بدرقه باشکوه پاپ فرانسیس

سید‌عباس صالحی

پاپ فقید جایگاه ویژه‌ای داشت؛ علاوه بر جایگاه والای پاپی، به‌عنوان شخصیتی متفاوت مطرح بود‌. او توانست با ساده‌زیستی ویژه، در تمامی وجوه زندگی شخصی، سبک جدیدی در سلوک رهبران مذهبی پاپی ایجاد کند.

۱. ارتباط ایران با جهان مسیحیت، ارتباطی به درازنای تاریخ مسیحیت است. در اناجیل چهارگانه از حکیمانی شرقی یاد می‌شود که پس از تولد مسیح در فلسطین حضور یافتند و گفته می‌شود ایرانی بودند. در دوران سخت قرون اولیه میلادی که مسیحیان تحت فشار امپراتوری روم قرار داشتند، جمعی از ایرانیان مسیحی هم در این شداید احوال حضور داشتند و برخی به شهادت رسیدند که مزارشان در رم است. همچنین ایران پناهگاه مسیحیان زجردیده بود که در این اقلیم امان و آرامش یافتند. این رابطه دیرین همچنان ادامه یافت و روابط حسنه بخشی عمیق و پردامنه از روابط اجتماعی مردم ایران با مسیحیان شد و همچنان ادامه دارد.

۲. واتیکان جایگاه مهم و ارجمندی در میان پیروان ادیان جهان، به‌ویژه ادیان ابراهیمی داشته و دارد. حدود یک‌میلیارد‌و 200 میلیون مسیحی کاتولیک جهان به این کلیسا وابستگی دینی دارند و هزاران دانشگاه، خیریه، بیمارستان و... تحت پوشش آن هستند و حدود ۱۷۰ سفارت در جهان دارد. از سال ۱۹۵۳ تاکنون، روابط رسمی حسنه ایران و واتیکان برقرار است. از سال ۱۳۷۳ گفت‌وگوهای دینی بین ایران با مسئولیت مرکز گفت‌وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با واتیکان (شورای پاپی گفت‌وگوهای دینی) برقرار بوده که دوازدهمین دوره آن‌، آبان‌‌ سال گذشته در رم برگزار شد.

۳. پاپ فقید جایگاه ویژه‌ای داشت؛ علاوه بر جایگاه والای پاپی، به‌عنوان شخصیتی متفاوت مطرح بود‌. او توانست با ساده‌زیستی ویژه، در تمامی وجوه زندگی شخصی، سبک جدیدی در سلوک رهبران مذهبی پاپی ایجاد کند. همچنین با اعتنای ویژه به مستمندان، توانست توصیه‌های پیامبران الهی را در این زمینه جهانی کند. بخش مهم دیگری از رویکردهای پاپ فرانسیس، توجه به صلح و مقابله با آتش‌افروزی‌هایی بود که در سطح جهان رواج یافته است. در این زمینه، به‌ویژه در برابر اقدامات رژیم جنگ‌افروز صهیونیستی، مواضعی روشن و صریح داشت. همچنین در مراودات بین ادیان کوشش بلیغ و کم‌مانندی را نشان داد؛ از گفت‌وگوها با الازهر تا دیدار در نجف با آیت‌الله‌العظمی سیستانی و دیدار با رهبر کلیسای ارتدکس روسیه و... . این همه به او مکانتی می‌داد که تنها به‌عنوان یکی از رهبران مهم مذهبی جهان نگاه نشود، بلکه پاپی بود که توانست از دوره خویش خاطراتی زنده و ماندگار بگذارد.

۴. حضور هیئت ایرانی به سرپرستی وزیر فرهنگ به نمایندگی از رئیس‌جمهور، نشان از همین نگاه در روابط ایران و مسیحیت، روابط ایران و واتیکان و جایگاه پاپ فقید دارد. به نظر می‌رسد روابط ایران و واتیکان می‌تواند دریچه مناسبی برای روابط ایران و جهان باشد ‌و باید در توسعه و تعمیق آن کوشید.

در پایان، ضمن تشکر از رئیس‌جمهور محترم و وزارت خارجه در اهتمام به این موضوع، لازم می‌دانم ‌از تلاش و همکاری سفارت ایران در واتیکان تقدیر و تشکر کنم. سفیر محترم با تمامی همت، در ایجاد زمینه مناسب و برقراری ارتباطات با مجموعه‌های گوناگون کوشیدند. یادآور می‌شوم که برای حفظ‌الغیب ایشان‌ نکته‌ای را بازگو کنم، چون به نظرم مورد هجوم ناروا قرار گرفتند؛ اینکه در محفل یادشده تنها ایشان نبودند که به عکس‌گرفتن پرداختند، بلکه ده‌ها مقام مسئول در دور ‌و بر من چنین کاری را انجام می‌دادند و آن‌هم برای مدت طولانی. ظاهرا این بخشی از تفاوت فرهنگی جدید در این‌گونه مراسم‌ها شده و به امری متداول تبدیل شده است و به همین دلیل عکس‌گرفتن ایشان از مراسم‌ که البته نه سلفی بود و نه مکرر بلکه در کمتر از یک دقیقه بود، در رسانه‌های خارجی مورد نقد و هجمه‌ای قرار نگرفت.

‌در پایان تأکید مجدد دارم که نمی‌توان در مناسبات ایران و جهان‌ به انزوای ایران تن داد و در این میان، مناسبات با واتیکان جایگاه ویژه‌ای دارد که بایستی در رفع موانع کوشید و به بسط مناسبات اقدام کرد.