سرپیچی از دستور رئیس‌جمهور در ممنوعیت صید ترال
ترال‌داران منتظر دستور حمله به دریای عمان هستند
ترال‌داران با اینکه هیچ‌کدام از تجهیزات صید فانوس‌ماهی را ندارند، با تور و کشتی‌های غیراستاندارد، برای رفتن به دریای عمان کمین کرده‌اند. سازمان شیلات هم ظاهرا چشمش را روی تخلف کشتی‌داران بسته است.کشتی‌ها هم برای صید ترال مستقر شده و تنها در انتظار صدور مجوز نهایی هستند تا به دریا بروند. گفته می‌شود بنا به درخواست سازمان شیلات و با موافقت استانداران سیستان و بلوچستان و هرمزگان، در شورای ساماندهی سواحل کشور ازسرگیری صید ترال مصوب شده است.
زینب رحیمی: ترال‌داران با اینکه هیچ‌کدام از تجهیزات صید فانوس‌ماهی را ندارند، با تور و کشتی‌های غیراستاندارد، برای رفتن به دریای عمان کمین کرده‌اند. سازمان شیلات هم ظاهرا چشمش را روی تخلف کشتی‌داران بسته است.کشتی‌ها هم برای صید ترال مستقر شده و تنها در انتظار صدور مجوز نهایی هستند تا به دریا بروند. گفته می‌شود بنا به درخواست سازمان شیلات و با موافقت استانداران سیستان و بلوچستان و هرمزگان، در شورای ساماندهی سواحل کشور ازسرگیری صید ترال مصوب شده است. آبان سال 1399 در مجلس شورای اسلامی ممنوعیت دو ساله صید ترال تصویب و از آذرماه همان سال اجرا شد. روش صید ترال برای برداشت فانوس‌ماهی، ماهی یالاسبی و ماهی مرکب استفاده می‌شد. با اینکه بیشتر اعتراض متخصصان به صیادی فانوس‌ماهی بود، صید همه نوع ترال صنعتی ممنوع اعلام شد. قرار بود در این دو سال میزان ذخایر خلیج فارس و دریای عمان ارزیابی و برای صید ترال تصمیم‌گیری شود. همچنین هدف از توقف دوساله صیادی فانوس‌ماهی، دادن تنفس به دریا و بازیابی ذخایر آبزیان بود. چند ماهی است که کشتی‌های صید ترال در دریای عمان مستقر شده‌اند و برای صدور مجوز صیادی ترال لحظهشماری می‌کنند. این روش صیادی مورد تأیید کارشناسان و متخصصان نیست و همواره از آن به عنوان یک روش مخرب برای محیط زیست دریا و زیان‌آور برای صیادان سنتی یاد می‌شود.
نباید از ترال کفروب استفاده شود
میزان ذخایر ماهیان و آبزیانی که به‌عنوان صید همراه با فانوس‌ماهی در دریای عمان و خلیج فارس برداشت می‌شوند، بحرانی ارزیابی می‌شود، عبدلی در این باره ضمن انتقاد از کوتاهی سازمان شیلات و مؤسسه تحقیقات شیلات در تکمیل مطالعات ارزیابی ذخایر ماهیان توضیح می‌دهد که «مؤسسه تحقیقات شیلات به بهانه کمبود بودجه، مطالعات و پایش ذخایر در دریای عمان و خلیج فارس را نیمه‌کاره رها کرده است. البته در همان تحقیقات اولیه مشخص شد که میزان ذخایر فانوس‌ماهی و بسیاری از ماهیان اقتصادی در شرایط بحرانی است. همچنین مؤسسه تحقیقات شیلات صراحتا اعلام کرد که کشتی‌داران برای صید فانوس‌ماهی از «ترال کفروب» استفاده می‌کنند. روشی که اصلا مناسب صید فانوس‌ماهی نیست. از سوی دیگر کشتی‌ها و تورهای مورداستفاده به درد صید فانوس‌ماهی نمی‌خورد. حالا هم ترال‌داران با اینکه هیچ‌کدام از تجهیزات صید فانوس‌ماهی را ندارند، با همین تور و کشتی غیراستاندارد، برای رفتن به دریا کمین کرده‌اند.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی تأکید دارد که با توجه به این تحقیقات متوجه می‌شویم که ترال‌داران در بستری از دریا که سفره صید صیادان سنتی است، مشغول صید هستند و همین باعث لطمه به معیشت و کاهش درآمد آنها شده است. در روزهای گذشته چند هزار نفر از صیادان محلی برای اعلام نارضایتی خود از صدور مجوز صید فانوس‌ماهی و صیادی ترال، طوماری اعتراضی را امضا کرده و گفته‌اند که ترال به ضرر معیشت ماست».
