هشدار واردکنندگان برنج درباره رانت گسترده در بازار

به گزارش «شرق» واردکنندگان برنج خواستار شفاف‌سازی و تبعیض‌زدایی فرایند واردات برنج شدند. بر این اساس، جمعی از شرکت‌های شاخص واردکننده برنج در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور خواستار اصلاح فرایند و شفافیت سهمیه‌بندی واردات  برنج شدند.

در این نامه که با امضاى بیش از ٩٠ واردکننده تحت عنوان «جمعى از واردکنندگان برنج» منتشر شده، مخاطرات جدی مترتب بر جریان پایدار تأمین برنج کشور گوشزد شده و در ادامه آمده است: «هم‌زمان با سیستمی‌شدن ثبت سفارشات که با اهداف امیدوارکننده‌ای چون ایجاد شفافیت و رفع تبعیض و در‌عین‌حال استقبال واردکنندگان به اجرا گذاشته شد، وجود نارسایی‌هایی در این فرایند که قابل اصلاح است، کارکردی معکوس و مشکلاتی جدی را سبب شده است. به نحوی که در یک سال اخیر شاهد کاهش مستمر سهمیه وارداتی شرکت‌هایی بوده‌ایم که با سابقه طولانی و تخصصی در تأمین برنج فعال بوده‌اند. نتیجه آنکه به‌تدریج توان رقابت، رشد و انگیزه آنها برای ادامه فعالیت از بین رفته و چه‌بسا بقای برخی در مخاطره قرار گرفته است».

این واردکنندگان در ادامه تأکید کرده‌اند: «این واقعیت ناامیدکننده درحالی رخ داده که معدود شرکت‌های خاص (دارای ذی‌نفع واحد) در نبود یک سقف منطقی، سهمیه‌های مضاعف دریافت کرده و با ترفندهای گوناگون، گویی به دنبال انحصار و قبضه بازار هستند و تداوم وضع موجود نه‌تنها رقابت سالم و اصولی را در این بخش حیاتی اقتصاد از بین می‌برد، بلکه انگیزه شرکت‌های قدیمی را که بعضا سال‌ها در امر تأمین‌ برنج کشور به صورت تخصصی نقش‌آفرینی کرده‌اند، کم‌رنگ  خواهد کرد».

آنها همچنین در ادامه توضیح داده‌اند: «تبعات این موضوع می‌تواند ناترازی در بازار عرضه و تقاضا و درنهایت تهدید امنیت غذایی را در پی داشته باشد که قطعا با برنامه‌ها و اهداف کلان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور مغایرت دارد. لذا از جناب‌عالی استدعا داریم با دستور بازنگری جدی در این فرایند به‌منظور برقراری عدالت حداکثری، اقدامات زیر به‌ طور عاجل معمول شود:

1. سقف مشخص و منطقی سهمیه 10درصدی برای هر شرکت و مجموعا 15درصدی برای شرکت‌های دارای ذی‌نفع واحد (مشابه سیاست مثبتی که در واردات نهاده‌های دام و طیور اعمال شد) در نظر گرفته شود تا عملا با برقراری رقابت سالم، شائبه بروز هرگونه انحصار از بین برود.

2. بازنگری‌کارشناسی در قاعده تخصیص سهمیه‌ها با رویکردی عادلانه و تخصصی از جمله حذف تأثیر رتبه اعتباری شرکت‌ها در کارت بازرگانی که در عمل به شرکت‌هایی که تجارت گسترده‌ای به‌جز برنج دارند، سهمیه قابل توجهی  هدیه می‌دهد.

3. حمایت ویژه از شرکت‌های باسابقه و تخصصی که بعضا در تجارت تک‌محصولی خود، سال‌ها به تأمین پایدار و مطمئن برنج کمک و منابع ارزی این کشور را به کالای اساسی و ضروری تبدیل کرده‌اند، در اولویت قرار گیرد».

در این نامه همچنین تأکید شده است: «مهم است که یادآور شویم تسهیم عادلانه میزان واردات برنج علاوه بر پیشگیری از انحصار و رانت‌گرایی و کاهش حساسیت اجتماعی، موجب رقابت سازنده، تعدیل قیمت در کشورهای مبدأ، تعادل مطلوب در بازار داخل و کاهش ریسک تخلفات احتمالی شده و همچنین به‌واسطه تنوع‌بخشی در منابع تأمین، مخاطرات ناشی از بحران‌های بین‌المللی و اختلال احتمالی در فعالیت برخی شرکت‌ها به حداقل می‌رسد. به تبع تحقق موارد یادشده، پایداری جریان تأمین مکفی و به‌هنگام کالا در بلندمدت و نهایتا حفظ امنیت غذایی کشور و انتفاع مصرف‌کنندگان نیز تضمین خواهد شد».