احساس کودک را به رسمیت بشناسیم

این روزها بحران‌های اقتصادی و اجتماعی، سرخط خبرها است. تقریبا هر کجا که می‌رویم، با هر کسی که صحبت می‌کنیم، همه از چالش‌های این روزها می‌گویند. در این میان کودکان هم پای ثابت حرف‌های بزرگ‌ترها هستند. آنها در مهمانی‌ها و دورهمی‌ها همین اخبار را از زبان بزرگترها می‌شنوند و می‌بینند که چطور والدین با نگرانی درباره  رویدادها اظهار نظر می کنند. با این همه این سئوال مطرح می‌شود، آیا باید درباره اخبار منفی با کودکان صحبت کنیم؟ یا والدین باید کودکان را از دنیای واقعی دور نگه دارند؟

احساس امنیت در کودکان

روان‌شناسان کودک می گویند، اخبار منفی برای کودکان اضطراب آور است و برای کودک ترس و ناامنی می آورد. کودکان با شنیدن اخبار منفی، درگیر ناامنی و پریشانی می‌شوند. آنها شروع به پرسشگری می‌کنند. در این میان وظیفه والدین چیست و چگونه باید این مسائل را توضیح دهند.

احد عبدی، روان شناس کودک به «شبکه شرق»، می گوید: «باید با کودک صحبت کردو به آنها  احساس امنیت داد. پدر و مادر کوتاه و با اطمینان با کودکشان حرف بزنند. بچه ها درباره مرگ، نبودن، و... سوال میپرسند، مهم‌ترین سوال کودک هم ممکن است این باشد که آیا در امان هستیم. والدین باید با اطمینان بگویند‌، بله همه در امان هستیم و هیچ خطری آنها را تهدید نمی‌کند.»

اجازه دهیم کودک حرف بزند   

عبدی در ادامه می گوید: «اجازه دهیم کودک بدون نگرانی از احساسش با ما صحبت کند. با کودک همدلی کنیم. به او گوش دهیم و اجازه دهیم به راحتی با ما صحبت کند. احساسش را نادیده نگیریم. کودکان باید از حال و احساسشان با والدین صحبت کنند آنها باید درباره غم، خشم یا ترسشان با ما حرف بزنند. والدین باید تلاش کنند که احساس امنیت در کودک ایجاد شود تا فشار روانی فرزندانشان کم شود.»

کودکان دبستانی کنجکاوترند

این روانشناس کودک در پاسخ به اینکه درک یک کودک از اخبار منفی چقدر است؟ می‌گوید: «این موضوع بستگی به سن کودک دارد. معمولا محدوده سنی دبستان به بعد اخبار منفی را کامل می فهمد و درک می کند. در این سن اضطراب‌هایشان شکل می گیرد. در دوره اواخر پیش دبستان و دبستان بچه ها دنیا را بهتر می شناسند و جهان بینی آنها شکل می گیرد. این کودکان وارد مرحله تحولی جدیدی از زندگیشان می‌شوند و نیاز به امنیت در آنها شکل می‌گیرد.»

به کودکان اطمینان دهید در امان هستند

او تاکید می کند: «اول اینکه پدر و مادر باید احساسات خودشان را کنترل کنند. دچار اضطراب و هیجان نشوند. ما توصیه می کنیم حتی اگر می خواهید از کشور هم خارج شوید به هیچ عنوان این موضوع ر ا به کودک خود اطلاع ندهید، به کودکتان اطمینان دهید که در امان هستند، محدود کردن کودک در اطلاعات و رسانه و اخبار خیلی مهم است. والدین فکر می کنند وقتی کودک یک خبری را شنیده و دوباره آن را می‌شنود، برای کودک تکراری می‌شود این در حالیست که اگر کودک در معرض اخبار تکراری قرار گیرد، استرسش افزایش پیدا می کند، چون فکر می‌کنند این اتفاق در حال تکرار شدن است و نمی‌داند که این خبر قدیمی است.»

کودک را درآغوش بگیرید

یکی دیگر از کارهایی که والدین باید مداوم تکرار کنند این است که کودک را در آغوش بگیرند و نوازش کنند. البته این در صورتی است که خود کودک هم تمایل نشان دهد. معمولا بچه ها می‌ترسند و می‌گویند ما در اتاق خودمان نمی‌خوابیم، اگر والدین مطمئن شوند که به خاطر اخبار کودک سر جای خودش نمی خوابد اشکال ندارد، که فرزندشان چند روزی کنارشان بخوابد تا امنیتش حفظ شود. والدین تا آنجا که می‌توانند در حضور فرزندانشان اخبار گوش ندهند. پیگیری اخبار به صورت تصویری یا حتی صوتی می‌تواند زمینه‌ی ایجاد حس ناامنی را در کودکان ایجاد کند.

آسیب‌هایی که کودکان در شرایط بحرانی می‌بینند

عبدی می‌گوید: «اگر کودکان با ترس و وحشت زندگی کنند، آسیب‌های بسیاری می بینند. برخی آسیب‌ها ظاهری است. تنها نخوابیدن، شب‌ادراری؛ اضطراب و استرس و بی‌قراری از جمله آنهاست. برخی وقت‌ها کودک به خاطر ترس حاضر نیست خانه را ترک کند و دچار اضطراب جدایی می‌شود. حواسمان باشد کودکان تصویرسازی‌هایی بسیار قوی انجام می‌دهند، بنابراین از خانواده‌ها می‌خواهیم در هنگام بحرانی شدن شرایط از کودکانشان بیشتر مراقبت کنند.»