توقف پرواز مهاجران افغان به آمریکا و ادامه گروگانگیری حکومت کابل
خطونشان روبیو برای طالبان
وزیر خارجه جدید آمریکا تهدید کرد ممکن است جایزهای بزرگتر از جایزهای که برای اسامه بنلادن، رهبر سابق گروه القاعده، تعیین شده بود را برای رهبران ارشد حکومت طالبان تعیین کند. مارکو روبیو با بیان اینکه ممکن است تعداد بیشتری از شهروندان آمریکایی نسبت به آنچه در گذشته گزارش شده در اسارت و گروگان طالبان باشند، گفت: «اگر این مسئله صحت داشته باشد، ما مجبوریم بهسرعت جایزهای بسیار بزرگ برای رهبران آنها تعیین کنیم، حتی بزرگتر از جایزه بنلادن».
وزیر خارجه جدید آمریکا تهدید کرد ممکن است جایزهای بزرگتر از جایزهای که برای اسامه بنلادن، رهبر سابق گروه القاعده، تعیین شده بود را برای رهبران ارشد حکومت طالبان تعیین کند. مارکو روبیو با بیان اینکه ممکن است تعداد بیشتری از شهروندان آمریکایی نسبت به آنچه در گذشته گزارش شده در اسارت و گروگان طالبان باشند، گفت: «اگر این مسئله صحت داشته باشد، ما مجبوریم بهسرعت جایزهای بسیار بزرگ برای رهبران آنها تعیین کنیم، حتی بزرگتر از جایزه بنلادن».
ایالات متحده پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ برای ارائه اطلاعاتی که منجر به دستگیری یا کشتهشدن اسامه بنلادن، رهبر گروه تروریستی القاعده شود، جایزهای به ارزش ۲۵ میلیون دلار تعیین کرده بود. کنگره بعدا به وزیر خارجه این کشور اجازه داد این جایزه را تا سقف ۵۰ میلیون دلار افزایش دهد. گفته میشود هیچکس این جایزه را برای بنلادن که در یک عملیات نظامی آمریکا در پاکستان کشته شد، دریافت نکرد.
تهدید وزیر جدید خارجه ایالات متحده چند روز پس از آن مطرح میشود که حکومت طالبان و آمریکا در یکی از آخرین اقدامات دولت بایدن، چند زندانی را با هم مبادله کردند.
براساس این توافق، طالبان شناختهشدهترین آمریکایی بازداشتی در افغانستان، رایان کوربت، را آزاد کرد. کوربت که با خانوادهاش در افغانستان زندگی میکرد، تابستان دو سال پیش دستگیر شده بود. همچنین ویلیام مککنتی، یکی دیگر از آمریکاییهایی که اطلاعات اندکی درباره او منتشر شده، آزاد شد. ایالات متحده در مقابل، خانمحمد را آزاد کرد که در زندانی در ایالت کالیفرنیا دوران حبس ابد خود را سپری میکرد. او به جرم قاچاق هروئین و تریاک به ایالات متحده و تلاش برای خرید موشک به منظور کشتن سربازان آمریکایی در افغانستان محکوم شده بود. دونالد ترامپ در دور اول ریاستجمهوری خود، با شکستن یک تابو، مستقیما با طالبان مذاکره کرد و حتی برای خروج نیروهای آمریکایی و پایاندادن به طولانیترین جنگ آمریکا با این گروه که در آن زمان یک گروه شورشی محسوب میشد، توافق کرد.
شیرعباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه حکومت طالبان که اولین مذاکرهکننده طالبان با آمریکا در دوحه قطر بود، اخیرا با خوشبینی در مورد بازگشت ترامپ به کاخ سفید در یک سخنرانی در کابل گفت ترامپ شخصی «قاطع و باجرئت» است.
او گفت: «انتظار ما از آمریکا این است که سیاستشان را تغییر بدهند، برنامه بایدن را فراموش کنند و سیاست جدید اختیار کنند. دروازه افغانستان و امارت اسلامی به رویشان باز است. اگر دوست ما میشوند با آنها دست دوستی میدهیم. دشمن همیشه دشمن نمیماند و دوست هم همیشه دوست نخواهد ماند».
او از دولت ترامپ خواست سفارت آمریکا در کابل را بازگشایی کند: «تحریمها بر افغانستان و بر بانکهای ما را پایان دهد، پولهای امانت ما را آزاد کند، نام رهبران ما را از لیست سیاه خود خارج کند».
