چشم‌چرانی؛ اختلال یا رفتاری عادی؟
تماشاگری جنسی یا چشم‌چرانی نوعی اختلال جنسی است. در این اختلال فرد مبتلا به تماشای پنهانی دیگران در حین تعویض لباس، برهنگی یا انجام فعالیت‌های جنسی علاقه دارد. این عمل با هدف رسیدن به هیجان جنسی انجام می‌شود، به این معنا که فرد مورد مشاهده معمولا در حریم شخصی خود مثلا خانه حضور داشته و در حال انجام امور شخصی خود است. در حالی که فرد دارای اختلال چشم‌چرانی در حال دیدزدن اوست.
تماشاگری جنسی یا چشم‌چرانی نوعی اختلال جنسی است. در این اختلال فرد مبتلا به تماشای پنهانی دیگران در حین تعویض لباس، برهنگی یا انجام فعالیت‌های جنسی علاقه دارد. این عمل با هدف رسیدن به هیجان جنسی انجام می‌شود، به این معنا که فرد مورد مشاهده معمولا در حریم شخصی خود مثلا خانه حضور داشته و در حال انجام امور شخصی خود است. در حالی که فرد دارای اختلال چشم‌چرانی در حال دیدزدن اوست.
بیشتر افراد مبتلا به این اختلال در محل‌هایی مانند اطراف خانه‌ها، دستشویی‌های عمومی، پشت پنجره‌ها و درها سعی می‌کنند دیگران را تماشا کنند. با این حال آنها معمولا خطرناک نیستند و هرگز به فرد قربانی نزدیک نمی‌شوند به این دلیل که هدف آنها برقراری رابطه جنسی با قربانی نیست بلکه قصد آنها برانگیختگی جنسی از طریق غرق‌شدن در افکار و خیالات جنسی خودشان است. با اینکه چشم‌چران‌ها افراد خطرناکی نیستند اما تماشاگری جنسی در برخی کشورها جرم‌انگاری شده است.
با این حال باید توجه کرد که هر نوع چشم‌چرانی اختلال نیست. در واقع اختلال تماشاگری جنسی نوع شدیدی از چشم‌چرانی است. به این معنا که برخی افراد در برخورد با دیگران یا در خیابان به صورت گذری ممکن است سایرین را دید بزنند با این حال آنها دارای اختلال نیستند زیرا مانند تماشاگران جنسی بدون اجازه به حریم خصوصی دیگران تجاوز نمی‌کنند و علاقه‌ای به تماشای دیگران در حالت برهنگی یا انجام فعالیت جنسی ندارند.
عدم شناسایی این اختلال در میان کودکان و نوجوانان
اگرچه گفته می‌شود این اختلال در میان مردان شایع‌تر است اما زنان هم دچار آن می‌شوند، به‌گونه‌ای که متخصصان تأکید می‌کنند میان زنان و مردان در افکار مربوط به تماشای جنسی تفاوتی وجود ندارد، با این حال مردان مبتلا بیش از زنان اقدام به تماشاگری جنسی کرده و افکار خود را به واقعیت تبدیل می‌کنند.
از سوی دیگر برخی مطالعات نشان می‌دهد که مبتلایان به اختلال تماشاگری جنسی معمولا به اختلال نمایشگری جنسی هم مبتلا هستند. همچنین باید توجه داشت که این اختلال در کودکان و نوجوانان تشخیص داده نمی‌شود. زیرا کنجکاوی در رابطه با فعالیت‌های جنسی بخشی از فرایند رشد است نه اختلال.
