هزینه ماهانه نگهداری یک معلول 5 میلیون تومان است
طراحان قانون جوانی جمعیت هزینه نگهداری از کودکان معلول را هم میپردازند؟
اما مسئله آنجاست که قانونی که با سلب یک امکان از مردم و به ویژه خانوادههای کمبضاعت، ریسک مواجهشدن با فرزند معلول را برایشان بالا میبرد، آیا امکانات زندگی در خانه و جامعه را هم برای آنها مهیا خواهد کرد؟ محمد نفریه، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی همزمان با قانونشدن جوانی جمعیت یعنی آبان ماه سال گذشته گفته بود: «هزینههای بالاسری که نگهداری یک فرد دارای معلولیت برای خانواده و همچنین برای جامعه ایجاد میکند بسیار زیاد است. البته ما در حال حاضر هم نمیتوانیم همین مقدار را برای افراد دارای معلولیت پرداخت کنیم. حدود پنج میلیون هزینه بالاسری ماهانه برای نگهداری یک فرد دارای معلولیت نیاز است، یعنی علاوه بر هزینههای جاری زندگی خانواده باید هزینههایی را نیز برای درمان، توانبخشی و... نیز پرداخت کند که به آن هزینه بالاسری میگویند».
در گزارش فوق بارها به احتمال افزایش ریسک بهدنیاآمدن نوزادان معلول در سایه حذف غربالگری اشاره شد. اما نباید این هشدار را با معلولهراسی اشتباه گرفت. طبعا و قطعا که معلولان نیاز به حق حیات دارند و از قضا بسیاری از آنها میتوانند به موفقترین افراد در خانوادههای خود بدل شوند. اما مسئله آنجاست که قانونی که با سلب یک امکان از مردم و به ویژه خانوادههای کمبضاعت، ریسک مواجهشدن با فرزند معلول را برایشان بالا میبرد، آیا امکانات زندگی در خانه و جامعه را هم برای آنها مهیا خواهد کرد؟ محمد نفریه، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی همزمان با قانونشدن جوانی جمعیت یعنی آبان ماه سال گذشته گفته بود: «هزینههای بالاسری که نگهداری یک فرد دارای معلولیت برای خانواده و همچنین برای جامعه ایجاد میکند بسیار زیاد است. البته ما در حال حاضر هم نمیتوانیم همین مقدار را برای افراد دارای معلولیت پرداخت کنیم. حدود پنج میلیون هزینه بالاسری ماهانه برای نگهداری یک فرد دارای معلولیت نیاز است، یعنی علاوه بر هزینههای جاری زندگی خانواده باید هزینههایی را نیز برای درمان، توانبخشی و... نیز پرداخت کند که به آن هزینه بالاسری میگویند».
این هزینهها در حالی است که حقوق اولیه معلولان در ایران رعایت نمیشود. معلولان بارها تجمعات اعتراضی برای شرایط نامناسب خود، از جمله اجرائینشدن کامل قانون حمایت از حقوق معلولان شکل دادهاند. قانونی که با وجود کاستیهای بسیار، میتواند حداقلی از خواستههای قانونی معلولان را تأمین کند. این قانون به مسائلی مانند خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی، مناسبسازی، کارآفرینی و اشتغال، حمایتهای قضائی و تسهیلات مالیاتی میپردازد و میتواند بخشی از مشکلات معلولان در حوزه اشتغال را رفع کند. فضای شهری شاهدی روشن بر این استدلال است که معلولان به دنیا میآیند ولی فرصتی برای زندگیکردن در ایران ندارند. چراکه اساسا مبلمان شهری و امکاناتش بهگونهای نیست که از حضور آنها استقبال کند.
همچنین جای خالی نمایندههای بهزیستی در زمان تدوین و نگارش این قانون به طور جدی حس میشود. افروز صفاریفرد، معاون پیشگیری از معلولیتهای مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با اشاره به همین مورد گفته بود: کمیسیون جوانی جمعیت، مجلس و شورای نگهبان هیچکدام از سازمان بهزیستی هیچ نظر کارشناسیای نخواستند و سازمان بهزیستی را برای این موضوع دخیل ندانستند. سازمان بهزیستی متولی معلولان است و درک میکند که وجود یک معلول میتواند چه مشکلاتی برای خانواده، اجتماع، دولت و سیاستگذاری و... به همراه داشته باشد، اما متأسفانه هیچکس از این سازمان هیچ نظرخواهیای نکرد.