لطفا افکارسنجی کنید
مدتی است در برخی از ساعات بعدازظهر در پیاده‌رو ضلع جنوبی میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر، فقط ضلع جنوبی این 1200 متر آن هم در برخی از ساعات بعدازظهر، گروهی از خانم‌های محجبه در معیت تعدادی مردان لباس‌شخصی، قدم می‌زنند.
مدتی است در برخی از ساعات بعدازظهر در پیاده‌رو ضلع جنوبی میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر، فقط ضلع جنوبی این 1200 متر آن هم در برخی از ساعات بعدازظهر، گروهی از خانم‌های محجبه در معیت تعدادی مردان لباس‌شخصی، قدم می‌زنند. به نظر می‌رسد این قدم‌زدن، دو هدف را دنبال می‌کند: یکی ترکیب پوشش لباس و حجاب را در این پیاده‌رو تا حدی تغییر دهد و دوم، به فریضه امر به معروف و نهی از منکر عمل شود، آن هم فقط برای حجاب. خانم‌ها به صورت دونفره یا بیشتر با هم قدم می‌زنند و به دختران بی‌حجاب که در حال قدم‌زدن، خریدکردن، تماشای کتاب‌فروشی‌ها و بساطی‌ها یا حتی نشستن روی صندلی‌های کنار پیاده‌رو و خوردن چیزی هستند، تذکر می‌دهند که حجاب‌شان را رعایت کنند. تا اینجا به نظر می‌رسد یک امر عادی در حال رخ‌دادن است، ولی توجه به نکات زیر نشان می‌دهد که همین رفتار به نظر عادی از نگاه مجریان و برنامه‌ریزان، با خود چه مسائلی به همراه دارد:
1- اصلا نسبت سازمانی این خانم‌ها مشخص نیست. کسی نمی‌داند آنها از کجا آمده‌اند. نامشخص‌بودن مرجع این کار، به‌ویژه غیرپاسخ‌گو بودن این خانم‌ها، می‌تواند نوعی هرج‌ومرج را به دنبال خود بیاورد. وقتی از آنان پرسش می‌شود شما چه‌کاره هستید، فقط می‌گویند: ضابط قضائی! این ضابطان قضائی از سوی قوه قضائیه در این پیاده‌رو قدم می‌زنند یا از سوی سازمان‌های دولتی و...؟ هیچ چیز مشخص نیست. نه روی لباس‌شان آرمی وجود دارد و نه نسبت به پرسشی که می‌شود، پاسخ شفاف ارائه می‌دهند.
2- تذکر این خانم‌ها عمدتا به دختران جوان است که بدون حجاب در حال گذر یا انجام کاری هستند. دختران جوان در مواجهه با این تذکرات عمدتا به دو دسته تقسیم می‌شوند: عده‌ای سکوت می‌کنند و نشنیده می‌گیرند و عده‌ای دیگر نسبت به آن با ترش‌کردن رو یا حتی زبان عکس‌العمل نشان می‌دهند. وضعیتی ایجاد شده که از یک سو، دختران جوان با شنیدن تذکر احساس تحقیر می‌کنند و واکنش زبانی تند نسبت به تذکردهندگان نشان می‌دهند. از سوی دیگر، زنان محجبه تذکردهنده را با کوله‌باری از واکنش‌های تند متقابل به خانه می‌فرستند. آنها حتما وقتی شب‌ها اندکی با خود خلوت می‌کنند، بار سنگین این رفتار‌ها را به خوبی حس می‌کنند.
3- شیوه تذکردادن این خانم‌ها اصلا متناسب با آن محیط و سن و سال دختران بی‌حجاب نیست. گاهی همین‌طور که قدم می‌زنند یعنی در همان حال حرکت، تذکر می‌دهند و مثلا می‌گویند: «تو هم آن شالت را بکش روی سرت»! این شیوه عمل، اساسا کنشی به همراه ندارد و عمدتا به واکنش منتهی می‌شود. در چنین شرایطی، واکنش‌ها اصلا مثبت نیست؛ چراکه دختران جوان در دنیای خودشان در حال عبور و گفت‌وگو با دوستان خود یا انجام کاری هستند که دفعتا با چنین جمله‌ای مواجه می‌شوند؛ جمله‌ای که اصلا انتظار شنیدن آن را ندارند.
4- در برخی مواقع این تذکرها به بگومگوی دو طرف منتهی می‌شود. در این مواقع مردان لباس‌شخصی وارد گود می‌شوند و در حمایت از زنان تذکردهنده، می‌خواهند که آنچه تذکر داده شده رعایت شود. همین موضوع موجب بگومگوی بیشتر و جلب توجه و جمع‌شدن مردم می‌شود. در چنین شرایطی آنان از افراد می‌خواهند که تجمع نکنند و محیط را ترک کنند؛ در صورتی که مردم نمی‌دانند آنها کیستند و چرا به دختری که به طور معمول در حال عبور است «گیر» داده‌اند. در مواردی این «گیر»دادن به نحوی است که مردم فکر می‌کنند فردی مزاحم دختران جوان شده است و قصد مداخله می‌کنند که با تهدید مواجه می‌شوند. شاهدان عینی می‌گویند این مداخلات گاه به زد‌و‌خورد هم منتهی شده است.
5- هدف از این برنامه و اقدام چیست؟ انجام یک وظیفه سازمانی؟ انجام یک وظیفه و تکلیف شرعی؟ هر هدفی را دنبال می‌کند، نتیجه مثبتی به همراه نخواهد داشت. تدبیر حکمرانی ایجاب می‌کند گام‌هایی برداریم که تقابل‌ها و شکاف‌های اجتماعی را به حداقل برساند.
6- پیشنهاد می‌کنم سازمان متولی این ماجرا که مشخص نیست کیست، از مرکز افکارسنجی بسیج استفاده کند و طرحی پژوهشی به آنان بسپارد تا بازخوردهای میدانی تذکرات آمران به معروف و ناهیان از منکر در این پیاده‌رو را با مشاهده‌نامه‌های ساخت‌یافته ثبت و ضبط کنند. افکارسنجی بسیج نیروهای توانمندی دارد که توان مدیریت چنین طرح‌های مطالعاتی را دارند. گزارش این بررسی میدانی برای طراحان و مجریان برنامه پیاده‌رو انقلاب مفید خواهد بود.
