که هنوز به توافق آتش‌بس نرسیده، احتمالا یکی از پیچیده‌ترین و متغیرترین درگیری‌هایی است که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید با آن مواجه خواهد شد.
ترامپ، متحد قدیمی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، آشکارا هشدار داده است حدود صد گروگانی که هنوز در نوار غزه در دست حماس‌اند، باید قبل از مراسم تحلیف او آزاد شوند. برخلاف برخی پیشرفت‌ها در مذاکرات آتش‌بس، درگیری‌ها همچنان در غزه ادامه دارد و خبری از آزادی گروگان‌ها نیست. در‌عین‌حال، حملات حوثی‌ها، آتش‌بس ۶۰روزه میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان و سقوط تکان‌دهنده بشار اسد در سوریه، اوضاع منطقه را متشنج کرده است.
درحالیکه ترامپ ممکن است آشکارا از وارد‌کردن ایالات متحده به یک جنگ دیگر پرهیز کند، اما بارها تهدید کرده است که از اقدامات نظامی بیشتر به منزله عاملی بازدارنده استفاده خواهد کرد. اینکه ترامپ چگونه قرار است اوضاع خاورمیانه را سامان ببخشد و در‌عین‌حال با «هسته‌ای‌شدن ایران» مبارزه کند، می‌تواند اولین آزمون بزرگ دولت آینده او باشد.
جنگ روسیه و اوکراین
مانند جنگی که خاورمیانه را فراگرفته است، درگیری خونین روسیه و اوکراین نیز که به‌زودی به سه‌سالگی‌اش نزدیک می‌شود، این احتمال را تقویت می‌کند که توازن قدرت منطقه‌ای و حتی جهانی بر‌هم بخورد. این جنگ که مرگبارترین درگیری اروپا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد است، یکی از مهم‌ترین اختلاف‌های سیاسی جو بایدن و دونالد ترامپ است. بایدن استراتژی ثابت و در‌عین‌حال پرهزینه‌ای را در حمایت از پیروزی بی‌قید‌و‌شرط اوکراین اتخاذ کرده است. در همین حال، روسیه آهسته و پیوسته در میدان نبرد پیشروی کرده است. ترامپ حمایت خود را از راه‌حل دیپلماتیک سریع برای پایان جنگ مسکو و کی‌یف اعلام کرده؛ هرچند هنوز طرح رسمی خود را برای این کار منتشر نکرده است.
نه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، به کوتاه‌آمدن از مواضع خود تمایلی نشان داده و نه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین؛ در عوض، هرکدام جداگانه ابراز امیدواری کرده‌اند که ترامپ با دیدگاه‌های آنها هماهنگی بیشتری داشته باشد.
رقابت در سوریه
سقوط حکومت بشار اسد شاید مهم‌ترین چرخش در جنگ داخلی سوریه بود که از سال ۲۰۱۱ آغاز شده بود. با‌این‌حال، پیروزی شورشیان خطرات بالقوه‌ای به همراه دارد و برخی نگران هستند که جنگ داخلی در این کشور آغاز شود. ترامپ به نقش غالب آنکارا در پیروزی شورشیان سوری اشاره کرده و می‌گوید «ترکیه کلید سوریه را در دست خواهد داشت».
ترامپ در دوران پیشین ریاست‌جمهوری خواستار خروج کامل نیروهای آمریکایی از سوریه شده بود که احتمالا حدود دو هزار نفر هستند. او از زمان پیروزی در انتخابات نیز درباره فایده حضور نیروهای آمریکایی در کاهش درگیریهای جناحی ابراز تردید کرده است و حالا باید دید چه تصمیمی در این زمینه خواهد گرفت.
جنگ داخلی میانمار
هم‌زمان با وقایع سوریه که جهان را غافلگیر کرد، در یک جنگ داخلی طولانی دیگر نیز تغییری عظیم صورت گرفت؛ ائتلاف شورشیان موسوم به «دولت وحدت ملی» و ائتلافی از شبه‌نظامیان قومی، مناطق متعددی ازجمله شهرهای استراتژیک تحت حکومت نظامی تاتمادو را تصرف کرده‌اند. تاتمادو حاکم میانمار است و از چین و روسیه کمک‌های نظامی دریافت می‌کند. میانمار از زمان استقلال در سال ۱۹۴۸ در وضعیت جنگ داخلی قرار دارد. درحالیکه ایالات متحده نقش خود در این درگیری‌ها را به اعمال تحریم بر تاتمادو و ارائه کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان محدود کرده، بی‌ثباتی بیشتر ممکن است تنش میان قدرت‌های بزرگ در رقابت بر سر آسیای جنوب شرقی را تشدید کند.
