بلندشدن صدای اعتراضها در داخل و هشدار و اختلاف در واشنگتن بر سر کمک به اوکراین
چالشهای بیپایان زلنسکی
درحالیکه جنگ اوکراین در آستانه دوسالهشدن است، چالش کییف در جنگ با روسیه روزبهروز بیشتر میشود. در کنار جنگ اسرائیل و حماس، دیگر چالشهای داخلی و خارجی هم عرصه را بر ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، تنگ کرده است.
درحالیکه جنگ اوکراین در آستانه دوسالهشدن است، چالش کییف در جنگ با روسیه روزبهروز بیشتر میشود. در کنار جنگ اسرائیل و حماس، دیگر چالشهای داخلی و خارجی هم عرصه را بر ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، تنگ کرده است. در داخل اوکراین مدتی است که صدای اعتراضها علیه زلنسکی بلند شده است. ویتالی کلیچکو، شهردار کییف، میگوید ولودیمیر زلنسکی قدرت زیادی را در دست خود نگه میدارد و این کشور را به سوی «اقتدارگرایی» سوق میدهد.
سخنان شهردار کییف که در مصاحبه با هفتهنامه آلمانی اشپیگل بیان شده است، از زمان آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین کمسابقه محسوب میشود. اظهارات ویتالی کلیچکو از سوی تحلیلگران به معنای پایان دوره وحدت سیاستمداران در اوکراین برای تمرکز بر دفاع از کشور ارزیابی شده است. کلیچکو گفته است: «دیگر فرقی با روسیه نخواهیم داشت و همه چیز به اراده یک نفر بستگی دارد».
او که سابقه ۹ سال مدیریت کییف را دارد، نامزد انتخابات ریاستجمهوری اوکراین هم بوده است. ویتالی کلیچکو در سخنان خود ولودیمیر زلنسکی را به ارتکاب «چند اشتباه» ازجمله آمادهنکردن اوکراین برای تهاجم نظامی روسیه متهم کرده است.
او در مصاحبه با یک روزنامه سوئیسی نیز اظهار کرد: «مردم کنجکاو هستند که چرا ما بهتر از این برای جنگ آماده نبودیم؟ چرا زلنسکی تا لحظه آخر امکان جنگ را رد میکرد؟ یا اینکه چگونه روسها توانستند به آن سرعت به کییف برسند؟».
شهردار کییف پیش از این در سپتامبر سال ۲۰۲۲ انتقادهای مشابهی را علیه رئیسجمهوری اوکراین مطرح کرده بود. با این حال او از پاسخ به پرسش درباره احتمال حضورش در عرصه رقابت ریاستجمهوری خودداری میکند. این در حالی است که نظرسنجیها نشان میدهد که ولودیمیر زلنسکی و متحدانش از حمایت مردمی زیادی برخوردار هستند و در انتخابات ریاستجمهوری و پارلمانی پیروز خواهند شد.
انتخابات ریاستجمهوری اوکراین قاعدتا باید ماه مارس سال ۲۰۲۴ برگزار شود. انتخابات پارلمانی قرار بود پاییز امسال برگزار شود، اما طبق قانون اساسی به دلیل وضعیت جنگی به تعویق افتاد. زلنسکی نیز بهتازگی تأکید کرده است این انتخابات به احتمال زیاد به تعویق خواهد افتاد. همین مسئله نیز اعتراضاتی را در اوکراین برانگیخته است.
بحث در واشنگتن
چالشهای زلنسکی و اوکراین در میانه جنگ با روسیه فقط به داخل ختم نمیشود؛ بهتازگی کاخ سفید هشدار داده است که در صورت تصویبنشدن کمک مالی جدید برای اوکراین، ممکن است کییف در برابر روسیه «به زانو درآید».
کاخ سفید به کنگره آمریکا هشدار داد چنانچه تا پایان سال جاری میلادی بودجه کمک مالی جدید به اوکراین تصویب نشود، احتمالا کییف در میدان نبرد «به زانو درآید». به گزارش والاستریت ژورنال، شالاندا یانگ، رئیس اداره مدیریت و بودجه کاخ سفید، در نامهای خطاب به مایک جانسون، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان و دیگر رهبران کنگره آمریکا (شامل حکیم جفریز رهبر اقلیت مجلس نمایندگان، چارلز شومر رهبر اکثریت سنا و میچ مککانل رهبر اقلیت سنا) هشدار داد زمان و پول ایالات متحده برای کمک به اوکراین در جنگ با روسیه رو به اتمام است.
هشدار شالاندا یانگ به کنگره، ارزیابی روشنتری در زمینه احتمال کاهش حمایت مالی و نظامی واشنگتن از اوکراین به دست میدهد. یانگ خطاب به رهبران سیاسی هر دو حزب اصلی آمریکا نوشت که نباید در انتظار هیچ جادویی بود؛ «پول ما تمام شده است».
دولت جو بایدن در ماه اکتبر از کنگره آمریکا درخواست کرده بود بودجه اضطراری به مبلغ ۱۰۶ میلیارد دلار را برای کمکهای نظامی و امنیتی به اوکراین و اسرائیل و نیز تأمین امنیت مرزهای جنوبی ایالات متحده تصویب کند؛ اما با مخالفت فزاینده جمهوریخواهان با ادامه کمک به کییف، روند تصویب این درخواست به بنبست رسید.
