آنچه میتواند در سال 2024 رخ دهد
سال ۲۰۲۳ شاهد رویدادهایی بود که در جهان همواره در حال تغییر، تحولات چشمگیری همراه داشت. وقوع جنگ تازهای در خاورمیانه، حوادث طبیعی بیسابقه ناشی از تغییرات اقلیمی، پیوستن عضو تازهای به ناتو، بر سر کار آمدن رسمی پادشاه جدید در بریتانیا و بحران بانکی در ایالات متحده، صرفا بخشی از رخدادهای مهم سالی بود که به تازگی پشت سر گذاشته شده است. همزمان با ورود به سال جدید میلادی، نشریه نیوزویک نگاهی انداخته است به رویدادهایی که میتوانند در ۲۰۲۴ دنیا را تغییر دهند.
سال ۲۰۲۳ شاهد رویدادهایی بود که در جهان همواره در حال تغییر، تحولات چشمگیری همراه داشت. وقوع جنگ تازهای در خاورمیانه، حوادث طبیعی بیسابقه ناشی از تغییرات اقلیمی، پیوستن عضو تازهای به ناتو، بر سر کار آمدن رسمی پادشاه جدید در بریتانیا و بحران بانکی در ایالات متحده، صرفا بخشی از رخدادهای مهم سالی بود که به تازگی پشت سر گذاشته شده است. همزمان با ورود به سال جدید میلادی، نشریه نیوزویک نگاهی انداخته است به رویدادهایی که میتوانند در ۲۰۲۴ دنیا را تغییر دهند.
نقشآفرینی سلاحهای هستهای: کارشناسان روابط بینالملل در گفتوگو با نیوزویک پیشبینی کردند که اگرچه تهدید استفاده از سلاحهای هستهای در آینده نزدیک بعید به نظر میرسد، در شرایط خاص نامحتمل نیست. نیکولا میکوویچ، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاست خارجی، این احتمال را مطرح کرد که روسیه ممکن است در ادامه جنگ با اوکراین، به سمت رویکرد بهکارگیری گونهای تاکتیک هستهای سوق داده شود. این موضوع را پیشتر نیز برخی از متحدان ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، مطرح و به نفع آن استدلال کرده بودند. مارس گذشته نیز پوتین اعلام کرد که مسکو در بلاروس، کشور هممرز اوکراین و متحد روسیه، تأسیسات تاکتیکی ذخیره تسلیحات هستهای خواهد ساخت. نزدیکان روسیه نیز کشورهای غربی را به دلیل حمایت مستمر از کییف، به حمله هستهای تهدید کردهاند. نوامبر گذشته، یک کارشناس گفت که روسیه در صورت بروز درگیری مستقیم با ناتو، «فورا» تسلیحات هستهای مستقر خواهد کرد و کارشناس دیگری نیز هشدار داد که جنگ هستهای با آمریکا بر سر اوکراین، «قطعا» رخ خواهد داد. به نوشته ایندیپندنت، یک تحلیلگر مستقر در صربستان به نیوزویک گفت که مسکو ممکن است به استفاده از سلاحهای هستهای تاکتیکی در اوکراین رو آورد، اما فقط در صورتی که نیروهایش شکست بزرگی متحمل شوند که تأثیر جدی بر موقعیت پوتین داشته باشد. او توضیح داد که حتی در آن صورت هم احتمالا به جای درگیری جدی هستهای، صرفا «نمایش قدرت» رخ خواهد داد.
مرگ پوتین: از زمان حمله روسیه به اوکراین، وضعیت سلامت پوتین موضوع گمانهزنیها و شایعات رسانهها بوده است. در حالی که این رهبر ۷۱ساله بهتازگی اعلام کرده است که برای پنجمین بار در رقابتهای ریاستجمهوری شرکت خواهد کرد، برخی ادعاها حاکی از آن است که او به سرطان، بیماری پارکینسون و حتی زوال عقل دچار است. اکتبر گذشته، کرملین مجبور شد گزارشهایی را مبنی بر اینکه پوتین دچار ایست قلبی شده است، رد کند. با این حال، برخی کارشناسان میگویند که اگر پوتین در ۲۰۲۴ از دنیا برود، تغییرات بزرگی در وضعیت روسیه و حتی جهان رخ میدهد. به گفته یکی از تحلیلگرانی که با نیوزویک گفتوگو کرده است، بیش از ۲۳ سال حکومت مستقیم و غیرمستقیم پوتین بر روسیه در حالی ادامه داشته که وارث واقعی برای او در نظر گرفته نشده است. او افزود: «به گمان من، جانشینی پوتین محصول بسیاری از رایزنیها و ائتلافسازیها خواهد بود و سیاست جهانی را درگیر این ماجرا خواهد کرد» با این حال، کارشناس دیگری میگوید که با این دیدگاه که پوتین همچون تزار جدیدی در روسیه است که بدون او، ساختار قدرتش فرو میپاشد، مخالف است. به گفته او، مرگ ناگهانی پوتین شوک بزرگی برای جامعه روسیه خواهد بود، اما برای نخبگان حاکم بر این کشور زمان زیادی طول نخواهد کشید که فردی را با همان سیاستها جایگزین او کنند.
