استان جدید در راه است؟/ استان تهران غربی تشکیل می شود؟

طرح تشکیل یک استان جدید تحت عنوان «استان تهران جنوبی» در هیات رئیسه مجلس آذرماه سال ۱۳۹۸  اعلام وصول شد.

مطابق با جزئیات منتشر شده از محتوای این طرح، برخی نمایندگان مجلس به دنبال آن هستند تا از مجموع سه شهرستان در استان تهران و سه شهرستان در استان مرکزی، یک استان جدید به مرکزیت شهر جدید پرند در کشور ایجاد کنند.

مطابق با آمار سرشماری سال ۹۵، جمعیت ۶ شهرستانی که قرار است در پهنه استان جدید قرار گیرند حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود.

اگر چه مطابق با طرح تهیه شده، عنوان استان جدید «تهران جنوبی» انتخاب شده اما برخلاف عنوان آن، در صورت تشکیل این استان به لحاظ جغرافیایی به شکل دقیق بین غرب و جنوب غرب تهران قرار گرفته است.درحالی که هیچ اظهارنظر و اطلاعات رسمی درباره هدف طراحان این طرح اعلام نشده است اما دو فرضیه درباره علت تدوین این طرح وجود دارد که به نوعی با یکدیگر قابل جمع نیز است.

تشکیل استان البرز با مرکزیت کرج، یک تجربه موفق از طرح تقسیم استان تهران به حساب می‌آید چون توانست به افزایش درآمد‌های استان، استفاده بهتر از منابع استان، افزایش سرانه آموزشی و ورزشی، کاهش زمان برای صرف امور اداری و ... منجر شود، اما اینکه در چند سال گذشته طرح‌های تشکیل استان‌های جدید در تهران به نتیجه نرسیده مثل استان‌های تهران جنوبی، شرقی و حالا غربی نشان می‌دهد که نمی‌توان به صرف اینکه چون تشکیل استان البرز تجربه موفقی بوده این موارد هم موفق باشند.

حجت‌الاسلام حسن نوروزی، نماینده مردم رباط کریم در مجلس شورای اسلامی گفت: طرحی در وزارت کشور در حال بررسی است که بر اساس این طرح بناست تا استان تهران غربی با مرکزیت شهریار تاسیس شود.

او افزود: بنده در مجلس دهم طرحی را تحت عنوان طرح تاسیس و ایجاد استان تهران جنوبی تدوین و ارائه کردم، اما به مرحله تصویب در مجلس نرسید.نماینده مردم رباط کریم در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: طرح تاسیس و ایجاد استان تهران جنوبی که توسط من در مجلس قبل ارائه شد، شهر‌های اسلامشهر، حسن‌آباد، رباط کریم، بهارستان، پرند، ساوه و زرندیه با مرکزیت رباط کریم را شامل می‌شد.

نوروزی بیان کرد: در طرح وزارت کشور که تحت عنوان طرح ایجاد و تاسیس استان تهران غربی مطرح شده، بناست تا شهر‌های شهریار، شهرقدس، ملارد، رباط کریم، بهارستان و پرند با مرکزیت شهریار ایجاد شود.

تاسیس استان تهران غربی می‌تواند بار سنگینی را از نظر مالی از روی پایتخت بردارد و تخصیص اعتبارات به شهر‌هایی را که قرار است در استان تهران غربی قرار گیرند، بهبود ببخشد.

حسینی معاون پارلمانی رئیس جمهور: چند استان جهت تشکیل مطرح هستند مثل استان کرمان جنوبی یا استان شهریار 

در این استان ها که پهناور هست این نیاز وجود دارد در حال حاضر چون نزدیک انتخابات هست نمی خواهیم دستاویزی برای اختلافات اجتماعی بر سر تعیین مراکز استان مطرح بشود 

حجت الاسلام سیدسلمان ذاکر، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت: ایجاد استان حتما باید شاخصه‌های جمعیت و شاخصه‌های جغرافیایی را داشته باشد، اما اگر شائبه‌های سیاسی، حزبی و جناحی برای افزودن یک استان دیگر مطرح شود، چون مصادره به مطلوب یک عده می‌شود ذینفعان نفع آن را می‌برند و فقرا فقیرتر می‌شوند.