یانگ با تأکید بر ضرورت حمایت حیاتی از اوکراین در جنگ با روسیه، به کنگره هشدار داد که قطع جریان تسلیحات و تجهیزات نظامی از آمریکا، نهفقط اوکراین را در میدان نبرد به زانو درمیآورد و دستاوردهای آن را در ۲۱ ماه گذشته به باد میدهد، بلکه احتمال پیروزی نظامی روسیه را افزایش میدهد.
درحالیکه کنگره آمریکا قادر نیست بر دودستگی نمایندگان خود در تصویب کمک مالی به اوکراین غلبه کند، لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، نوامبر در سفری غیرمنتظره به کییف، به مقامهای اوکراین اطمینان داد که آمریکا همواره در کنار این کشور باقی خواهد ماند.
او در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «پیام مهمی دارم؛ اینکه ایالات متحده در مبارزه برای آزادی در برابر تجاوز روسیه، چه اینک و چه در آینده، کنار اوکراین خواهد ایستاد».
از ماه اکتبر و با شروع جنگ در غزه، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، بارها نگرانی خود را درباره ادامه کمکهای غرب به کییف ابراز کرده است.
به نظر میرسد که ضدحمله «نهچندان موفق» اوکراین، در بروز تردیدها درباره ادامه کمک نظامی و مالی به کییف تأثیرگذار بوده است. این ضدحمله خبرساز که ولودیمیر زلنسکی بسیار از آن سخن گفته بود، نتوانست در ماههای اخیر چنانکه پیشبینی میشد، نیروهای روسیه را عقب براند.
بالاگرفتن مخالفت جمهوریخواهان با ادامه کمک مالی ایالات متحده به اوکراین در جنگ با روسیه در ماه گذشته، اتحادیه اروپا را نیز با چالشی جدی روبهرو کرده است. پیشتر، تحلیلگران نظامی گمانهزنی کرده بودند که با وجود تعهد اتحادیه اروپا به «حمایت پایدار» از اوکراین، زرادخانه تسلیحاتی آن نمیتواند جای خالی ایالات متحده را پر کند. با این حال، فایننشال تایمز به نقل از منابع آگاه خود نوشت که متحدان اروپایی در بروکسل میکوشند توافقی را به امضا برسانند که بر اساس آن ۵۰ میلیارد یورو کمک نظامی روانه اوکراین خواهد شد.
یانگ به تفصیل توضیح میدهد که دولت آمریکا چگونه از حدود ۱۱۱ میلیارد دلاری که قبلا برای کمک به اوکراین اختصاص یافته بود، خرج کرده است. یانگ نوشت: «پنتاگون تا اواسط نوامبر امسال، ۹۷ درصد از ۶۲.۳ میلیارد دلاری را که دریافت کرده بود، استفاده کرده است. وزارت امور خارجه آمریکا نیز تمام ۴.۷ میلیارد دلاری را که برای کمکهای بشردوستانه و کمکهای اقتصادی و امنیتی غیرنظامی گرفته بود، خرج کرده است».
رئیس اداره مدیریت و بودجه کاخ سفید در ادامه این نامه آورده است که تقریبا ۶۰ درصد از پولی که برای حمایت از اوکراین تصویب شده است، پایه صنعت دفاعی ایالات متحده را تقویت کرده که به نفع شرکتهای داخلی بوده است؛ چراکه آنها هستند که تسلیحات اضافی برای اوکراینیها میسازند و باید ذخایر خود را نیز پر کنند». خانم یانگ نوشت اگر با درخواست کاخ سفید برای اختصاص بودجه تکمیلی موافقت شود، در حقیقت کنگره ۵۰ میلیارد دلار دیگر را به پایگاه صنعتی دفاعی آمریکا اختصاص خواهد داد.
دولت جو بایدن، در اواخر اکتبر سال جاری میلادی از کنگره آمریکا برای تأمین مالی طرحهای بلندپروازانه خود برای اوکراین، اسرائیل و امنیت مرزهای آمریکا، حدود ۱۰۶ میلیارد دلار بودجه تکمیلی درخواست کرد. استدلال کاخ سفید این است که این درخواست در حقیقت برای امنیت ملی ایالات متحده اهمیت حیاتی دارد. از محل این بودجه تکمیلی، تقریبا ۶۱ میلیارد دلار برای اوکراین خواهد بود که ۳۰ میلیارد دلار آن صرف تأمین تجهیزات برای اوکراین از ذخایر پنتاگون و جایگزینکردن آنها خواهد بود.
ازآنجاکه جمهوریخواهان با اکثریت اندکی کنترل مجلس نمایندگان را به دست دارند، قانونگذاران راستگرا با اصل ضرورت تأمین مالی اوکراین مشکل دارند. جو بایدن برای افکار عمومی آمریکا روشن کرده است که پسلرزههای نبرد در اوکراین در داخل آمریکا پیامدهایی خواهد داشت. او تأکید کرده که اگرچه این درگیری به لحاظ جغرافیایی از آمریکا دور است، اما پیروزی روسیه عواقب سنگینی برای دموکراسیهای سراسر جهان خواهد داشت و در نهایت میتواند ایالات متحده را وارد یک درگیری بزرگتر کند.
مایک جانسون که تقریبا همزمان با درخواست کمک مالی تکمیلی کاخ سفید به جایگاه ریاست مجلس نمایندگان آمریکا انتخاب شد، هفته گذشته با اطمینان گفت که بودجه اوکراین و اسرائیل مهر تأیید مجلس نمایندگان را خواهد گرفت؛ درعینحال او متذکر شد که بهتر است کمکها به اوکراین و اسرائیل به طور جداگانه بررسی شوند.