این عاشقانه مخصوص بزرگسالان است

کلیشه‌ها روزی ایده‌هایی درخشان بوده‌اند که بارها تکرار و سپس کلیشه شده‌اند. بعضی‌هایشان هم آن‌قدر خوب هستند که کسی شکایتی از استفاده مجددشان ندارد. آشپزی در فیلم و سریال‌ها، برای گرم نشان دادن اشتیاق از جمله همان مواردی است که تکرارش دل‌زده‌کننده نیست و می‌توان به استقبال نسخه بعدی و بعدی هم رفت. خلق هر چیز تازه، حتی اگر در آشپزخانه کوچک خانه‌ای دورافتاده باشد، هنری دلرباست که کشف و درک لذتش نیازی به رمزگشایی ندارند و آن‌قدر در جذابیت دارد که بتواند ماجرای داستان یک فیلم یا سریال را رقم بزند. به یادآوردن چند فیلم و سریال با محوریت هنر آشپزی چندان سخت نیست و هر از گاهی عنوان‌های جدید هم به لیست فیلم‌های غذایی اضافه می‌شود. فارغ از تیترهای مشهور قدیمی در بین فیلم‌های پیشنهاد شده ۲۰۲۳ موردی به چشم می‌خورد که استحقاق قرار گرفتن در چنین فهرستی را دارد. فیلم «طعم چیزها». برنده جایزه بهترین کارگردانی در جشنواره کن سال گذشته که ترکیبی است از آشپزی، فرانسه قرن ۱۹ و ژولیت بینوش مجذوب‌کننده. نخستین اثر فیلم‌ساز دو ملیتی ترون آنه هونگ همه برگ برنده‌ها را دارد و در بین عناوین غمگین و البته درخور سال گذشته سرخوش به نظر می‌رسد.

این فیلم عاشقانه روایتگر داستان دودین (بنوا ماگیمل) و یوژین (ژولیت بینوش) است که در آشپزخانه قرن نوزدهمی شان جادو می‌کنند. هماهنگی منحصر به فردی در رفتار آنهاست که حکایت از ارتباطی عمیق و طولانی دارد. نظمی زیبا که سکانس طولانی ابتدایی فیلم را به خودش اختصاص می‌دهد. صحنه آغازین فیلم طعم چیزها تران آن هانگ ۳۸ دقیقه است. دوربین در آشپزخانه می‌چرخد و شخصیت‌ها را دنبال می‌کند که سبزیجات را به تابه‌ای داغ می‌ریزند و به سمت غذای خرد کردن روی میز نزدیک می‌چرخند. دوربین هرگز از حرکت باز نمی‌ایستد. کاری که به مدت ۳۸ دقیقه به طول می‌انجامد، تماشای آشپزی این دو نفر یک شاهکار شگفت‌انگیز است، به طوری که وقتی مهمان‌ها در اتاق غذاخوری طعم غذا را می‌چشند، تماشاگر هم می‌تواند لذت هر لقمه‌ای را درک کند. لذت محسوس است. حجم شگفت‌انگیزی از اطلاعات در همین صحنه بدون گفت‌وگو منتقل می‌شود. زوج پس از عبور از روابط پیچیده به شکلی جدید از زیست رسیده‌اند که فرمول مخصوص خودشان را دارد. همانطور که داستان پیش می‌رود، متوجه می‌شویم که دودین در طول سال‌ها بارها به یوژین پیشنهاد ازدواج داده است. پیشنهادی که همیشه رد شده و به جای آن شراکت در آشپزخانه و نشست‌های گاه به گاه عصرانه جایگزین شده. این ترکیب کارساز است و آنها را در دنیای آشپزی مشهور کرده. ارتباطی با عشق و احترام که با چالش هایی هم همراه است.

تران آن هانگ به داستان اجازه می‌دهد تا در زمان خودش گستره شود. چیزی تحت فشار قرار نمی‌گیرد و مصنوعی در قصه گنجانده نمی‌شود. ارادت به غذا نمایشی از این هنر و همزمان استعاری است. طرز تهیه غذا، مراقبتی که انجام می‌دهیم، نشان دهنده احساس آدم‌ها نسبت به یکدیگر است. اما این آماده‌سازی به خودی خود هیجان انگیز هم هست، که کارگردان با کمک فیلمبرداری جاناتان ریکبورگ، دوربینی که دائم در آشپزخانه شناور است، تمام این احساسات را به تصویر می‌کشد و به معنای واقعی کلمه صبوری می‌کند تا اثرش جا بیفتد. کاری که لازمه آشپز خوب بودن است. طراحی صحنه آشپزخانه هم برگ برنده دیگری است. به ویژه در فیلمی که به لوکیشن آشپزخانه وابسته است. جزییات آشپزی بدون وسایل برقی، با دقت مورد توجه قرار گرفته تا داستان عاشقانه دو بزرگسال تصویر شود. هیچ اضطراب عصبی یا عدم اطمینان در مورد احساسات وجود ندارد. آنها بزرگسال هستند و در لحظات نادر اوقات فراغت به صراحت در موردش صحبت می‌کنند. تردید یوژین برای بردن رابطه به مرحله بعدی قابل درک است، احساسی که در یک صحنه زیبا آشکارا در مورد آن صحبت می‌کند، جایی که آنها پس از یک روز خسته‌کننده در آشپزخانه استراحت می‌کنند. یوژین رابطه‌شان را همانطور که هست دوست دارد و نمی‌خواهد استقلالش خدشه دارد شود. ژولیت بینوش و نیلز اره‌ستاد در این فیلم بازی‌های بسیار قوی و قابل تحسینی ارائه می‌دهند. با این همه برخی از مهم‌ترین‌ها منتقدان معتقدند که فیلم طعم چیزها داستانی متفاوتی ندارد از کلیشه‌های رایج در فیلم‌های عاشقانه استفاده می‌کند. با این حال، اغلب نتوانستند تبحر بازیگران و تصاویر را ندیده بگیرند.

داستان عاشقانه فیلم طعم چیزها، با وجود اشکالات، جذاب و دیدنی است. فیلم‌برداری چشم نوازی دارد و از پس حال و هوای فرانسه قرن ۱۹ برآمده. موسیقی متن هم این زیبایی را همراهی می‌کند و نماینده کشور فرانسه برای اسکار بود. انتخاب طعم چیزها به جای «آناتومی یک سقوط» واکنش‌های شدیدی را در رسانه‌های اجتماعی فرانسه برانگیخت. برخی می‌گویند تریه کارگردان آناتومی یک سقوط به دلیل خطاب قراردادن دولت فرانسه در سخنرانی سیاسی خود مجازات شده. او هنگام دریافت جایزه گفت تظاهرات فرانسه در مورد تغییرات حقوق بازنشستگی به شیوه‌ای تکان‌دهنده سرکوب شد و سیاست‌های فرهنگی دولت را به چالش کشید. اما برخی هم معتقدند فرانسه با این انتخاب دو فیلم را وارد اسکار کرد تا شانس بیشتری برای بردن جایزه اسکار داشته باشد. رقابتی که طعم چیزها آن را به آناتومی یک سقوط باخت. آناتومی یک سقوط توانست اسکار را ببرد و طلسم چندین ساله را بشکند. فرانسه پیش از آناتومی یک سقوط با فیلم «هندوچین» ساخته رژی وارگنیه در سال ۱۹۹۳ اسکار بهترین فیلم بین‌المللی را دریافت کرده بود.