توقف پرواز ۴۰ هزار پناهجوی افغان به آمریکا
پس از توقف موقت کمکهای خارجی آمریکا به افغانستان، پرواز بیش از ۴۰ هزار افغان واجد شرایط ویزای ویژه آمریکا (SIV) متوقف شد. رویترز گزارش داد تصمیم توقف کمکهای آمریکا که با هدف بازبینی در نحوه کارآمدی و تطابق با سیاست خارجی دولت ترامپ اتخاذ شده، در عملیات امدادرسانی آمریکا و سازمانهای بینالمللی بحران ایجاد کرده است. شاون وندایور، رئیس ائتلافی که برای خروج متحدان افغان نیروهای آمریکایی و اسکان مجدد آنها در ایالات متحده کار میکند، اعلام کرد بیشتر افغانهای متأثر از این تعلیق در افغانستان حضور دارند و بقیه در پاکستان، قطر و آلبانی سرگرداناند. او افزود: «آنها در کنار ما جنگیدند و خون ریختند». به گفته وندایور، دهها هزار افغان دیگر همچنان منتظر پردازش درخواست ویزای ویژهاند.
یک مقام رسمی آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفت تعلیق پروازهای پناهجویان شامل افغانهایی میشود که در مراکز پردازش ویزا در قطر و آلبانی منتظر انتقال به ایالات متحده بودهاند. همچنین افغانهای منتظر در افغانستان و پاکستان نیز تحت تأثیر این تصمیم قرار گرفتهاند.
پیشتر رویترز گزارش داده بود پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید و صدور دستور توقف کمکهای آمریکا به افغانستان، پرواز حدود هزارو ۶۰۰ پناهجوی افغان که ویزا دریافت کرده بودند و پروازشان از پیش تنظیم شده بود، متوقف شده است.
دستور ترامپ به توقف تخصیص بودجه به گروههایی منجر شد که به دارندگان ویزای ویژه آمریکا در یافتن مسکن، مدارس و شغل کمک میکنند. کارشناسان و گروههای مدافع حقوق مهاجران تأکید دارند که این توقف باعث آشفتگی در عملیات امدادرسانی شده و برنامههای تغذیه، سلامت، واکسیناسیون و دیگر خدمات حیاتی را مختل کرده است.
دولت بایدن پس از خروج از افغانستان، از اکتبر ۲۰۲۱ تا سپتامبر ۲۰۲۴، بیش از ۲۱ میلیارد دلار در امور افغانستان، از جمله اسکان مجدد پناهجویان و کمک به صندوق امانی افغانستان در سوئیس هزینه کرده است، اما گزارش نهادهای ناظر نشان میدهد طالبان بخشی از این پول را به نام کمک بشردوستانه حیفومیل و آن را برای تقویت رژیمشان صرف کردهاند. بهرغم کمکهای بشردوستانه دولت ترامپ به افغانستان و تأکید بر تعامل با این گروه به هدف حفاظت از حقوق بشر، گزارشهای هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان نشان میدهد طالبان به بازداشت، شکنجه و کشتار سربازان و مقامهای سابق دولت پیشین افغانستان دست زدهاند. این درحالی است که طالبان پیشتر نیروها و مقامهای دولت سابق را عفو کرده و اتهامات مربوط به انتقامجویی را منکر شدهاند.
انتقامجویی طالبان از مقامها و کارمندان دولت پیشین افغانستان، بهویژه آنهایی که با نیروهای آمریکایی و کشورهای عضو ائتلاف بینالمللی همکاری کردهاند، باعث شد تقاضا برای پناهندگی میان افغانها افزایش یابد. هزاران نفر از افراد واجد شرایط به کشورهایی از جمله پاکستان، ایران، تاجیکستان، ترکیه، قطر، امارات متحده عربی و شماری دیگر از کشورها رفتند تا روند اسکان مجدد در آمریکا را دنبال کنند. بسیاری از این افغانها با امیدواری به دریافت ویزای بشردوستانه، املاک و داراییشان در افغانستان را هزینه کردهاند و گزینهای برای بازگشت به افغانستان ندارند.
از زمان خروج آشفته نیروهای آمریکایی از افغانستان در سال ۲۰۲۱، نزدیک به ۲۰۰ هزار افغان یا از طریق ویزای ویژه یا از طریق پناهندگی در ایالات متحده اسکان یافتهاند. بااینحال، تعلیق اخیر پروازها موجب سراسیمگی و نگرانی عمیق افغانهای واجد شرایط، از جمله اعضای خانواده نظامیان افغان-آمریکایی، سربازان سابق افغان و کودکان بیسرپرست شده است.