ملاک‌های نامعلوم در طبقه‌بندی دهک‌ها و واریز یارانه
طبق اعلام وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، یارانه کمک‌معیشتی به افرادی که در دهک‌های یک تا 9 درآمدی قرار دارند، واریز شده است؛ به گونه‌ای که برای سه دهک کم‌درآمد 400 هزار تومان و برای شش دهک پردرآمد 300 هزار تومان واریز شده و دهک دهم که افراد پردرآمد هستند، اصولا واریزی برایشان صورت نگرفته است
حسین معافی - تحلیلگر مسائل اجتماعی
طبق اعلام وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، یارانه کمک‌معیشتی به افرادی که در دهک‌های یک تا 9 درآمدی قرار دارند، واریز شده است؛ به گونه‌ای که برای سه دهک کم‌درآمد 400 هزار تومان و برای شش دهک پردرآمد 300 هزار تومان واریز شده و دهک دهم که افراد پردرآمد هستند، اصولا واریزی برایشان صورت نگرفته است. تعداد کسانی که یارانه کمک‌معیشتی نگرفتند یا افرادی که در دهک دهم پردرآمد هستند، هفت میلیون برآورد می‌شود. این در حالی است که عده‌ای که یارانه را دریافت نکرده‌اند و جزء دهک دهم هستند، اعتراض داشته و درخواست تجدیدنظر و بررسی مجدد دارند که این دسته از سرپرستان خانوار می‌توانند به سامانه معرفی‌شده از سوی وزارت رفاه مراجعه کرده و اعتراض خود را ثبت کنند. اما ذکر چند نکته ضروری است؛ اولا اینکه در سامانه معرفی‌شده، دهک سرپرست خانوار مشخص نشده و فقط شناسنامه اقتصادی-اجتماعی خانوار در آن قرار دارد. ثانیا ملاک مشخصی برای طبقه‌بندی دهک‌ها ارائه نداده‌اند و سرپرستان خانوار نمی‌دانند که در چه دهکی قرار دارند. ثالثا افرادی که در ماه‌های گذشته یارانه دریافت می‌کرده‌اند، در واریزی‌های جدید حذف و جزء دهک دهم قرار گرفته‌اند. رابعا اطلاعات موجود در سامانه معرفی‌شده، مربوط به شش ماه ابتدایی سال 1400 است و این اطلاعات به‌روز نیست. در شناسنامه اقتصادی-اجتماعی اطلاعاتی نظیر مشخصات اعضای خانوار، مجموع درآمد ثابت ماهانه، میانگین برداشت ماهانه خانوار در شش ماه ابتدایی سال 1400، شغل و پلاک خودروهای به نام اعضای خانوار و سفرهای خارجی (غیر زیارتی) ثبت شده است.
در این سامانه اطلاعات دقیقی از حساب‌های بانکی اعضای خانوار، آمار ازدواج و طلاق و مهم‌تر از همه دارایی‌های پنهان افراد مانند املاک، مسکن، دام و طیور و... و اموالی که به نام دیگران و غیر از اعضای خانوار ثبت کرده‌اند، مشخص نیست. همچنین آمار دقیقی از میزان اقساط، بدهکاری‌های بانکی، اجاره مسکن و حتی بیماری‌های صعب‌العلاج و خاص افراد خانوار هم در دسترس نیست. برخی از افراد که یارانه 45هزارو 500 تومانی را دریافت کرده؛ ولی یارانه کمک‌معیشتی را دریافت نمی‌کردند، نیز از لیست جدید یارانه‌بگیران حذف شده‌اند. این در حالی است که ابوحمزه، معاون وزیر تعاون، اعلام می‌کند افرادی که تمکن مالی آنها تغییر پیدا کرده، زیاد نیست؛ چون تمکن مالی در کوتاه‌مدت تغییر پیدا نمی‌کند و در‌حال‌حاضر هیچ‌کس از یارانه‌بگیران حاضر حذف نشده است؛ اما اگر کسانی نسبت به دهک‌بندی خود اعتراض داشته باشند، می‌توانند در سامانه پایگاه رفاه ایرانیان ثبت‌نام کنند و هر شش ماه یک بار بررسی دهک‌های درآمدی انجام می‌شود.
همچنین مقرر شده که در ماه‌های آینده کالابرگ الکترونیکی، فقط برای خرید اقلام ضروری که ارز ترجیحی آنها حذف شده، در اختیار خانوارها قرار گیرد و یارانه نقدی حذف شود.
او تأکید می‌کند که این سامانه فقط برای ثبت اعتراض نسبت به دهک‌های درآمدی است و درخواست‌ها برای افراد جامانده که حدود هفت میلیون نفر هستند، باید از طریق سامانه سازمان هدفمندی پیگیری شود که به‌زودی در دسترس قرار خواهد گرفت. برخی که یارانه جدید را دریافت نکرده‌اند، اعتراضاتی را نسبت به این موضوع و طبقه‌بندی دهک‌های خود دارند و خواستار پیگیری و بررسی مجدد هستند. در روز پنجشنبه 22 اردیبهشت وزارت رفاه با ارسال پیامکی به همه سرپرستان خانواری که یارانه معیشتی اخیر را دریافت نکرده بودند، از آنها خواسته که چنانچه درخواست بررسی مجدد شرایط مالی و اقتصادی خانوار خود را دارند، می‌توانند تا مدت سه ماه به سامانه hemayat.mcls.gov.ir مراجعه کنند و در صورت تأیید درخواست، یارانه دوره فعلی هم به آنها تعلق خواهد گرفت.
در سال گذشته اگر هزینه درآمدی خانوار 16 میلیون یا بیشتر بود، خانوار در دهک دهم قرار می‌گرفت و جزء ثروتمندان لحاظ می‌شد و پرداخت یارانه معیشتی را از دست می‌داد؛ اما نکته جالب اینجاست که اگر افزایش حقوق و دستمزد به‌ویژه حقوق کارمندی در سال جاری را 10 درصد در نظر بگیریم و با توجه به تورم حدود 50 درصدی امسال و گرانی‌های اخیر بعد از اصلاح قیمت‌های ماکارونی، مرغ، تخم‌مرغ، روغن و لبنیات، آیا خانوارهایی که در دهک دهم هستند، مشمول یارانه حمایتی اخیر نخواهند شد؟ و یارانه نان و دارو نیز برای آنها لحاظ نمی‌شود؟
مسئولان اقتصادی دولت اعلام کرده‌اند که یارانه نان و دارو هم در صورت اصلاح و افزایش قیمت و حذف ارز ترجیحی، به همه ایرانیان در همه دهک‌ها تعلق می‌گیرد. باید منتظر ماند و دید که چگونه این یارانه‌های غیرنقدی در قالب کالابرگ الکترونیکی اقلام ضروری، نان و دارو برای خانوارها تعلق خواهد گرفت.