جنگ داخلی سودان
سودان نمونه دیگری است که در آن گذارِ اخیر به حکومت دموکراتیک به واسطه کودتای نظامی و درگیری داخلی مختل شده است. این کشور بزرگ عرب‌زبان شمال شرق آفریقا، در خشونت میان متحدان رئیس‌جمهوری سابق گرفتار شده و حتی پایتخت آن خارطوم نیز تقسیم شده است. هر دو طرف به نقض حقوق بشر متهم هستند و درگیریهای فراگیر باعث بزرگ‌ترین بحران پناه‌جویان در جهان شده است. علاوه بر این، قحطی بر درد و رنج مردم سودان افزوده است. جنگ داخلی سودان نیز مسائلی بین‌المللی ایجاد کرده و قدرت‌های خارجی در پی بهره‌جویی از این فرصت‌اند. درگیریهای دوباره در سودان بار دیگر ایالات متحده را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد.
درگیریهای شاخ آفریقا
اتیوپی، همسایه سودان نیز گرفتار درگیریهای خشونت‌آمیز داخلی است که میان دولت و شبه‌نظامی قومی جریان دارد. همچنین در نتیجه کشمکش‌های منطقه‌ای، توافق صلح اتیوپی با اریتره و سومالی در معرض تهدید است. ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری خود از اتیوپی به دلیل پروژه سدسازی که در سال ۲۰۱۱ آغاز کرده بود، انتقاد کرد و نارضایتی مصر را در‌این‌باره موجه دانست. اکنون تقویت درگیری‌ها و خطر شروع جنگ بین‌دولتی دیگری در شاخ آفریقا نیز وجود دارد و این می‌تواند به ایجاد بحران در منطقه‌ای بینجامد که شاهد جنگ داخلی سودان و حملات انصارالله یمن به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ بوده است.
تنش میان افغانستان و پاکستان
درحالیکه ایالات متحده در آگوست ۲۰۲۱ رسما به طولانی‌ترین جنگ خود در افغانستان پایان داد، بازگشت طالبان به قدرت پس از دو دهه، چشم‌انداز متفاوتی ایجاد کرد. مرزهای پاکستان نیز شاهد افزایش شدید حملات ستیزه‌جویان بوده است. این در حالی است که این کشور از قبل با مشکلات اقتصادی و سیاسی جدی در نتیجه تنش‌های طولانی با هند مواجه بوده. به نوشته ایندیپندنت، ازجمله خطرناک‌ترین گروه‌های بالقوه برای سوءاستفاده از ناآرامی‌های منطقه‌ای، داعش شاخه خراسان است که علاوه بر انجام حمله در افغانستان و پاکستان، بر دامنه عملیات بین‌المللی‌اش افزوده است. اکنون گروه افراطی دیگری موسوم به حزب اسلامی ترکستان نیز شکل جدی‌تری به خود گرفته است. در این شرایط، به نظر می‌رسد اگر گروه‌های مختلف شبه‌نظامی فعال در منطقه همچنان فعالیت خود را گسترش دهند، ترامپ ممکن است بار دیگر به اجبار درگیر تنش‌های این منطقه شود.
شورش‌های ساحل آفریقا
داعش علاوه بر تجدید حیات در افغانستان، زمینه رشد مناسبی در بسیاری از مناطق آفریقا پیدا کرده است. تحولات گسترده‌ای نیز در این منطقه شکل گرفته است که هرکدام به دلایل مختلفی بروز کرده‌اند و تأثیرات گسترده‌ای خواهند داشت. به خاطر سرمایه‌گذاری هنگفت چین و روسیه در آفریقا، ایالات متحده مدت‌هاست در پی یافتن جایگاه استراتژیک خود در این قاره است و قصد دارد از مشارکت‌های امنیتی صرف فراتر برود که به نظر می‌رسد برخی از همان مشارکت‌ها نیز به دلیل روندهای ژئوپلیتیک و معاملات تجاری کنونی رو به زوال هستند.
خشونت‌های گروهی در هائیتی
نزدیک به سواحل ایالات متحده، بحرانی در کشور هائیتی در دریای کارائیب در حال گسترش است. در سال ۲۰۲۰ باندهای قدرتمند این کشور بخش‌هایی از پایتخت را تصرف کردند و از آن زمان حملات‌شان را به پلیس، روزنامه‌نگاران و غیرنظامیان افزایش دادند. نگرانی اصلی ترامپ در مورد هائیتی که او آن را «دولت شکست‌خورده» می‌نامد، هجوم مهاجران از این کشور به ایالات متحده است. افزون بر این، قاچاق مواد مخدر از این کشور به آمریکا نیز همچنان رونق دارد؛ این در حالی است که قاچاقچیان تحت تحریم ایالات متحده هستند و گشت‌زنی منظم کشتی‌های جنگی ایالات متحده در دریای کارائیب ادامه دارد. حال باید دید ترامپ چه چاره‌ای برای این موضوع می‌اندیشد.
مکزیک
مکزیک درحالیکه برای سیاست‌های مهاجرتی ترامپ و جلوگیری سفت‌وسخت از ورود مهاجران غیرقانونی آماده می‌شود، با موج تازه‌ای از خشونت میان کارتل‌ها درگیر است. کارتل‌های مکزیک به‌رغم اقدامات جدی کلودیا شینبام، رئیس‌جمهوی تازه این کشور، همچنان فعال هستند. این امر نگرانی از ورود مهاجران غیرقانونی به آمریکا را افزایش داده است.