او ادامه داد: وقتی که اسم استان می‌آید قیمت‌های اجناس متحول می‌شود و قیمت زمین و واحد‌های مسکونی بالا می‌رود و افراد کم درآمد دچار آسیب می‌شوند، اما اگر شاخصه‌های استان شدن وجود داشته باشد نیاز به کمک ویژه، بودجه اختصاصی، محرومیت زدایی و رفع مشکل اشتغال جوانان اتفاق میمون و مبارکی خواهد بود.

نماینده مردم ارومیه در مجلس تصریح کرد: بعضی شهرستان‌های تهران به اندازه یک مرکز استان جمعیت دارند و در هر کدام از قسمت‌های تهران جا دارد که این اتفاق بیفتد، اما نگاه نباید سیاسی باشد.

او افزود: به نظر من برای نقاط دور از پایتخت و دور از کرج باید کار کارشناسی مناسبی انجام صورت گیرد.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس بیان کرد: اگر غرض سیاسی باشد فسادزاست، اما اگر هدف حل مشکلات مردم باشد و بودجه اختصاصی برای محرومیت زدایی به آن تعلق بگیرد چه بسا با استان شدن یک منطقه چنین اتفاقی بیفتد.

حجت الاسلام ذاکر گفت: اینکه کشور به یک استان جدید نیاز داشته باشد یا خیر به بررسی دیگری نیاز دارد.

برخی استان‌هایی که عریض و طویل هستند و استان‌هایی که محرومند و دلیل محرومیت آن کم توجهی دولت است اگر استان شوند استاندار به آنجا می‌رود و توجه هیئت دولت به آن بیشتر می‌شود.

هم اکنون تهران دارای ۲۰ شهرستان و ۱۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت است که با کم شدن این سه شهرستان از استان تهران، حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت این استان کم می‌شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در صورت نهایی شدن این طرح و اجرایی شدن آن، دهمین تغییر در تقسیمات کشوری استان تهران از سال ۱۳۱۶ تاکنون رقم خواهد خورد.

در سال ۱۳۱۶، مطابق تقسیمات کشوری، ایران به شش استان تقسیم می‌شد که تهران در استان شمال که شامل ۱۳ شهرستان بود قرار می‌گرفت. در اصلاحیه‌ای در دی ماه همان سال، مجددا کشور به ۱۰ استان تقسیم شد و شهرستان جزئی از استان دوم شد.

در این میان، در تقسیمات سال ۱۳۲۱، تهران خود به استانی مستقل تبدیل شد. با ایجاد تغییراتی گسترده در سال ۱۳۳۵ هجری شمسی، تعداد استان‌ها به ۱۳ رسید و شهرستان تهران به همراه شهرستان دیگر، استان مرکزی را تشکیل دادند که شهر تهران مرکز آن بود.

در سال ۱۳۶۵، تغییرات اساسی در محدوده‌های سیاسی ایجاد شد و استان تهران به‌صورت یک استان مستقل به مرکزیت شهر تهران درآمد که شامل هفت شهرستان، شمیرانات، تهران، دماوند، ری، کرج، ورامین و قم بود. در سال ۱۳۷۵ شهرستان قم، از استان تهران منتزع و استان مستقلی به نام استان قم را تشکیل داد. همچنین شهرستان قزوین از استان زنجان جدا و به استان تهران پیوست.

استان تهران در این سال شامل ۱۰ شهرستان بود. در ادامه و در سال ۱۳۸۵ شهرستان قزوین، از استان تهران جدا و استان مستقلی را تشکیل داد. در این زمان استان تهران شامل ۱۳ شهرستان بود.در سال ۱۳۸۹ با انتزاع شهرستان‌های کرج، ساوجبلاغ و نظرآباد از استان تهران و تشکیل استان البرز، تغییرات دیگری در محدوده استان تهران ایجاد شد. در سال ۹۰ نیز، استان تهران دارای ۱۴ شهرستان شد اما در سال ۹۲، تعداد شهرستان‌های استان تهران به عدد ۲۰ رسید. پس از این تاریخ تقسیمات کشوری درخصوص استان تهران تغییری پیدا نکرد.