|

پاسارگاد، ضرغامی و یدالله کریمی‌پور

صالح سوری در یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، بعد از اینکه در شورای اداری استان فارس بیان کرد که: «امروز مردم پاسارگاد به دلیل مقبره کوروش نمی‌توانند کشاورزی کنند، چاه بزنند، باید این مشکلات برطرف شود و قوانین حریم‌ها مقداری انقباض پیدا کنند»، مورد انتقاد شدید فعالان میراث فرهنگی و کاربران فضای مجازی قرار گرفت و حتی برخی مدعی شدند توصیه به تجدیدنظر در قوانین حریم مقبره کوروش، به نوعی تلاش غیرمستقیم برای از‌بین‌بردن این اثر فاخر تاریخی است. اظهارات ضرغامی چنان مورد انتقاد و اعتراض قرار گرفت که بالاخره ایشان مجبور شد اعلام کند «ادعا نمی‌کنم که من می‌خواهم کنار مقبره کوروش چاه حفر کنم». این عقب‌نشینی آشکار نیز نتوانست منتقدان را قانع کند و به شیوه‌های گوناگون پرسیدند چه عواملی باعث شده تا وزیر میراث فرهنگی به‌جای نگرانی از نقض حریم آثار تاریخی و باستانی کشور، نگران وضعیت کشاورزان پاسارگاد باشد و موضوعی که باید وزیر کشاورزی، آن‌هم با بررسی تمام جوانب و رعایت قوانین مربوطه پیگیر آن باشد از زبان وزیر میراث فرهنگی شنیده می‌شود؟ آیا چنین اظهارنظری برای تحت‌الشعاع قرار‌دادن روز بزرگداشت کوروش در روزهای آتی آبان‌ نیست؟ روزی که در سال‌های اخیر دردسرهایی را برای متولیان امر ایجاد کرده و حتی ابعاد امنیتی نیز به خود گرفته است. نکته جالب اینجاست که آقای ضرغامی در همین جلسه یادآور شده‌اند که «مقام معظم رهبری سال‌ها پیش در سفری که به استان فارس داشتند، فرمودند اگر گردشگری درست کار کند، این استان هیچ نیازی به هیچ بودجه‌ای ندارد»؛ ولی اینکه چرا آقای وزیر به‌جای اینکه دنبال چرایی درست‌کارنکردن بخش گردشگری در استان فارس باشد، نگران وضعیت کشاورزان پاسارگاد شده است، کسی از آن آگاه نیست. واکنش چهره‌های سرشناس کشور نیز به این اظهارات درخور توجه بود. اسماعیل کهرم، چهره سرشناس محیط زیست، ضمن هشدار درباره فرونشست دشت‌های ایران گفته‌ است: «مردم پاسارگاد می‌توانند از راه توریسم به دلیل ظرفیت موجود مقبره کوروش از انجام فعالیت‌های کشاورزی بی‌نیاز شوند» و البته از میان همه اظهارنظرها، ادعای دکتر یدالله کریمی‌پور مهم‌تر است. دکتر یدالله کریمی‌پور، استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی، عزت‌الله ضرغامی را با چالشی بزرگ برای نحوه مدیریت میراث تاریخی روبه‌رو کرده است. دکتر یدالله کریمی‌پور در گروهی به نام انجمن جغرافیای صلح که به‌تازگی در فضای مجازی تشکیل شده و در آن استادان و دانش‌آموختگان عمدتا جغرافیای سیاسی کشور حول محور ایشان و سایر استادان این رشته به تحلیل مسائل روز کشور می‌پردازند، در یک فایل صوتی ضمن اشاره به پیامبری کوروش با استناد به نظر کسانی مثل مودودی و آیت‌الله مکارم‌شیرازی، ادعا کرده است اگر آقای ضرغامی واقعا دغدغه کشاورزان پاسارگاد را دارد، اداره آن را به صورت یک منطقه خودگردان به ایشان بسپارد تا هم تمام کشاورزان پاسارگاد را برای 50 سال آینده بیمه کند و به کار گیرد و هم پاسارگاد را تبدیل به ثروتمندترین سکونتگاه ایران کند و البته برای این اقدام هم چیزی از ایشان طلب نخواهند کرد. بدون شک کریمی‌پور که استادی صاحب‌نام در رشته تخصصی خویش است، سودای نام و نان ندارد و با این ادعا هم قصد حراج آبرو و حیثیت و جایگاه دانشگاهی و آکادمیک خود را نداشته، بلکه دانش و اطلاعات ایشان به همراه توان پاسارگاد است که به او جسارتی داده تا چنین ادعاهایی را بی‌محابا مطرح کند. اما در پی چنین درخواستی از آقای ضرغامی، سؤالی که ناظران روزهای اخیر با آن مواجه هستند، این است که مگر نحوه مدیریت بخش‌های مختلف کشور به‌ویژه گردشگری به چه سمت و سویی رفته و می‌رود که حتی معیشت مردمان منطقه‌ای مثل پاسارگاد با شهرتی جهانی و قابلیت‌های فراوان در جذب صدها هزار بلکه میلیون‌ها نفر گردشگر داخلی و خارجی، همچنان وابسته به اندک آب و خاکی است که هر روز از کمیت و کیفیت آن کاسته می‌شود؟ آیا امثال دکتر کریمی‌پور مطالبی می‌دانند که سیاست‌گذاران کشور از آن بی‌اطلاع هستند؟ چرا مدیران کشور نظرات کارشناسی متخصصان دلسوز را به کار نمی‌گیرند و از تجربیات جهانی در حوزه گردشگری استفاده نمی‌کنند؟ اگر می‌شود با شیوه‌های دیگر به مدیریت آثار تاریخی و گردشگری پرداخت، چرا به آن شیوه‌ها وقعی گذاشته نمی‌شود؟ در هر حال، ادعاهای دکتر کریمی‌پور چالشی بزرگ برای وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است و کاش یک بار هم که شده، مدیریت یکی از هزاران اثر گردشگری کشور را به امثال دکتر کریمی‌پور می‌سپرد و خود مدیریت این اثر سترگ را به تماشا می‌نشست.