علائم ابتلا به تماشاگری جنسی چیست؟
برای اینکه از چشم‌چرانی بتوان به عنوان یک اختلال نام برد، فرد علائمی بروز می‌دهد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
فرد مبتلا به این اختلال به صورت جدی به دنبال تماشای دیگران در حریم خصوصی آنها و در حالات خاص است و حتی برای این کار برنامه‌ریزی کرده و امکانات مورد نیاز را فراهم می‌کند. مانند تهیه دوربین شکاری برای تماشاگری از فاصله دور
استمرار تمایل به این رفتار در مدت زمان طولانی معمولا بیش از شش ماه
غالبا فرد مبتلا، تمایلی به کنارگذاشتن آن و تغییر الگوهای رفتاری خود ندارد
فیلم‌برداری، عکاسی یا تماشاگری بدون اجازه فرد مقابل و به صورت مخفیانه
نگاه‌کردن به دیگری در حال فعالیت جنسی بدون رضایت او
احساس اضطراب و سرخوردگی در صورت عدم موفقیت
ناتوانی در تحریک جنسی بدون تماشای دیگران
ناتوانی در مقاومت در برابر نیاز به چشم‌چرانی
چرا افراد به اختلال تماشاگری جنسی مبتلا می‌شوند؟
افراد به دلایل مختلف ممکن است به این اختلال دچار شوند با این همه از موارد زیر می‌توان به عنوان مهم‌ترین علل ابتلا نام برد:
مورد سوء‌استفاده جنسی قرارگرفتن در کودکی
تجربیات نامناسب جنسی در کودکی مثلا دیدن رابطه جنسی پدر و مادر، برهنه‌دیدن محارم مثل خواهر یا مادر
میل جنسی بیش از اندازه
مشغولیت ذهنی زیاد درباره مسائل جنسی
وابستگی به فیلم پورن
اختلال چشم‌چرانی قابل درمان است؟
اختلال تماشاگری جنسی هم یکی از بیماری‌های روانی قابل کنترل و قابل درمان است. برای اقدام به درمان در اولین مرحله باید از متخصص مانند روان‌شناس یا روان‌پزشک کمک بگیرید. با این حال متخصصان تأکید می‌کنند که افراد مبتلا به این اختلال روانی جنسی به دلیل ترس شدید از قضاوت‌شدن توسط دیگران معمولا خودشان برای درمان به پزشک مراجعه نمی‌کنند و بهتر است نزدیکان آنها در این زمینه کمک کنند، زیرا درمانگر می‌تواند به فرد مبتلا کمک کند تا کنترل زندگی خود را بار دیگر به دست بگیرد و به او در توسعه توانایی کنترل تکانه کمک می‌کند.
روان‌کاوی یکی از روش‌هایی است که متخصص با استفاده از آن به درمان فرد مبتلا به تماشاگری جنسی می‌پردازد. در این متد ریشه اختلال فرد شناسایی شده و درمانگر با شناخت دلایل تأثیر آنها را کاهش می‌دهد. در مرحله بعدی هم نگرش بیمار به اختلال تغییر می‌یابد.
شوک‌درمانی روشی است که درمانگر با قراردادن الکترود بر قسمت‌هایی از سر جریان برق را وارد بخش‌هایی از مغز می‌کند تا فرد از بیماری رها شود با این حال هنوز نتایج قطعی درباره مفیدبودن استفاده از این روش به دست نیامده است.
دارودرمانی روشی است که در آن برخی از داروهای ضدافسردگی مثل فلوکستین باعث کاهش میل به چشم‌چرانی و افزایش توانایی خودکنترلی می‌شود.
گروه‌درمانی هم یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به فرد در این زمینه کمک کند. حضور بیمار در میان افرادی که با مشکلات مشابهی مواجه هستند به او اعتماد لازم برای صحبت درباره مشکلات و راهکارهای درمانی را می‌دهد. در این روش فرد از قضاوت‌شدن توسط دیگران نمی‌هراسد و به دلیل تشابه شرایطش با اعضای گروه می‌تواند به آنها اعتماد کند.
همچنین یادگیری تمرین برای توانایی کنترل و مدیریت تکانه و وسوسه‌های جنسی، یافتن روش‌های جدید برای ارضای نیاز جنسی و شناسایی مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که احتمال بازگشت بیمار به رفتار مشکل‌ساز را افزایش می‌دهد و پرهیز از این موقعیت‌ها از جمله روش‌هایی هستند که می‌توانند به درمان این بیماری در فرد مبتلا کمک کنند.
