جاسوسی و فراتر از جاسوسی!

بالون سفید چینی چه زمانی رصد و شکار شد؟ 

پنتاگون می‌گوید روز ۲۸ ماه ژانویه امسال بالون سفید چینی را بر فراز آمریکا در آلاسکا رصد کرده است. بالون سفید در فاصله روز ۲۸ ژانویه تا روز ۳۱ یک بار هم وارد حریم هوایی کانادا شده است! روز شنبه ۴ فوریه یک هفته پس از مشاهده بالون سفید بالاخره عملیات سرنگونی این هدف پروازی آغاز می‌شود. پیش از اجرای عملیات، همه پروازها در منطقه مورد نظر لغو شد. یک جنگنده F- 22 متعلق به پایگاه هوایی ویرجینیا و با شلیک یک موشک مافوق صوت AIM- 9X کار را بر فراز آب‌های اقیانوس اطلس تمام کرد و بالون سفید چینی را درون آب‌های منطقه‌ای انداخت. 

چرا عملیات انهدام زودتر اجرا نشد؟

از شناسایی بالون چینی در آسمان آمریکا تا انهدام آن هفت روز وقت تلف شده است. حتی وقتی روز چهارشنبه، اول فوریه بایدن دستور شلیک و انهدام می‌دهد باز هم عملیات اجرا نمی‌شود. چرا؟ این پرسش را جمهوریخواهان هم مطرح می‌کنند. آنها می‌گویند وقتی بالون چینی فعالیتش را تمام و کمال انجام داده و قصد خروج داشته شلیک به آن دیگر چه فایده ‌ای دارد؟ پنتاگون جواب می‌دهد عملیات انهدام باید با کمترین میزان آسیب و خسارت انجام شود. آنها ترجیح دادند زمانی به بالون شلیک کنند که برای خانه‌های مسکونی، سازه‌های حساس و شهروندان دردسری ایجاد نشود. 

دلایل نگرانی آمریکایی‌ها از حضور بالون

حضور بالون‌های چینی در آسمان آمریکا سابقه دارد؛ مثلا این که پیش از این پنتاگون آنها را در هاوایی مشاهده کرده و ترجیح داده بود کمتر درباره‌اش حرف بزند. این بار اما سر و کله بالون سفید در آسمان مونتانا و بر فراز سیلوهای هسته‌ای آمریکا پیدا شد. از این گذشته بالون چینی مدت زمان بیشتری را هم نسبت به موارد قبلی در آمریکا پرواز کرد. 

آمریکایی‌ها خوب می‌دانند به تازگی چه تغییراتی در نظام ارتباطی زرادخانه‌های ایالات متحده و مراکز امنیتی این کشور ایجاد شده است. بنابراین حق دارند که از حضور بالون سفید آن هم در آسمان مونتانا نگران شده باشند.

واکنش چینی‌ها چه بود؟ 

دولت چین می‌گوید آمریکایی‌ها واکنش بیش از اندازه بزرگ نشان داده اند. چین معتقد است این بالون یک بالون هواشناسی بوده و وظیفه‌ای جز جمع‌آوری داده‌های هواشناسی نداشته است. همچنین این که اشتباهی و تصادفی سر و کله آن در حریم هوایی ایالات متحده پیدا شده است. دولت چین در بیانیه خود تاکید می‌کند شلیک به بالون، اصرار آمریکایی‌ها را برای استفاده از سلاح و نظامی‌گری در هر موضوعی نشان می‌دهد! 

کارشناسان امنیتی چه می‌گویند؟ 

تیم امنیتی ایالات متحده به محض پایان عملیات انهدام، فعالیت خود را شروع کرده است. آنها بقایای بالون را جمع کرده اند تا از طریق مهندسی معکوس به جزییات عملی آن و نوع داده‌ها و زمینه فعالیت این بالون پی ببرند. این فرآیند ممکن است چندین ماه طول بکشد. 

یکی از کارشناسان امنیتی که در دوره ریاست‌جمهوری اوباما مشاور امنیت ملی آمریکا در حوزه آسیا و چین بوده است می‌گوید: جزییات پروازی این بالون در آسمان ایالات متحده هنوز مشخص نیست. اما واضح و مبرهن است که حضور آن نقض حریم هوایی کشور تلقی می‌شود. 

کارشناسان حوزه دیپلماسی چه می‌گویند؟

شلیک به بالون سفید تنش دیپلماتیک میان آمریکا و چین را بیش از پیش افزایش می‌دهد. گواه این ادعا لغو سفر وزیر خارجه آمریکا به پکن است. بلینکن پس از پایان تور خاورمیانه‌ای خود قصد داشت در چین با شی جینپینگ دیدار کند.

همچنین این که چند روز پیش از شلیک آمریکایی‌ها به بالون، آنها بر حضور نظامی خود در فیلیپین افزوده بودند تا بیشتر و بهتر از گذشته وقایع تنگه تایوان و احتمال حمله چین به این منطقه را رصد کنند. 

همه این وقایع در حالی رخ داده است که چین با دعوت از وزیر خارجه آمریکا در پی تثبیت و تسریع روابط خود با ایالات متحده بود. 

بالون، جاسوسی و عصر ماهواره‌‌ها!

جاسوسی دولت‌ها و کشورها از یکدیگر امری بدیهی و معمول است. اما جاسوسی آن هم با بالون در عصر ماهواره‌ها؟ جواب این پرسش بله است وقتی می‌فهمیم حس‌گرهای پیشرفته سوار شده بر این بالون‌ها چگونه نقص ماهواره‌ها را در جمع‌آوری و ارسال داده‌های رادیویی و سلولی جبران می‌کنند و به مدت طولانی‌ معلق می‌‌مانند و فعالیت می‌کنند.

سال ۲۰۰۹ مرکز آرشیو اسناد ملی آمریکا گزارشی منتشر کرد از این مراکز امنیتی و جاسوسی آمریکا در اواسط دهه ۵۰ با مجوزی که آیزنهاور رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده داده دوربین‌هایی را روی بالون نصب و برای جمع‌آوری اطلاعات از اتحاد جماهیر شوروی اعزام کرده اند. نام این عملیات، عملیات هواشناسی بوده است!

سابقه جاسوسی و رقابت متقابل چین و آمریکا

از برخورد ۲۲ سال پیش جنگنده جاسوسی آمریکایی با جنگنده چینی در حوالی جزیره هی‌نان چین که بگذریم، برای نمونه می‌رسیم به سرقت اطلاعاتی هواپیماهای جنگی پیشرفته F- 35 آمریکا در سال ۲۰۰۸؛ کار چینی‌ها بود. آنها دنبال مدل و داده برای توسعه جنگنده‌های رادار گریز خود بودند. این جنگنده‌ها نزدیک‌ترین نوع به F-35 هستند. پس همیشه جاسوسی برای مسائل امنیتی نیست و گاهی پای رقابت در میان است! سال ۲۰۱۵ هکرهای چینی اطلاعات ۲۲ میلیون شهروند آمریکایی را از کامپیوترهای فوق‌ امنیتی و همچنین از بانک اطلاعاتی سفر و اقامت یکی از هتل‌ها کش رفتند تا طرحی دقیق از زیرساخت‌های امنیتی آمریکا تهیه کنند. 

ماجرای نفوذ جاسوسان آمریکایی به شبکه ملی مخابرات چین و هواوی هم که موضوعی پیش پا افتاده است. از آن گذشته ماموران آمریکایی بارها تحرکات و فعالیت‌های نیروهای انتقال تسلیحات هسته‌ای چین را رصد کرده اند.