بازگشت ترامپ: اگر نظرسنجیهای فعلی در آمریکا نشاندهنده نتیجه انتخابات آینده ریاستجمهوری در این کشور باشد، دونالد ترامپ در مسیر کسب نامزدی حزب جمهوریخواه قرار دارد و احتمالا نوامبر آینده بار دیگر با جو بایدن روبهرو خواهد شد و ممکن است بتواند دوباره به قدرت برگردد. رئیسجمهوری سابق آمریکا در حال حاضر با چندین پرونده قضائی روبهروست، اما اگر بتواند همه مشکلات را پشت سر بگذارد و دوباره به کاخ سفید بازگردد، تحولات عمدهای، نهتنها در ایالات متحده، بلکه در دنیا رخ خواهد داد. دونالد ترامپ مدعی شده است که جنگ در اوکراین را «در ۲۴ ساعت» به پایان خواهد رساند، او رویکرد متفاوتی در قبال پکن دارد و نیز از دولت بایدن به دلیل کاهش تحریمها علیه ایران انتقاد کرده است. او افزون بر تغییرات احتمالی در سیاست خارجی آمریکا، متعهد شده است که از مالکیت چین بر زیرساختهای حیاتی جلوگیری کند، حفاریهای نفتی را افزایش دهد و بزرگترین عملیات اخراج مهاجران را در تاریخ ایالات متحده به انجام برساند.
هوش مصنوعی: پس از ارائه چت جیپیتی که تحولی در عرصه هوش مصنوعی به شمار میرود، برخی از کارشناسان اینک پیشبینی میکنند که فناوریهای نوظهور دیگری، ۲۰۲۴ را متحول خواهند کرد. به گفته متخصصان، در سال تازه میلادی باید انتظار داشت که استفاده از هوش مصنوعی دوچندان شود و در واقع میتوان شاهد توسعه بیشتر نرمافزارهای کاربردی بود. با این حال، آنها تأکید میکنند که در کنار استفاده مثبت از فناوریهای نوظهور، نکات منفی را نیز باید در نظر گرفت؛ بر فرض استفاده از هوش مصنوعی برای تولید اطلاعات نادرست، کلاهبرداری و سرقت ادبی. یکی از کارشناسان نظامی، در زمینه توسعه استفاده از هوش مصنوعی در عرصههای مختلف میگوید: «مطمئن نیستم که ۲۰۲۴ سالی برای رونمایی عمومی از کاربرد انبوه هوش مصنوعی در زمینه نظامی خواهد بود یا خیر. اگر بر فرض شرایطی مانند استفاده از ماشینهای غولآسا ببینم بسیار حیرت خواهم کرد، اما استفاده احتمالی از هوش مصنوعی در زمینه نظامی چیزی نیست که از آن متعجب شویم». متخصص دیگری نیز درباره نگرانی از «رباتهایی که جایگزین انسانها در مشاغل میشوند» میگوید: «باید پذیرفت که ابزارها و مهارتهای جدید، تغییراتی در نیروی کار ایجاد خواهد کرد. اما در آینده نزدیک مردم شغل خود را به دلیل هوش مصنوعی از دست نخواهند داد».
تغییرات اقلیمی: خطر تغییرات آبوهوایی اینک دیگر به خوبی درک شده است، اما تعیین زمان قطعی و چگونگی تبدیل این تغییرات به رویدادهای فاجعهآمیز هنوز دشوار است. با مرور رخدادهای چند سال گذشته میتوان پیشبینی کرد که در ۲۰۲۴ ممکن است خشکسالی، آتشسوزی و توفانهای ویرانگر رخ دهد. یک کارشناس محیط زیست در این زمینه تأکید میکند: «با تمام اتفاقهای ناشی از تغییرات آبوهوایی که در ۲۰۲۳ رخ داد، میتوانم بگویم که در آن سال بخت یارمان بود، و فکر نمیکنم بتوان تصور کرد که در سال جدید نیز چنین بختی داشته باشیم». او میگوید که «نگران خشکسالیهای شدید» است و تأکید میکند که اگر خشکسالیها ادامه یابد، باید منتظر آتشسوزیهای گسترده جنگلی در نقاط مختلف باشیم.