سرپیچی از دستور رئیس‌جمهور در ممنوعیت صید ترال
در آبان سال 1400، در نشست استادان و فعالان محیط زیست با ابراهیم رئیسی، موضوع ترال مطرح شد و رئیسی صراحتا بر ممنوعیت و توقف کامل این نوع صید تأکید کرد. یک ماه بعد در آذر1400، نامه‌ای از طرف دفتر رئیسی به وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست، رئیس سازمان بنادر و وزارت راه ارسال شد. در این نامه به این دستگاه‌ها فرصت یک‌ماهه داده شد تا آیین‌نامه و دستورالعمل ممنوعیت کامل صید ترال را در آب‌های سرزمینی ایران تهیه کنند و برای دفتر رئیس‌جمهور بفرستند. عبدلی عضو هیئت علمی دانشگاه بهشتی می‌گوید: سؤال مهم این است که رئیس‌جمهور یعنی بالاترین مقام اجرائی کشور، حدود دو سال قبل دستور ممنوعیت صید ترال را داده اما چرا سازمان شیلات از اجرای این دستور سرپیچی می‌کند؟
کشتی‌های ترال در نقاط ممنوعه دریا صیادی کردند
عبدلی در ادامه با اشاره به اینکه سازمان شیلات در برخورد با کشتی‌داران متخلف کوتاهی کرده و چشمش را بر تخلفات محرز بسته است، این‌طور توضیح می‌دهد که «شیلات از ترال‌داران و کشتی‌ران‌ها تعهد محضری گرفته بود که در صورت بروز هر نوع تخلفی مجوزشان باطل شود. اما طی دوسال‌ونیم آخری که صیادی فانوس‌ماهی انجام می‌شد، همه کشتی‌داران در نقاط ممنوعه صیادی می‌کردند. سیستم مانیتورینگ مسیر تردد کشتی‌ها موجود است. همان سال هم سازمان شیلات نقشه‌‌های حرکت کشتی‌ها را در اختیار داشت و باید از آنها به دلیل تردد غیرقانونی و برداشت ماهی در نقاط ممنوعه، شکایت و مجوزشان را لغو می‌کرد اما از چنین کاری سر باز زده است».
اردیبهشت امسال سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون مجلس شورای اسلامی، در صحن علنی مجلس به ازسرگیری صیادی ترال اعتراض کرد و به وزیر جهاد کشاورزی هشدار داد که عدهای درصدد راه‌اندازی صید مخرب ترال هستند. همچنین نماینده چابهار، جاسک و بندرعباس در مجلس به ازسرگیری صید ترال اعتراض کردند.
فراکسیون محیط زیست به دنبال ممنوعیت همیشگی ترال
در این زمینه عبدلی، مشاور فراکسیون محیط زیست می‌گوید: بعد از تذکر خانم رفیعی در مجلس، سازمان شیلات نامه‌ای برای فراکسیون نوشته و بر ضرورت صید فانوس‌ماهی و تولید پودر ماهی تأکید کرده است. همچنین در این نامه شیلات، اصرار کرده که راه‌اندازی مجدد صیادی فانوس‌ماهی و صید ترال در جهت اشتغال‌زایی کشتی‌داران است و باید مجوز صید ترال صادر شود. البته فراکسیون محیط زیست در مخالفت با صید ترال از 50 نماینده مجلس امضا جمع کرده و قصد دارد ماده واحده‌ای را به قانون حفاظت و بهره‌برداری از دریاها اضافه کند تا طی آن ترال برای همیشه ممنوع شود.
ناوگان صید ترال به‌صورت جدی از ابتدای دهه 90 در آب‌های ایران شروع به فعالیت کرد. با ورود کشتی‌های چینی در سال‌های 97 تا 99 به آب‌های ایران و صید ترال، اعتراضات به این صیادی اوج گرفت. در سال 99 از مجموع 96 کشتی فعال، 35 کشتی متعلق به چینی‌ها بود. در سال‌های اخیر مردم شهرهای چابهار و جاسک بیشترین اعتراض را نسبت به صید ترال داشتند. بنابراین صید ترال علاوه بر ابعاد مخرب محیط‌زیستی باعث بروز چالش‌های اجتماعی و اقتصادی برای صیادان محلی و مردم بومی و ساکن در حاشیه آب‌های جنوبی ایران شده است. در هفته‌های گذشته کارزاری در فضای مجازی در مخالفت با صید ترال شکل گرفته است.
