پیروزی شکننده «مودی»

نخست‌وزیر هند، در رقابتی بسیار فشرده‌تر از آنچه تصور می‌شد، برای سومین دوره پیاپی در انتخابات پیروز شد. حزب نارندرا مودی، بهاراتیا جاناتا (حزب مردم هند)، کمتر از ۲۷۲ کرسی مورد نیاز از ۵۴۳ کرسی پارلمان را به دست آورد. با این حال، متحدان ائتلافی توانسته‌اند کرسی‌های اضافی را کسب کنند. در هر صورت، این نتایج ضربه‌ای به مودی بود که همواره در انتخابات اکثریت قاطع را کسب کرده بود و یک دهه سیاست کشور را تحت کنترل داشت.

بیش از ۶۴۰ میلیون نفر در یک ماراتن انتخاباتی هفت‌هفته‌ای رأی دادند که مسئولان انتخاباتی آن را «رکوردی جهانی» نامیدند. نزدیک به نیمی از رأی‌دهندگان زن بودند. حزب بهاراتیا جاناتا همچنان بزرگ‌ترین حزب هند از نظر تعداد کرسی‌ها در پارلمان است و اگر مودی همراه متحدانش دوره سوم نخست‌وزیری‌اش را تضمین کند، با رکورد جواهر لعل نهرو، اولین نخست‌وزیر هند، برابری خواهد کرد.

اما کاهش بیش از ۵۰ کرسی حزب مودی در پارلمان جذابیت دوره سوم نخست‌وزیری را برای مودی کمتر می‌کند، به‌ویژه آنکه هدف کارزار انتخاباتی مودی کسب ۴۰۰ کرسی ائتلافی بود. کاهش چشمگیر کرسی‌های بهاراتیا جاناتا شاید به بی‌کاری، افزایش قیمت‌ها، نابرابری فزاینده و اصلاحات بحث‌برانگیز استخدام در ارتش و دیگر مسائل مرتبط باشد. کارزار سخت‌گیرانه و تفرقه‌انگیز مودی، به‌ویژه درباره مسلمانان نیز ممکن است رأی‌دهندگان در برخی مناطق را ناخشنود کرده باشد. بی‌بی‌سی نیوز نگاهی داشته به عواملی که بر نتایج انتخابات اخیر در هند تأثیرگذار بوده است.

خدشه‌دار‌شدن نام مودی

محبوبیت مودی به مهارتش در برندسازی، تبدیل رویدادهای عادی به نمایش و پیام‌رسانی هوشمندانه‌اش نسبت داده شده است. اپوزیسیون ضعیف و رسانه‌های دوست نیز به او کمک کردند تا نامش به برند تبدیل شود. نتایج انتخابات نشان می‌دهد که از درخشش نام مودی کاسته شده است. به بیان دیگر، او به اندازه‌ای که بسیاری از حامیانش تصور می‌کردند، شکست‌ناپذیر نیست. این امر به اپوزیسیون امید جدیدی می‌بخشد.

بازگشت به سیاست ائتلافی

هند سابقه دولت‌های ائتلافی پرهرج‌و‌مرج را دارد، اگرچه برخی در اوایل دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ نقش مهمی در اجرای اصلاحات اقتصادی داشتند. اگر حزب بهاراتیا جاناتا دولت تشکیل دهد، به متحدانش وابسته و نیازمند اتخاذ رویکردی مشورتی‌تر خواهد بود. این وابستگی سبب می‌شود درصورتی‌که متحدان احساس کنند نادیده گرفته شده‌اند، دولت در معرض فروپاشی قرار گیرد. حزبی که زمانی قدرتمندترین حزب شناخته می‌شد، اکنون برخلاف سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹، به متحدانش متکی است.

ضربه به حزب حاکم

یک دهه حکمرانی بی‌وقفه مودی نشان‌دهنده پذیرش نظام حاکم تک‌حزبی است. این نظام پنج ویژگی کلیدی دارد: رهبری دارای جذبه، کنترل بی‌رقیب منابع و ارتباطات، دستگاه سازمانی بی‌نظیر و اپوزیسیون نابسامان. کاهش آزادی‌ها نیز از ویژگی‌های نظام حاکم تک‌حزبی است. نتایج انتخابات، هند را به آنچه بسیاری «سیاست عادی» می‌دانند بازگرداند، با طیفی از احزاب که در قدرت شریک‌ و رقیب‌اند.

احیای اپوزیسیون

نتایج انتخابات به مخالفان به رهبری حزب کنگره که آماج انتقاد بود، جان تازه‌ای خواهد بخشید. آنها اکنون امید بیشتری دارند. حزب بهاراتیا جاناتا حدود یک‌سوم از بیش از چهار هزار کرسی مجمع ایالتی هند را در اختیار دارد و پیش‌تر نیز از احزاب منطقه‌ای شکست خورده است. در ۱۴ ماه آینده، در پنج ایالت انتخابات برگزار خواهد شد و همه آنها می‌توانند عرصه رقابت تنگاتنگ باشند.

چشم‌انداز دوره سوم احتمالی برای مودی

هند به کار بسیار بیشتری نیاز دارد و باید التیام پیدا کند. اقتصاد در حال رشد است، اما نابرابری نیز رو به افزایش است. سرمایه‌گذاری خصوصی باید بیشتر شود و طبقه فقیر و متوسط باید پول بیشتری داشته باشند تا بتوانند بیشتر خرج کنند.

تا وقتی شغل کافی وجود نداشته باشد، این امر محقق نخواهد شد. در کشوری که با جاه‌طلبی و ناامیدی مواجه است، رأی‌دهندگان جوان احتمالا از حزب بهاراتیا جاناتا فاصله می‌گیرند‌؛ حدود دو‌پنجم جمعیت بیش از یک ‌میلیاردی هند زیر ۲۵ سال دارند.

مودی به‌ دلیل به حاشیه راندن مسلمانان -که بزرگ‌ترین جمعیت اقلیت هند محسوب می‌شود- آماج انتقاد است. دولت او با اتهام سرکوب مخالفان روبه‌رو است و چهره‌های سرشناس اپوزیسیون به اتهام‌هایی که می‌گویند ساختگی است، در زندان به سر می‌برند. اما دوره سوم اغلب برای بسیاری از رهبران پرچالش بوده، با رویدادهای پیش‌بینی‌ناپذیر و ناگهانی که دولت‌ها و برنامه‌هایشان را از مسیر خارج کرده است.