یک وسترنِ برده‌داری متمایز

ساخت سریال از شخصیت‌های تاریخی یکی از مهم‌ترین مسیرهای سوژه‌هایی است که سازندگان سریال‌های تلویزیونی در سال‌های اخیر از آن استفاده کرده‌اند. ساخت سریال‌های تلویزیونی در روزگاری که پیدا کردن سوژه‌ها تبدیل به اتفاقی تقریبا دشوار حتی در میان عناوین استودیوهای بزرگ هالیوودی شده، به سمتی رفته که نمی‌توان الگوی مشخصی در آنها یافت. در میانه چنین نگاهی است که پیدا کردن شخصیت‌هایی از میانه تاریخ و ساخت سریال درباره آنها تبدیل به یک اتفاق متفاوت می‌شود و از قضا مورد توجه هم قرار می‌گیرد.

سریال «مرد قانون: بس ریوز» دقیقا از همین مسیر شکل گرفته است. بس ریوز شخصیتی مهم در تاریخ آمریکاست. یک مجری قانون آمریکایی که از نظر تاریخی او به عنوان اولین معاون سیاه‌پوست مارشال ایالات متحده در غرب رودخانه می‌سی‌سی‌پی یاد می‌شود. او بیشتر در آرکانزاس و منطقه اوکلاهما کار می‌کرد. ریوز در طول فعالیت طولانی خود، بیش از ۳۰۰۰ نفر از فراریان خطرناک را دستگیر کرد و ۱۴ نفر از آنها را برای دفاع از خود به ضرب گلوله کشت. ریوز در سال 1838 به عنوان برده در شهرستان کرافورد، آرکانزاس متولد شد. نام او برگرفته از نام پدربزرگش بس واشنگتن بود. ریوز و خانواده‌اش برده ویلیام استیل ریوز، قانون‌گذار ایالت آرکانزاس، بودند.

داستان سریال «مرد قانون: بس ریوز» دقیقا از زمانی شروع می‌شود که بس در کنار اربابش در میانه جنگ داخلی آمریکا در سال 1862 می‌جنگد. سریال با یک صحنه پر آشوب در میانه یک جنگل آغاز می‌شود و بس در ترس از کشته شدن آدم‌ها از ارباب خود دفاع می‌کند. اما این همه آن چیزی نیست که قرار است در سریال آن را ببینیم. «مرد قانون: بس ریوز» درامی در زمان بردگی سیاه‌پوستان آمریکا است. ماجرای این سریال اما بازگشت به موضوعی است که سازندگان مجبور هستند برای حفظ مخاطبی که به چنین تصویری عادت کرده را برای تماشای سریال نگه دارد.

«مرد قانون: بس ریوز» تصویری از آرکانزاس قرن نوزدهم میلادی نشان می‌دهد که قبلا آن را دیده‌ایم. داستان برده‌ای که برای اربابش همه کار می‌کند اما قول ارباب برای آزادی او با یک بازی پوکر قرار است اتفاق بیفتد. اما درام در راه شورش برده بر ارباب مسیری را طی می‌کند که چندان بدیع و تازه نیست. این سریال اتفاقا برخلاف بسیاری از سریال‌هایی که در سال‌های اخیر ساخته شده تاکید چندانی بر جذب مخاطبش در اپیزود ابتدایی ندارد و سازندگان ترجیح می‌دهند که به جای حرکت در مسیر جذابیت داستان تبدیل شدن بس ریوز به مرد قانون را با آرامش روایت کنند. سریال یک خط زمانی مشخص و خطی را طی می‌کند و در طی 8 اپیزود فصل اول که مورد توجه هم واقع شده، تفاوت را به مخاطب خود نشان می‌دهد.

شوروش بس قرار است مهم‌ترین صحنه اپیزود ابتدایی باشد اما اتفاق به اندازه‌ای تکراری است که در نهایت فضا را به سمتی می‌برد که مخاطب را بیشتر منتظر نگاه می‌دارد که بس تبدیل به مرد قانون شود. اپیزودهای بعدی سریال سال‌هایی را نشان می‌دهد که بس ریوز بعد از پایان جنگ داخلی آمریکا و پیروزی اتحادیه به رهبری آبراهام لینکلن می‌تواند زندگی متفاوتی را پی بگیرد. او مارشال ایالات متحده می‌شود و برای بیش از 30 سال خدمت می‌کند. اما نقطه تمایز این سریال، وسترن خاص و متمایز آن است. در حالی که در ابتدای سریال چندان به نظر نمی‌رسد که ما قرار است یک سریال وسترن را تماشا کنیم و بیشتر درگیر یک ماجرای برده‌داری در آمریکا هستیم اما به تدریج خط سریال تغییر می‌کند و حالا قرار است یک سریال وسترن متفاوت را تماشا کنیم. تبدیل شدن بس ریوز از یک برده به یک مارشال تغییر مسیر سریال و شخصیت‌ها را هم در بر دارد و به همین دلیل است که سریال خط داستانی خود را نمی‌شکند.

احتمالا اگر مخاطبی باشید که به دنبال هیجان و جذابیت سریال‌های تلویزیونی است، «مرد قانون: بس ریوز» نمی‌تواند یک اتفاق مثبت تلقی شود. سریال آرامش بسیار زیادی در بیان روایت خود دارد و این آرامش باعث می‌شود که با ریتمی آهسته همه جزییات داستان روایت شود. نوع خاص مخاطب هم همین جا خود را نشان می‌دهد. این سریال در وسترن خود نیز از همین قاعده استفاده می‌کند و این استفاده باعث تمایز آن می‌شود.

یکی از ویژگی‌های متفاوت این سریال بازی خوب دیوید اویلوو در نقش بس ریوز و لورن ای. بنکس در نقش جنی همسر بس است که سریال را با بازی خوب خود جلو می‌برند. یکی از ویژگی‌های این دو شخصیت در سریال همین تغییر سال‌ها و موقعیت‌ها و بر همین اساس تغییر رویکردهای این آدم‌ها در موقعیت‌های مختلف است. سریال باید این زوج را در مسیر همین تغییر قرار دهد و چنین است که اتفاقات هم با گذر سال‌ها که به بیش از یک دهه می‌رسد در تبلور شخصیت‌ها نمود بی‌نظیری دارد.

این سریال اما در نهایت می‌خواهد نشان دهد که شکل‌گیری قانون در ایالات متحده چگونه بوده است. آمریکایی‌ها همواره به قانون اساسی خود می‌بالند و «مرد قانون: بس ریوز» افتتاحیه متمایزی برای داستان قانون‌گذاران آمریکایی است. روندی که احتمالا در ادامه به معرفی شخصیت‌های دیگری هم در این مسیر بیانجامد. بر اساس سه گانه رمان های تاریخی سیدنی تامپسون و عمدتا توسط چاد فیهان (ری دونوان، بانشی) نوشته شده است، لاومن در ابتدا قرار بود اسپین آف سال 1883 باشد، خود یک اسپین آف از یلوستون باشد، اما اکنون به عنوان افتتاحیه یک رمان عمل می کند. مجموعه گلچینی درباره چهره‌هایی که در تلاش برای تحمیل نظم به کشوری بی‌قانون در تسخیر ایده سرنوشت آشکار هستند. این سریال قرار بود در ابتدا اسپین‌آف سریال «1883» باشد – که خود اسپین‌آفی از سریال «یلواستون» است – اما حالا به عنوان آغازگر یک مجموعه گلچین درباره چهره‌هایی است که تلاش می‌کنند نظم را بر کشوری بی‌قانون در تسخیر ایده سرنوشت آشکار تحمیل کنند. «مرد قانون: بس ریوز» با این خصوصیات تبدیل به سریالی می‌شود که هر چند این روزها مورد توجه قرار گرفته اما شاید پیشنهاد دادن آن برای تماشا و برای همه اقشار یک جامعه علاقه‌مند به سریال‌های تلویزیونی جذاب نباشد. داستانی که از ماجرای برده‌داری تا وسترن در جست‌وجوی تمایز است و این تمایز همان نکته پنهانی است که این سریال را به پدیده‌ای متفاوت تبدیل می‌کند.